1393/10/21 ۰۸:۳۵
مقدمه: با توجه به درگیریهای قومیِ سالهای اخیر در میانمار و کشتار بیرحمانه جمعی از مسلمانان بیگناه به دست یک گروه افراطی از بودائیان آن کشور، مرکز گفتگوی ادیان و تمدنهای سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی طرح برگزاری گفتگوی دینی با رهبران بودائی را در دستور کار خود قرار داد.
نشست چندجانبه اسلام و بودیسم
مقدمه: با توجه به درگیریهای قومیِ سالهای اخیر در میانمار و کشتار بیرحمانه جمعی از مسلمانان بیگناه به دست یک گروه افراطی از بودائیان آن کشور، مرکز گفتگوی ادیان و تمدنهای سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی طرح برگزاری گفتگوی دینی با رهبران بودائی را در دستور کار خود قرار داد. بدین منظور سال گذشته هیأتی به سرپرستی آیتالله تسخیری به کشورهای تایلند و سریلانکا اعزام شدند و با رهبران و راهبان بودایی دیدار و گفتگو نمودند و به دنبال آن «اولین گفتگوی چندجانبه اسلام و بودیسم» با حضور رهبران و اندیشمندان عالیرتبه بودایی از کشورهای سریلانکا، میانمار و تایلند و اندیشمندان مسلمان کشورمان، با عنوان «همکاری مسلمانان و بوداییانبرای مقابله با خشونت و افراطگرایی» در سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی و دانشگاه ادیان و مذاهب برگزار شد. آنچه در پی میآید، گزارشی از این نشست است.
جلسه افتتاحیه
جلسه افتتاحیه «گفتگوی چندجانبه اسلام و بودیسم» با تلاوت آیاتی از قرآنکریم و با حضور آقایان دکتر ابوذر ابراهیمیترکمان (رئیس سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی)، آیتالله محمدعلی تسخیری (عضو شورایعالی تقریب مذاهب اسلامی)، دکتر سیدمصطفی محققداماد (رئیسگروهاسلام فرهنگستان علوم جمهوری اسلامی ایران)، حجتالاسلام دکتر ابوالحسن نواب (رئیس دانشگاه ادیان و مذاهب)، دکتر علیمحمد حلمی (رئیس مرکز گفتگوی ادیان و تمدنهای سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی)، دکتر حسن بلخاری (مدیر گروه مطالعات عالی هنر دانشگاه تهران) و میهمانان بودایی آقایان گالاگاما داماراسی ترو (مشاور رئیس جمهور سریلانکا)، آشین نیانسارا (رئیس آکادمی مطالعات بینالمللی بودیسم از میانمار) و پرا کرو ویبول پاتتاناکیت (رهبر بودایی از تایلند)، اساتید و شخصیتهایی از حوزه و دانشگاهو نمایندگانی از ادیان توحیدی در ایران برگزار شد.
دکتر علی محمد حلمی ضمن خوشامدگویی به حاضران، گفت: مرکز گفتگوی ادیان به عنوان تنها نهاد رسمی جمهوری اسلامی ایران در عرصه گفتگوی دینی، همواره تقویت وجوه مشترک ادیان از جمله ارزشهای الهی و انسانی، دوستی و مودت و پرهیز از خشونت و افراطیگری را با بهرهگیری از ظرفیتهای ادیان در مسیر ترویج فرهنگ دینی و اشاعه ارزشهایی که به ارتقای معنوی انسان میانجامد، دنبال مینماید. سابقه گفتگو با بودیسم در این مرکز به سال ۱۳۷۹ باز میگردد. ما تا کنون سه نوبت گفتگو با بودیسم تایلند و دو نوبت گفتگو با دانشکده مطالعات بودیسم و پالی دانشگاه کلانیا سریلانکا داشتهایم.
توجه به معنویت راهگشای اصلی مشکلات اساسی زندگی بشر امروز است. از این رو گفتگو با عالمان و اندیشمندان نه تنها زمینه تبادل نظر بین ما را فراهم آورده، بلکه شناخت و درک متقابل آموزهها و اتخاذ مواضع مشترک پیروان ادیان و آیینها را در قبال نگرانیهای امروز جامعه بشری را فراهم میآورد. امروز جامعه جهانی با موجی از افراطگرایی، خشونت و هراس از دین مواجه است. موجی که قدرتهای استکباری و سلطهگر آن را به راه انداخته و با تمام توان قصد ارائه تصویری ساختگی و دروغین از چهره ادیان و آیینها دارند. این مهم تنها با برونرفت از چرخة نفرت و خشونت حاصل میآید و بهترین وسیله برای تحقق آن گفتگوست.
منطق گفتگو، همان روشی که آغازگر آشناییها و گفتگوها بین مرکز گفتگوی ادیان و شخصیت های بودایی در تایلند و سریلانکا شد و امروز نیز با حضور شخصیتهای عالیرتبه از سریلانکا، میانمار و تایلند ادامه دارد. همچنین مهمترین هدف ما ضمن توسعه حوزه احترام و درک متقابل، بررسی موانع و چالشهایی است که آحاد ملتها با آن روبرو هستند. تلاش ما بر آن است که در سایه اتحاد رهبران و متفکران ادیان و مکاتب مسیر تحقق صلح، امنیت و آرامش در جامعه جهانی را هموار سازیم.
توسعه صلح برای بشر / دکتر ابوذر ابراهیمی ترکمان
ما مسلمانان معتقدیم که هر کمال خالص و بدون قید از آن خداوند است و میزان دوری و نزدیکی هر موجودی به خداوند به اندازه قیدهایی است که آن موجود در خود به وجود آورده است. هرچه انسان بتواند از قیدهایی که او را احاطه کردهاند (مانند کششهای نفسانی) رهایی یابد، به همان میزان میتواند به کمال مطلق نزدیک شود.
یکی از موانع دیدن حقیقت، خود بزرگبینی است. این خود را دیدن ممکن است تا به آنجا پیش برود که انسان دیگر هیچ حقیقتی را نبیند. از همین رو اسلام ما را به عبودیت فرا میخواند تا خود را وابسته به خدا بدانیم و برای خود موجودیت مستقلی قائل نشویم و عبودیت این است که عبد خودش را در مقام عبودیت فرض کند و در برابر خدا خضوعی از آن گونه که خود را از یاد برد، بنماید؛ اما متأسفانه امروز گروههای افراطی مانند گروههای تکفیری به جای آنکه خود را نبینند، خدا را نمیبینند و از این نیز فراتر رفته، خود را به جای خدا مینشانند و به جای رفتارهایی که بنده را میسزد، رفتارهای خداگونه از خود بروز میدهند. از همین رو هرگونه خشونتی را روا میدارند.
در اصل سوم از اصول چهارگانه «حقیقت والا» در بودیسم، به ریشهکن کردن میل و هوس به عنوان راه پایان دادن به تمام رنجها و تألمات توجه شده است. و نیز در راه چهارم از راههای هشتگانه روش ریشه کن کردن میل و هوس که از این راهها به «هشت منزلت والا» یاد میشود، برکردار درست تکیه کرده است و پرهیز از آزار دیگران و سلب حق حیات و سلامت و آبروی انسانها را منع کرده است. این نقطه همان نقطة مشترک اندیشه اسلامی و بودیسم است و دقیقاً راه همکاری بودیسم و اسلام برای مقابله با خشونت و افراطگرایی از همین نقطه عبور میکند؛ نقطهای که انسان از میل و هوس خود بگذرد و از خود خداپنداری عقب بنشیند و خود را در عالم هستی، موجودی چون سایر موجودات فرض کند که تنها برتریاش بر سایر موجودات، در خرد و توانایی ترک هوا و هوس اوست.
امروزه در تمام خشونتهایی که علیه بشریت انجام میشود، رد پای نابخردی در درک مفاهیم و ارزشهای والای بشری و نیز اسارت در بند هوا و هوس دیده میشود. تا جایی که انسان به دلیل نابخردی، حق سلب جان دیگری را برای خود قائل میشود. نمونه چنین رفتاری را در گروه بیریشة داعش میبینیم که اکنون با رفتارهای دور از دایره انسانیت در اندیشه به کرسی نشاندن باورهای بیریشه خود از طریق غلبه نابخردانه بر همنوعان و همکیشان است.
تنها راه مقابله با چنین پدیدههای شوم در جهان رها ساختن خود از بند اسارتِ کجاندیشی و هوسهای برتریجویانه است. از همین رو جمهوری اسلامی ایران و رهبر معظم آن همواره بر پرهیز از خشونت تأکید داشته است و طرحی که رئیس جمهوری ایران آقای دکتر روحانی در مجمع عمومی سازمان ملل به نام «طرح wave » یعنی جهان علیه خشونت و افراطیگرایی مطرح کرد و با اجماع به تصویب رسید، در جهت گسترش همین اندیشه است. خشونتهایی که امروز در جهان به نام دین رواج دارد، هیچ گاه پایه و اساس دینی ندارد و اگر گروهی بر پایه کجاندیشی خود به نام دین، شمشیرهای تیزشان را از سوی دشمنی با جهالت و نابخردی به سمت همنوعان و همکیشان خود نشانه رفتهاند، ابتدا ریشه در جهالت دینی دارد و سپس ریشههای آن را باید در برنامههای بلندمدت برخی از جریانهایی جستجو کرد که سود خود را در این خشونتها میدانند. دین اسلام همچون آیین بودا همواره بر صلح و دوستی و مدارا و همزیستیمسالمتآمیز انسانی تأکید دارد. خشونتهایی که اخیراً در منطقه زیست مسلمانان و بوداییها بهویژه در میانمار رخ داده، مایه نگرانی همه کسانی است که به رستگاری و سعادت انسان در مفهوم وسیع میاندیشند و امیدوارم که این دیدارها بتواند همچون گذشته روح مدارا و همزیستی را بین مسلمانان و بوداییها گسترش دهد.
تلاش برای صلح جهانی / آشین نیانسارا ـ رهبر بودائی و رئیس آکادمی مطالعات بینالمللی بودیسم در میانمار
وضعیت جاری جهان یک چالش برای رهبران سیاسی، معنوی و مذهبی است. ما رهبران مذهبی به سهم خود مسئول کمک به اشاعه آموزشهای ادیان مربوطه خود به مردم برای کاهش تنش و درگیری هستیم. هر دینی چه بودائی، مسیحیت، اسلام، هندویسم، جینیسم، یهود، سیک و کنفسیوسیزم پوسته خارجی و هسته درونی خود را دارد. پوسته بیرونی شامل اعلام بیعت، انجام عبادت، برگزاری مراسم و سنن مذهبی میباشد که هر دین را نسبت به دین دیگر متفاوت می کند. هسته درونی دربرگیرندة احسان، اخلاقیات، تمرکز، تعادل ذهن و بصیرت می باشد که جوهر زندگی انسان و زمینه مشترک برای هدایت انسانها به همزیستی صلحآمیز است.
این یک وجه مشترک است که همه رهبران مذهبی باید مؤکداً به پیروان خود آموزش دهند تا آنها را به کار ببندند. چنانچه اهمیت درستی به جوهره ادیان داده شود، عشق پاک، بردباری، بخشش و شفقت ایجاد شده و در اینصورت درگیری و خشونت به حداقل کاهش خواهد یافت. این چیزی است که ما به آن «داما» می گوییم که ربطی به بودائیسم، هندوئیسم، جینیسم، سیک، اسلام یا هر «ایسم» دیگر ندارد. «داما» یک حقیقت ساده است که به ما کمک میکند: حقیقت هدف مشترکمان را درک کنیم، حقیقت راهکار برای همه مشکلات را درک کنیم، و حقیقت برای جوهر مشترک را درک کنیم. در اولین پیام ویژگیهای شریف دهگانه که بودا به متصدیان دولتی پیشکش نمود تا رهبران خوبی شوند، میآید:
«دانا» (سخاوت): دانا یعنی اهدا کردن دارایی خود و سهیم کردن دیگران در قدرت اصیل خود. این روزها اشتیاق برای کسب قدرت، نفوذ و ثروت ریشه جنگها و تنش است. با فراگیری مفهوم اهدا، ما باید نسبت به میلیونها انسان که در خط فقر زندگی میکنند و از بیماری در رنج هستند، ترحم نشان دهیم.
«سیلا» (نظم): سیلا به معنی عدم انجام اعمال شر و بیان سخنان ناصواب است. هر رهبری باید اخلاقیات را رعایت کند تا رهبر خوبی شود. به این ترتیب، او میتواند کیفیت زندگی خود را تعالی بخشد. خط و مشیهای خارجی ملتها عمدتاً مبتنی بر منافع خودخواهانه است که فاقد بُعد اخلاقی میباشد. اخلاق پایه بالندگی اعمال شایسته است.
«نک خاما» (دست کشیدن): رهبر باید وقت، پول، قدرت و لذایذ جسمانی خود را برای آسایش کشور و مردمش ترک کند. تا زمانی که او در این امر کوتاهی کند، قادر نخواهد بود به منافع مردم خود در حد مطلوب خدمت کند.
«پانا» (خرد): زدودن جهل، درک حقیقت، دیدن ماهیت واقعگرایانه و بازنگری بینش صحیح برای رهبر جهت اتخاذ تصمیم متعادل بسیار حائز اهمیت است. پیشوای خوب نباید نسبت به بذل توجه به انسانهای خردمند برای سطح بالای دانش و خرد تردیدی به خود راه دهد. خرد با راهنمایی آگاهی و مجاهدت برای تصمیمگیران ارزشمند است.
«ویرییا» (همت): همت رهبر باید درست، صلحآمیز و مفید به حال خود و دیگران باشد. کوشش ثابتقدم بدون مسامحه در تلاش و پشتکار کمال همت درست است؛ همان طور که شیر آخرین تقلای خود را به کار می گیرد، چه کار کوچک باشد و چه بزرگ.
«خانتی» (صبر): رهبر مذهبی یا سیاسی باید در هر وضعیت، چه خوب و چه بد، صبور و شکیبا باشد. او باید در برابر تمجید و تنقید بیاعتنا باشد. زمین هیچ نشانی از عشق یا نفرت نسبت به همه آنچه بر روی آن قرار دارد، نشان نمی دهد و همه را تحمل میکند، چه تمیز و خوب باشند و یا کثیف و چرک. رهبر باید هرچه نسبت به او انجام می شود، تحمل کند، چه موجب سربلندی و چه تحقیرش شود.
«ساکا» (حقیقت): پیشوا نباید هیچ دروغ آگاهانه به خاطر ثروت و قدرت بگوید. نباید در برابر امیال، خشم، ترس و توهم تزلزل نشان دهد. او باید کمال حقیقت را که فقط راستگویی است برقرار کند و از دورنگی و فریب در گفتار اجتناب کند.
دومین پیام شامل ده دستورالعمل رفتاری است که پادشاهان و سران حکومتها را توانمند میسازد تا رهبران خوبی شوند. این دستورالعملها رهنمودهای جهانی و برنامه مشترک همه رهبران مذهبی، سیاسی و اجتماعی هستند تا با پیروی از آنها با یکدیگر همگام باشند.» مقاله ویژگیهای دهگانه را چنین معرفی می کند: عزم، مهربانی محبت آمیز و بردباری.
اگر رهبران مذهبی و سیاسی خود را به این ده ویژگی متصف کنند، می توانند دنیایی بهتر با ناملایمات کمتر برای مردم فراهم کنند. این ده صفت عبارتند از: گذشت، اخلاق، ترک دنیا، درستکاری، ملاحظهکاری، زهد، عدم ستیزهجویی، حذف خشونت و صبر.
هسته اصلی ادیان، خدمت به بشر/ آیتالله محمدعلی تسخیری
هسته همه ادیان، محبت و شناخت حقیقت است و همه ادیان به دنبال حقیقت هستند. اصول حقیقت نابی که در بودیسم مطرح است، در روایات متعدد اسلام آمده است. در اسلام دین غیر از عشق به کمال مطلق نیست. عشق نهفته انسان به کمال و کمال مطلق، هدف همه ادیان است. این عشق باید در ظاهر و باطن انسان تجلی یابد. حضرت امیرالمؤمنین علی(ع) مهمترین هدف انبیا را تجلی جوهر مطلوب نفس انسان در رفتار ظاهری او میداند.ابعاد فطری انسان مانند عقل، عاطفه در نهاد هر کس وجود دارد و با تقویت روش بهرهگیری از آن منجر به ارائه صحیح آن در رفتار فرد میشود.
انحرافات، اهداف سیاسی، منافع شخصی و همه این موارد زمینه انحراف انسان از حقیقت را فراهم میسازد. مسیحیت دین محبت و دفاع از مستضعفان است؛ ولی بر اثر انحراف به جایی رسید که به سمت کشتن انسان و غارت بشر حرکت کرد. یهودیت نیز دین محبت و اخلاص به خداست و برای نجات انسانا آمده است، ولی متأسفانه بر اثر انحراف به شکل صهیونیسم درآمد که حرکت ضد انسانی و ضد تمدنی است.
اسلام دین محبت و رحمت است. پیامبر(ص) رحمت و هدیه خدای متعال به کل بشریت است. اسلام دین صلح و تکامل انسان و تعاون است؛ ولی متأسفانه اهداف شخصیِ گروهی اسلام را به شکل دیگری درآورده و موضوعاتی را به آن نسبت داده که هیچ ربطی به اصل اسلام ندارد؛ مثلاً فرقه خوارج در نتیجه جهل و تعصب و انحراف و به شکل یک حرکت خرابکار ظاهر شد و حرکت وهابی نیز یک حرکت انحرافی است که ربطی به اصول دین ندارد. حرکتی که وهابیت در چند صد سال قبل انجام داد، حرکتی انحرافی بود و وهابیت همه فرَق اسلامی را تکفیر کرد.
در واقع ریشه همه ادیان ـ چه ادیان آسمانی و چه زمینی ـ به فطرت برمیگردد. مشترکات تمدنی و مشترکات فطری در سرشت انسان وجود دارد. جهل موجبات بروز مشکلات زیادی شده که با همکاری هم میتوانیم این مشکلات پدیدآمده در جهان را حل کنیم. مطمئناً درگیری خشونت بر اثر هوا و هوس است. امیدوارم این نشست در فضای رسیدن به حقیقت قدم بردارد.
نقش رهبران مذهبی در گسترش ارزشهای اخلاقی و معنوی / پروفسور اینداسارا ـ رهبر بودائی سریلانکا
همکاری بین بودائیان و مسلمانان برای اجتناب از خشونت بسیار سودمند است. رهبران فرقههای مختلف باید مشابهتهایی در آموزههای خود جستجو کنند و موجبات درک بیشتر در جوامع مربوطه را برای نیل به این مقصود فراهم نمایند. دستورالعمل اسلامی میتواند به طور همزمان به عنوان قوانین اخلاقی و مذهبی فرض شود و شامل پنج وظیفه به عنوان پنج پایه می شود:
تکرار ایمان به یگانگی مطلق خدا: این وظیفه هر مسلمان است که قبل از هر نماز کلمات زیر را تکرار کند: لاالله الا الله، محمد رسول الله (هیچ خدائی نیست مگر الله و محمد پیامبر اوست). این تکرار تصدیق الله به عنوان تنها خدای متعال را میرساند.
نماز روزانه: بر مسلمانان واجب است پنج بار در روز عبادت کنند. این عبادت از اهمیت زیادی در اسلام برخوردار است و به عنوان کلید بهشت به شمار میآید.
صدقه: دادن صدقه به فقرا و نیازمندان یکی دیگر از وظایف اساسی همه مسلمانان است. این وظیفه چنان بزرگ است که فقهای مسلمان آن را عبادت از طریق دارایی میدانند.
روزه: از دیگر مناسک مهم مذهبی که مسلمان باید رعایت کند، روزه است که طی کل ماه رمضان انجام میگیرد. رمضان مناسکی است که به هر مسلمان میآموزد رژیم غذائی خود را برای یک ماه تنظیم کند و همچنین کلیه نیروهای انگیزشی را که به صدمه به او یا همنوعانش منتج می شود، مهار نماید.
حج: بر هر مسلمان توانمند که بتواند به سفر برود، حج حداقل یک بار در طول زندگی یک وظیفه مذهبی ضروری محسوب میشود.
هنگامی که توجه خود را به پنج اصل بنیادی فوق جلب کنیم، درخواهیم یافت که برخی شباهتها در آموزههای بودائی وجود دارد.رفتن به سه پرستشگاه قبل از انجام هر فعالیت مذهبی توسط هر بودائی اجرا میشود. انجام این عمل هر روز واجب نیست، اما به عنوان بودائی آنها باید به سه پرستشگاه بروند و پنج حکم مذهبی را رعایت کنند. دادن صدقه نیز بسیار مورد تمجید است و حتی بودا به عنوان بودی ساتوا هنگام رسیدن به کمال ابتدا اجرای دادن صدقه را انتخاب کرده است.
روزه باید توسط کسی انجام شود که احکام را بیش از پنج حکم رعایت کند؛ اما این روزه مانند آموزه دیگر ادیان نیست. در بودیسم خوردن غذا از بعد ازظهر تا سپیدهدم روز بعد ممنوع است؛، اما هیچ ماه خاصی برای روزه گرفتن وجود ندارد. اگر کسی آن احکام را رعایت کند، او باید قانون روزه را طی دوره رعایت کند. در مجموعه رستگاری غائی ذکر شده است که چهار مکان وجود دارد که دیدن آنها باید احساسات را در مؤمن برانگیزاند.
مناسبات اسلام و بودیسم / حجتالاسلام دکتر ابوالحسن نواب
مسلمانان و بودائیان بیش از یک سوم جمعیت جهان را تشکیل میدهند، که این دو مکتب باید در جهت طراحی برای آینده روشنتر تلاش کنند. مناسبات ایران و بودیسم برای بودائیان روشن است. پادشاهان ایران به گسترش بودیسم در آسیا کمک زیادی کردند. در باره مناسبات اسلام و بودیسم نیز هم در متون قدیم اسلامی راجع به بودا مطالب زیادی آمده و بودیسم معرفی شده است و هم در تعالیم بودائیان در قرن دهم میلادی از اسلام یاد شده است و اسلام را به طور جامع و کامل معرفی کردهاند.
آنچه در اسلام به عنوان «جهاد اکبر» یعنی جهاد با نفس و خودسازی نام برده میشود، به دلیل اهمیت بالای آن است. آنچه بودا به عنوان معارف خودسازی دارد، در اسلام نیز وجود دارد. سابقه روابط اسلام و بودائیان چه در کشورهایی که مسلمانان اکثریت داشته و چه در کشورهایی که بودائیان اکثریت داشتهاند، روشن است و آنچه امروز مهم است، طراحی برای آینده روشنتر است. مسلمانان و بودائیان بیش از یک سوم جمعیت دنیا را تشکیل میدهند، لذا باید در جهت طراحی برای آینده روشنتر، زندگی در کنار همدیگر و نجات بشریت تلاش کنیم تا زندگی بشر در یک مسیر اخلاقی قرار گیرد.
اتحاد رهبران ادیان برای مقابله با خشونت / مانک ویبولپاتتاناکیت ـ رهبربودائی در تایلند
هر دینی که داریم (چه اسلام، چه سیک) و در هر کشوری که زندگی میکنیم، آنچه مهم است، اینکه ما باید زندگی مسالمتآمیز با یکدیگر داشته باشیم. ما پیرو پیامبران الهی هستیم و فرقی ندارد که بودایی باشیم یا مسلمان، ما انسانیم و آنچه از تعلیمات بودایی به دست میآید، اینکه با باید با هم وحدت داشته باشیم و با هماهنگی و مسالمتآمیز در کنار یکدیگر زندگی کنیم، تا به سعادت ابدی برسیم. مسلمانان، بودائیان و مسیحیان باید با هم دوست باشند و نباید از هم جدا باشیم. اگر ما دینداران با هم نباشیم، موجبات تنفر از دین را به وجود میآوریم. بودا به ما گفته که باید با هم هماهنگی داشته باشیم و دلسوز هم باشیم. همه ما موجودات جهان هستیم و باید به دین خود تکیه کنیم و به آنان که نیازمندند، کمک نماییم. تفاوتی ندارد که به چه افرادی و چه فرقهای کمک میکنیم، مهم یاری رساندن است. ما بوداییها با هم اختلاف نداریم و دوست نداریم که به کسی آزار برسانیم.
بودا به ما آموخته است که از هوا و هوس پرهیز کنیم و حب و بغض نداشته باشیم. به دنبال مقام بودن و حب و بغض داشتن موجبات جنگ را فراهم میآورد و اگر به تعالیم بودا توجه کنیم و نسبت به دیگران محبت بورزیم، میتوانیم زمینهساز صلح در جهان باشیم.
ایرانیان، مردم مسلمان و خوبی هستند و این سه روزی که در ایران هستم، با مردم گفتگو کردم و مهربانی را در چهرهشان دیدم. با اینکه با لباس بودایی به ایران آمدم، با مشکلی مواجه نشدم و مردم ایران وقتی ما را دیدند، ابراز خوشحالی کردند. آرزو دارم با هم متحد باشیم و این همان چیزی است که بودا از ما میخواهد. اگر این گونه باشیم، هیچ رفتار خشونتآمیزی در جهان رخ نمیدهد.
رهبران ادیان به اعتدال فرابخوانند / دکتر حسن بلخاری
بشر به این نکته رسیده است که تنها ادیان قادر به ایجاد فضای صمیمیت و به دور از خشونت هستند. امیدوارم که اینگونه نشستها برای نزدیک کردن ادیان در جهت جلوگیری از خشونت مؤثر باشد و قرن ۲۱ قرن سرسپردن بشر به دین و وجه محبتآمیز آن باشد.
اسلام حتی خشونت بر حیوان را روا نمیداند. اولین اصل از فضایل پنجگانه بودیسم، عدم خشونت و آزار رساندن به جانداران است. ما کسانی را که امروز به اسم بودا به مسلمانان حمله میکنند، بودایی نمیدانیم کما اینکه داعشیها را مسلمان نمیدانیم.
بودا پس از شش سال ریاضت، طریق دیگری به نام اعتدال را برای درک حقیقت در پیش گرفت. او به زیر درخت «بودهگایا» به مراقبه نشست و سوگند خورد تا به روشنگری یا مردن نرسد، از جا برنخیزد. سرانجام بعد از هفت هفته که بدنش چنان نحیف شده بود که پوستش به استخوان رسیده بود، به این نکته رسید که راه اعتدال و عدم افراط و تفریط را برگزیند. بُنمایه ادیان یکی است و تفسیر بشر بر بنیاد هوا و هوس خشونت را به وجود میآورد. اسلام و بودیسم در مسئله اعتدال با هم، همداستانند؛ لذا رهبران ادیان اسلام و بودا باید پیروان خود را به اعتدال و عدم خشونت فرا بخوانند.
رنج بشر از فقدان معنویت / آیتالله دکتر سید مصطفی محقق داماد
گذشته از رنجهایی که بشریت در طول تاریخ با آن روبرو بوده، دنیای کنونی ما از مسائل بسیاری از قبیل بیماریهای مسری، تغییرات شرایط اقلیمی، کمبود مواد غذایی و حوادث غیرمنتظره رنج میبرد. آنچه از همه مهمتر است و باعث شده که بهشت را از بشریت بگیرد، همان جهنمی است که بشر به دست خود ساخته و آن چیزی جز فقدان معنویت نیست.
جنایات تفکیریها به نام دین صورت گرفته است. بشر از فقدان معنویت در رنج و عذاب است؛ اما سؤال این است که باید چه کرد تا این درد را درمان کنیم؟ و چه کسی در این باره مسئولیت دارد؟ شاید حاضران در این جلسه تنها راه نجات را دین بدانند که میتواند برای بشریت معنویت به وجود بیاورد. این پاسخ خوبی است اما سؤال این است که: مفسر دین در این راستا چه کسی است و برداشتها باید به چه صورتی باشد؟
بسیاری از مسائل به نام دین انجام میشود و بچههای دیگران را به نام دین فربه میکنند. گاهی به نام دین در هند چندین بار به جان هم میافتند و کشتار میکنند. عدهای به نام دین تحصیل را برای دیگران ممنوع میکنند و به همین دلیل گاهی دین نمیتواند راهگشا باشد، بلکه مشکلساز میشود. بهتر است به جای بحث بر سر ادیان، تعقل بر فهم دینی را اصل قرار دهیم و اصول عقلانی را پیشزمینه دینی قرار دهیم. قبل از ورود به دین باید بپذیریم که یک انسان زنده عاقل هستیم.
در واقع اگر بودا امروز زنده بود و قرار بود دست مرا بفشارد و به دین خود درآورد، قبل از رفتن به خانه او باید خود را انسان عاقل و آزادی بدانم و اگر تعالیمی به من داد که با اصل دوستی، آرامش و بهینهسازی مطابقت نداشت، از اول وارد آن نمیشوم.
اگر به صرف گرایشهای احساسی وارد دین شویم، گرفتار جنایت میشویم. مسیحیت روزی فریاد زد بدون تعقل ایمان بیاورید و نتیجه آن را در فجایع آدمسوزی قرون وسطی دیدیم. بنابراین قبل از گرایش به دین به تعبیر قرآن باید با «بصیرت» به جلو برویم. به دوستان پیشنهاد میکنم نگاهی به اسلام شیعی داشته باشند و همچنین از سازمان فرهنگ و ارتباطات میخواهم برای بازخوانی الهیات تشیع به دنیای ادیان تلاش کند.
روزنامه اطلاعات
کاربر گرامی برای ثبت نظر لطفا ثبت نام کنید.
کاربر جدید هستید؟ ثبت نام در تارنما
کلمه عبور خود را فراموش کرده اید؟ بازیابی رمز عبور
کد تایید به شماره همراه شما ارسال گردید
ارسال مجدد کد
زمان با قیمانده تا فعال شدن ارسال مجدد کد.:
قبلا در تارنما ثبت نام کرده اید؟ وارد شوید
فشردن دکمه ثبت نام به معنی پذیرفتن کلیه قوانین و مقررات تارنما می باشد
کد تایید را وارد نمایید