احیاء نسخ خطی موجب بالندگی علمی و فرهنگی کشور است

1402/8/3 ۱۱:۵۷

احیاء نسخ خطی موجب بالندگی علمی و فرهنگی کشور است

دومین همایش بین‌المللی تحقیق و تصحیح نسخه‌های خطی ایران با حضور استادان و پژوهشگران در دانشکده ادبیات فارسی و زبان‌های خارجی دانشگاه علامه طباطبایی برگزار شد و در این آیین از استاد مرحوم عبدالحسین حائری تجلیل به عمل آمد.

در افتتاحیه این همایش دکتر محسن حبیبی، رئیس دانشکده ادبیات فارسی و زبان‌های خارجی دانشگاه علامه طباطبایی با اشاره به این نکته که نسخ خطی بسیاری به زبان فارسی در کتابخانه‌های سراسر جهان وجود دارد که هنوز شناخته نشده‌اند، گفت: توجه به این ذخیره علمی و فرهنگی و احیاء آن‌ها می‌تواند به رشد و بالندگی فرهنگ و تمدن ما کمک کند. چراکه یکی از مهم‌ترین راه‌ها برای شناخت و حفظ فرهنگ و هویت هر ملت، توجه به میراثی است که از گذشتگان به‌جای مانده است. نسخه خطی که دستنوشته‌ای از آثار گذشتگان است مهم‌ترین نمونه میراث گذشتگان است که باید هم در حفظ و نگهداری وتصحیح آن کوشید.

وی افزود: متأسفانه در بعضی از دانشگاه‌ها و مراکز پژوهشی، نسبت به تصحیح نسخ خطی نگاه مثبتی وجود ندارد و اهمیت آن روشن نیست. استادان و مصححان بسیاری هستند که با کمترین امکانات، مشقت و مرارت‌های تصحیح نسخ خطی را به جان خریدند تا این آثار را احیا کنند. در اهمیت نسخ خطی همین بس که این نسخه‌ها، آینه تمام‌نمای شرایط فرهنگی، سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و تاریخی زمان خود هستند.

دکتر غلامرضا مستعلی‌پارسا، استاد زبان و ادبیات فارسی دانشگاه علامه طباطبایی، نیز با اشاره به جایگاه نسخ خطی و اهمیت آن گفت: طی شصت و هفتاد سال گذشته دولت‌هایی در ایران بر سر کار آمدند که تفکر تکنوکراتی داشتند و چندان به علوم انسانی توجه نکردند و آن را به محاق بردند. توجه به علوم انسانی زمینه‌های رشد و بالندگی فرهنگ هر کشوری را فراهم می‌کند و ما با توجه به گنجینه عظیم فرهنگی که از گذشته در اختیار داریم باید آن را احیا کنیم. بر این اساس گلایه من از عدم حمایت مالی دولتی از مصححان است که آن‌ها با سختی تمام و در طی سالیان طولانی اثری را تصحیح می‌کنند و نه‌تنها از جایی حمایت نمی‌شوند بلکه در نشر آن اثر هم دچار مشکلات فراوانی می‌شوند.

دکتر زهیر طیب، رئیس انجمن علمی تحقیق و تصحیح نسخه‌های خطی ایران، نیز با اشاره به اهمیت برگزاری این همایش گفت: گروه‌های پژوهشی این انجمن علمی با تعاملات بین‌رشته‌ای با گروه‌های علمی- آموزشی علوم انسانی تلاش می‌کنند تا توجه به نسخ خطی و احیاء آن‌ها را در دستور کار خود قرار دهند. ما به دنبال این هستیم صدها استاد دانشگاه در ایران و جهان را به پژوهش‌های حوزه مخطوطات هدایت کنیم.

در ادامه این همایش دکتر مرتضی رضوانفر، عضو پژوهشگاه سازمان میراث فرهنگی، درباره اهمیت کتیبه‌های فارسی که در طول تاریخ و از قرون گذشته به‌جای مانده سخن گفت. همچنین احمد محمد عبدالله، کارشناس کتابخانه آستان حضرت عباس(ع) در عراق، درباره اسناد تاریخی و نسخ خطی مرکز تصویربرداری و فهرست‌نویسی نسخ خطی آستان حضرت عباس(ع) صحبت کرد.

حجت‌الاسلام سید محمود مرعشی نجفی، کتابدار، کتاب‌شناس و نسخه‌شناس و مدیر «کتابخانه آیت‌الله مرعشی نجفی» نیز در این مراسم درباره زنده‌یاد عبدالحسین حائری گفت: متأسفم در کشور ما نسخه‌شناسان و مصححان تشویق و تقدیر نمی‌شوند. زحمات این افراد کمتر به چشم می‌آید. یکی از کسانی که در این راه قدم گذاشت مرحوم حائری بود. عبدالحسین حائری که در 88 سالگی از دنیا رفت، بیش از نیم‌قرن در کتابخانه مجلس فعالیت داشت و از سال 1354 تا 1374 رییس این کتابخانه بود. او نسخه‌شناس و فهرست‌نویس بسیار مجرب و دانایی بود. او در 24 سالگی به درجه‌ اجتهاد نایل آمد. اگر ایشان می‌خواستند در کسوت روحانیت و اجتهاد بمانند ایشان قطعاً از مراجع بزرگ شیعی بودند اما او تمایل بسیاری به کتاب و نسخ داشت و عمر خود را وقف این کار کرد.

وی افزود: حائری از همان روزهای نخستین کار در کتابخانه‌ی مجلس بیش از هر کار به شناسایی نسخه‌های خطی ناشناخته پرداخت و این کار را با چنان صبر و حوصله‌ای ادامه داد که صبر همگان را به سر آورد. او روزها و ماه‌ها و در مواردی سال‌ها می‌کوشید مشکلات یک نسخه‌ ناشناخته را گشوده و آن را به کتاب‌شناسان و محققان معرفی کند.

پس از پایان سخنان حجت‌الاسلام مرعشی لوح یادبودی از سوی انجمن علمی تحقیق و تصحیح نسخه‌های خطی ایران به ایشان و همینطور به خانواده مرحوم عبدالحسین حائری اهداء شد.

منبع: روزنامه اطلاعات

نظر دهید
نظرات کاربران

کاربر گرامی برای ثبت نظر لطفا ثبت نام کنید.

گزارش

ورود به سایت

مرا به خاطر بسپار.

کاربر جدید هستید؟ ثبت نام در تارنما

کلمه عبور خود را فراموش کرده اید؟ بازیابی رمز عبور

کد تایید به شماره همراه شما ارسال گردید

ارسال مجدد کد

زمان با قیمانده تا فعال شدن ارسال مجدد کد.:

ثبت نام

عضویت در خبرنامه.

قبلا در تارنما ثبت نام کرده اید؟ وارد شوید

کد تایید را وارد نمایید

ارسال مجدد کد

زمان با قیمانده تا فعال شدن ارسال مجدد کد.: