نخستین کنگره جهانی فارابی اسفند ماه برگزار می‌شود

1401/2/26 ۱۱:۴۳

دبیر علمی نخستین کنگره جهانی فارابی از برگزاری این کنگره با حضور فارابی شناسان در اسفند ماه امسال خبر داد.

رضا ماحوزی روز یکشنبه در نشست خبری نخستین کنگره جهانی فارابی که در موسسه مطالعات فرهنگی و اجتماعی وزارت علوم برگزار شد، افزود: کنگره جهانی فارابی و فرهنگ و تمدن اسلامی با همکاری موسسه مطالعات فرهنگی و اجتماعی و دبیرخانه جشنواره بین المللی فارابی اسفندماه سال جاری برگزار می شود. فارابی یکی از چهره‌های درخشان عقلانیت و خرد بشری است که در تمدن اسلامی بالیده و پرچم دار گفت و گوهای بینافرهنگی، صلح خردمندان، حکیمان همچنین پایه گذار دانشی مسأله محور در جهان اسلام به نام حکمت اسلامی است.

وی با اشاره به اهمیت فارابی، خاطرنشان کرد: اهمیت فارابی نه فقط از وجه تاریخی و تمدنی بلکه بیش از آن، از نظر مضامین، سخن ها و درس‌هایی است که می‌تواند برای جهان معاصر داشته باشد. فارابی، نظریه منسجم سیاسی و اجتماعی خود را در متن نظریه‌ای بزرگتر و منسجم تر مابعدالطبیعی که در برگیرنده شئون انسان شناختی، جهان شناختی و خداشناختی است، مطرح کرد. تز سیاسی و اجتماعی او نه یک تز تک بعدی و حتی چند بعدی، بلکه تزی شبکه‌ای است که هر صاحب خرد، متفکر و متأملی، حین مطالعه و تعمق در باب آن می تواند روابط رفت و برگشتی آن با ده ها موضوع نزدیک و دور معرفتی و وجودی را بیابد و فهم کند.

به گفته ماحوزی، این خصیصه، اندیشه های فارابی را به مثابه الگویی معرفتی و دانشی بر می‌آورد که برای دنیای معاصر، بسیار آموزنده و حاوی مضامین جدی و قابل تأمل است. ده‌ها و صدها موضوع تخصصی، اما جدا جدا و پاره پاره حیات بشری که تحت عنوان علوم انسانی روزگار ما در دپارتمان ها، دانشکده ها و محافل آموزش عالی جهان بررسی خواهند شد، با الگوی فارابی وارد گفت و گوهایی عمیق و جان‌دار می شوند.

دبیر علمی نخستین کنگره جهانی فارابی درباره اهداف برگزاری این کنگره بین المللی اظهار داشت: در اولین کنگره جهانی فارابی و فرهنگ و تمدن اسلامی، ضمن بازخوانی اندیشه های این حکیم وارسته و پرهیزکار در معنای راستین کلمه، تلاش داریم از عینک موضوعات و مسائل جهان معاصر، خاصه پرسش‌های مطرح در رشته های آکادمیک حوزه علوم انسانی، فارابی را به زمانه خویش آوریم و با او گفت و گوهایی نغز و عالمانه داشته باشیم؛ گفت و گوهایی که در واقع تحقق خواسته و منش شخص فارابی در متن حوزه تمدن خراسان و ایران فرهنگی است.

وی ادامه داد: فارابی خود در متن تمدن گفت و گو مدار خراسانی، نضج یافت و در همان تمدن بالید و رشد کرد. او فرزند راستین خراسان بزرگ، بارزترین نماد و شاخص فرهنگ خراسانی و پرچم دار گفت و گوهای علمی و فرهنگی است. سفر وی از مرو تا مصر و به گفت و گو درآوردن اندیشه‌های یونانی، مصری، ایرانی، هندی، بودایی، اسلامی و غیره، همان راهی است که امروزه باید در منش آکادمیک خویش مورد نظر قرار دهیم.

ماحوزی درباره محورهای این کنگره، گفت: فارابی شناسان داخلی و خارجی که بسیاری از آن ها در کمیته علمی کنگره همکاری می کنند، تا ۳۱ مرداد ماه مهلت دارند، نسبت به ارسال مقالات با موضوع های بازخوانی تطبیقی اندیشه های فلسفی و اجتماعی فارابی، برقرای پیوند آکادمیک بین فارابی شناسان جهان، احیای مواریث و اندیشه های فرهنگی و تمدنی پارسی- اسلامی، امکان‌سنجی میان‌رشته‌ای بررسی اندیشه های فارابی با علوم انسانی معاصر و مسائل روز اقدام کنند.

وی محورهای این کنگره را فارابی و تاریخ فلسفه، مابعدالطبیعه و حکمت نظری، حکمت عملی، علوم و شاخه‌های آن، زبان و هویت، گفت و گوهای فرهنگ‌ها، دین و هنر و فارابی و تمدن اسلامی اعلام کرد.

به گفته عضو هیأت علمی موسسه مطالعات فرهنگی و اجتماعی، مهلت ارسال اصل مقالات تا ۳۰ آذرماه ادامه دارد.

ابونصر محمد بن محمد فارابی، سال ۲۵۹ قمری در فاراب متولد شد و از بزرگترین فلاسفه و دانشمندان ایرانی عصر طلایی اسلام است. فارابی در علم، فلسفه، منطق، جامعه‌شناسی، پزشکی، ریاضیات و موسیقی تخصص داشت. بیشترین آثار او در زمینه فلسفه، منطق، جامعه‌شناسی و همچنین دانشنامه‌نویسی بود. وی نخستین فیلسوفی است که در دوره اسلام ظهور کرد و روی همین اصل، او را استاد الفلاسفه می‌نامند.

فارابی به مکتب نوافلاطونی تعلق داشت که سعی داشتند تفکرات افلاطون و ارسطو را با الهیات توحیدی هماهنگ کنند و در فلسفه اسلامی نیز از جمله اندیشمندان مشایی محسوب می‌شود. فارابی شرح‌های ارزشمندی بر آثار ارسطو نگاشته و به سبب همین، او را معلم ثانی خوانده‌اند. وی آثاری نظیر الجمع بین الرایین، اغراض مابعدالطبیعه، فصوص الحکمه و احصاء العلوم را از خود به یادگار نهاده‌ است.

منبع: ایرنا