1401/9/13 ۱۳:۵۴
ورزش و آیین پهلوانی زورخانه‌ای ریشه در سیره حضرت علی (ع) و آموزه‌های اصیل ایرانی دارد که در شاهنامه حکیم فردوسی نمود یافته است. این ورزش اخلاقی که با هنر و موسیقی توأمان است، در ۱۶ نوامبر ۲۰۱۰ مصادف با ۲۵ آبان ۱۳۸۹ در فهرست آثار ناملموس یونسکو به ثبت رسیده است.
اولین رشته ورزشی که در جهان در فهرست آثار یونسکو به ثبت رسیده آیین پهلوانی و زورخانه‌ای ایران است.
همچنین در تقویم رسمی جمهوری اسلامی ایران ۱۷ شوال سالروز نبرد امیرالمومنین علی (ع) با عمر بن عبدود در جنگ خندق در سال ۵ قمری به‌عنوان روز فرهنگ پهلوانی و ورزش زورخانه‌ای نامگذاری شده است. ثبت این آیین در دیگر کشورها در واقع اشاعه فرهنگ شیعی است؛ ثبت جهانی این آیین نه تنها منجر به توجه جهانیان به آن شد، بلکه توجه محافل داخل ایران را نیز به خود معطوف داشت، به‌طوری که راه‌اندازی رشته ورزش پهلوانی و زورخانه‌ای در دانشگاه علمی کاربردی از ثمرات توجه جامعه ،بالاخص جامعه علمی به این آیین بوده است.
ایران فرهنگی و بحث در خصوص محدوده و مرزهای آن در ادوار مختلف همواره در بین افکار عمومی وجود داشته است و هر از گاهی موضوعاتی مانند ثبت میراث فرهنگی ناملموس در سازمان علمی، آموزشی و فرهنگی ملل متحد (یونسکو)، این بحث را در رسانه‌ها و فضای مجازی باز می‌کند. لذا باید به این نکته توجه داشت برای ثبت جهانی آثار میراث ناملموس خاستگاه و محل ایجاد آن آیین از نظر یونسکو چندان اهمیتی ندارد. و با ثبت اثر در یونسکو، تنها به نام آن کشور سند زده نمی‌شود و حق مالکیتی برای آن کشور ایجاد نمی‌کند. بلکه هر کشور دیگری که آیین یاد شده در آن همچنان زنده باشد می‌تواند به‌صورت مستقل یا مشترک با دیگر کشورها برای ثبت آن اقدام کند.
هدف یونسکو از این کار ممانعت از جهانی شدن یک فرهنگ و حمایت از استمرار تنوع فرهنگی است. ممکن است آیینی از ایران وارد فرهنگ یک کشور دیگر شده باشد و آن‌ها نیز به شیوه خودشان آن آیین را اجرا کنند بنابراین ثبت آن آیین در فهرست آثار ناملموس یونسکو، هیچ‌گونه منافاتی با دیگر کشورها ندارد. همان‌گونه که فرهنگ پخت نان لواش در سال ۲۰۱۶ نه تنها برای ایران؛ بلکه برای قزاقستان، ترکیه، قرقیزستان و آذربایجان در یونسکو ثبت شد. حال آنکه پیش از آن در سال ۲۰۱۴ ارمنستان آن را ثبت کرده بود. برای همین نمی‌توان منکر وجود این میراث ناملموس در دیگر کشورهای ایران فرهنگی شد.
*پژوهشگر دکتری باستان شناسی دوران اسلامی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری و مدیر پایگاه میراث ملی محوطه باستانی ری
منبع: میراث آریا
کاربر گرامی برای ثبت نظر لطفا ثبت نام کنید.
کاربر جدید هستید؟ ثبت نام در تارنما
کلمه عبور خود را فراموش کرده اید؟ بازیابی رمز عبور
کد تایید به شماره همراه شما ارسال گردید
ارسال مجدد کد
زمان با قیمانده تا فعال شدن ارسال مجدد کد.:
قبلا در تارنما ثبت نام کرده اید؟ وارد شوید
فشردن دکمه ثبت نام به معنی پذیرفتن کلیه قوانین و مقررات تارنما می باشد
کد تایید را وارد نمایید