«جامعه‌نگاری عهدقاجار»

1401/3/24 ۱۶:۰۵

«جامعه‌نگاری عهدقاجار»

«جامعه‌نگاری عهد قاجار: تاریخ اجتماعی و زندگی روزمره مردم در دوران قاجار» نوشته پریسا کدیور منتشر شده است.

نظام طبقاتی در دوره قاجار، ساختار اقتصادی دوره قاجار، ساختار شهری در دوره قاجار، خلق و خوی ایرانیان در دوره قاجار، اعیاد و آیین‌های ملی و مذهبی در دوره قاجار،  پوشش و آرایش مردم در دوره قاجار و آداب و رسوم و روزمرگی‌های مردم عهد قاجار بخش‌های مختلف این کتاب را تشکیل می‌دهد.

 

 در بخشی از کتاب درباره علاقه ایرانیان به تاریخ و ادبیات آمده است: اکثر اروپایی‌هایی که در دوره قاجار گذرشان به ایران افتاده است ایرانیان را مردمی با هوش و ذکاوت و سریع‌الذهن یافته‌اند که علاقه بسیاری به شعر و ادب و تاریخ کشورشان دارند. «اروپاییان از این نکته در شگفت بودند که روستاییان مناطق دور افتاده می‌توانند قطعات طولانی از شاهنامه را- هرچند نادرست- نقل کنند.»

لیدی شیل مردم ایران را مردمان زنده‌دل، فهمیده، و خوش مصاحبت معرفی می‌کند و برایش بسیار جالب است که در صحبت‌های خود از لطیفه‌های مختلف، شعر، ادبیات و تاریخ مثال می‌آورند. گوبینو نیز علاقه‌مندی ایرانیان به تاریخشان را چنین با تحسین وصف می‌کند:« در ایران با هرکسی و از هر طبقه برخورد نمایید مشاهده می‌کنید که تاریخ کشور خود را می‌داند... ایرانی ذاتا و فطرتا اطلاع از حوادث تاریخی را دوست می‌دارد...»

در بخشی از نتیجه گیری خق و خوی ایرانیان در دوره قاجار عنوان شده است: در مطالعه و شناخت خلقیات و رفتار ایرانیان دوره قاجار با مجموعه‌ای از تناقض‌های رفتاری و اخلاقی روبه‌رو می‌شویم که لایه‌های متفاوتی از فرهنگ و تاریخ و نظام سیاسی را منعکس می‌کنند. در توصیف جامعه ایرانی مولفه‌های مثبتی چون مدارا و مهمان‌نوازی، خوشرویی، خونگرمی، ادب و نزاکت و مهربانی، در کنار خصیصه‌های ناپسندی چون بی‌صداقتی، تزویر، چاپلوسی، کاهلی، دمدمی‌مزاجی و فرصت‌طلبی قرار می‌گیرند. ویژگی‌هایی که به عقیده محمود سریع‌القلم به دلیل «فقدان یک سیستم و دستگاه فکری مشخص، تنوع  و ورود و  خرج دایمی مکاتب فکری و جهان‌بینی‌ها در جامعه، قدرت مطلق دولت، و نقش قابل توجه بیگانه در سیر تحولات داخلی» است.

در نوشته پشت جلد کتاب می‌خوانیم: روایت فراداستان و سرآمدان جامعه همواره رویکرد غالب تاریخ‌نگاری در ایران بوده است، رویکردی که، با پذیرش انحصاری عاملیت تاریخی و اجتماعی صاحبان قدرت و نخبگان فکری، تاریخ سیاسی و روشنفکری را سزاوار تاریخ‌نگاری دانشته است.

 کتاب «جامعه‌نگاری عهد قاجار» رویکری متفاوت با تاریخ‌نگاری رایج و نخبه‌گرایانه دارد و می‌کوشد «مردم» را از حاشیه به متن تاریخ بیاورد. این اثر با گذر از تقسیم‌بندی‌های کلاسیک تاریخ‌نگاری و با اتخاذ روشی جدید در تاریخ‌نویسی اجتماعی، ضمن پرداختن به حوزه‌های مورد پژوهش در عرصه‌های عمومی زیست مردم، با نگاهی جزئی‌نگر به توصیف آداب و رسوم و زندگی در عهد قاجار می‌پردازد.

روایت زندگی روزمره، مناسبات خانوادگی، کسب و کار و فرهنگ و اندیشه مردم عادی نه تنها زوایای پنهان بستر فرهنگی و اجتماعی آن دوره را روشن می‌کند، بلکه می‌تواند به درک دقیق‌تر و وسیع‌تر سیر تحولات اجتماعی و سیاسی دوره قاجار یاری رساند.

این کتاب در ۴۲۲ صفحه در انتشارات ققنوس راهی بازار کتاب شده است.

منبع: ایسنا

نظر دهید
نظرات کاربران

کاربر گرامی برای ثبت نظر لطفا ثبت نام کنید.

گزارش

ورود به سایت

مرا به خاطر بسپار.

کاربر جدید هستید؟ ثبت نام در تارنما

کلمه عبور خود را فراموش کرده اید؟ بازیابی رمز عبور

کد تایید به شماره همراه شما ارسال گردید

ارسال مجدد کد

زمان با قیمانده تا فعال شدن ارسال مجدد کد.:

ثبت نام

عضویت در خبرنامه.

قبلا در تارنما ثبت نام کرده اید؟ وارد شوید

کد تایید را وارد نمایید

ارسال مجدد کد

زمان با قیمانده تا فعال شدن ارسال مجدد کد.: