1393/12/17 ۱۱:۵۸
دبا: اولین نشست از سلسله کنفرانسهای هویت ایرانی «ایران، ملیت، تاریخ و فرهنگ» که قرار است به صورت دوره ای برگزار شود؛ امروز یکشنبه هفدهم اسفند ماه 1393، در مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی با حضور شخصیتهای فرهنگی، دولتمردان ، دوستداران و علاقمندان به فرهنگ ایرانی آغاز به کار کرد.
به گزارش خبرنگار دبا، دکتر صادق سجادی، معاون پژوهشی مرکز دائرة المعارف بزرگ اسلامی در این نشست دربارۀ ایران و ایرانیان در متون تاریخی بعد از اسلام سخن گفت.
دکتر سجادی گفت: نام ایران در متون و اسناد باقیمانده از دوران باستان به معنی سرزمین آریائیان، یا چنانکه در متون اوستایی آمده است: ایران ویج،سابقه ای بس کهن دارد. اما نکتۀ مهم آنکه پس از دولت مادها، ظهور و گسترش امپراتوری هخامنشی ِ پارسی، مخصوصا وجود شاهانی چون کوروش و داریوش و پیکار با حکومتها و اقوام غیر ایرانی از بابل تا یونان، و پیشروی تا مصر؛ و آنگاه پس از فترتی نسبتا طولانی، ظهور ساسانیان و اعادۀ قدرت و استیلای امپراطوری پارسها سبب شد تا اقوام و حکومت های دنیای قدیم «پارس» را بر همۀ قلمرو، و «پارسی» را بر همۀ مردم این سرزمین اطلاق کنند.
این عضو شورای عالی علمی دائرةالمعارف بزرگ اسلامی در ادامه افزود: این تلقی در میان همسایگان ایران، مخصوصا رومی ها و عرب ها نیز وجود داشت و به عصر اسلامی هم راه یافت. اطلاقات فارس (پارس) و فرس (پارسیان) بر ایران و ایرانیان در متون عربی دورۀ اسلامی هم از اینجاست. در واقع مقصود همۀ مورخان و نویسندگان عصر اسلامی از فارس و فرس، ایران و ایرانیان، یعنی «ذکر جزء و ارادۀ کل» بوده است؛ با این همه جالب توجه است که بعضی از مورخان و نویسندگان، اعم از مورخان و نویسندگان ایرانی ِ عربی نویس یا اصلا عرب، متوجه سبب این اطلاق بوده اند و در مواضعی مهم در آثار خود، از ایران و ایرانیان به معنی موسّع خود یاد کرده اند و بعضا مرزهای ایران در ادوار مختلف را هم نشان داده اند.
وی افزود: قصد من از ارائه گزارشی دربارۀ نام و سرزمین ایران و فارس در بعضی از متون تاریخی و جغرافیایی عربی به عصر اسلامی تا عهد ایلخانان، اثبات قدمت این نام و عنوان، یگانگی اطلاقات ایران و فارس / ایرانیان و فُرس؛ و نشان دادن جهل مطلق یا تهور جاهلانه یا عامدانۀ کسانی است که این نام و عنوان را جدید دانسته اند؛ یا با قوم گرایی های بی اساس، کاربرد کلمۀ پارسی / فارسی در متون کهن را، مقابل و معارض ِ دیگر اقوام ایرانی قلمداد می کنند.
به زودی متن مقاله بر روی تارنمای مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی قرار خواهد گرفت.
کاربر گرامی برای ثبت نظر لطفا ثبت نام کنید.
کاربر جدید هستید؟ ثبت نام در تارنما
کلمه عبور خود را فراموش کرده اید؟ بازیابی رمز عبور
کد تایید به شماره همراه شما ارسال گردید
ارسال مجدد کد
زمان با قیمانده تا فعال شدن ارسال مجدد کد.:
قبلا در تارنما ثبت نام کرده اید؟ وارد شوید
فشردن دکمه ثبت نام به معنی پذیرفتن کلیه قوانین و مقررات تارنما می باشد
کد تایید را وارد نمایید