1393/7/19 ۰۹:۴۰
16 مهر سالروز درگذشت عبدالحسین نوایی، مورخ و پژوهشگر پرتلاش تاریخ معاصر است؛ پژوهشگری که لحظه‌ای از مطالعه و تحقیق بازنایستاد و زندگی وی پیوند عمیقی با پژوهش و مطالعه اسناد و مدارک تاریخی داشت؛ تاریخی که در بازنمایی آن حقیقت را با قلمی جسورانه درمی‌آمیخت و تلاش فراوان داشت که به دور از تعصبات و محتاط‌اندیشی باشد. حاصل پژوهش‌های نوایی كارنامه پرباری است كه به خوبی ویژگی‌های شخصی وی را می‌توان از آن استنباط كرد.
خواندن زندگینامه استاد نوایی كه با تلاطماتی همراه است ما را با شخصی همراه می‌كند كه كنج عافیت را برای زندگی برنگزیده و برای احقاق حق اطرافیانش بی‌تفاوت نبوده است. مورخ و پژوهشگر نامی كه زندگی‌اش صحنه تاریخی است و به آن بی اعتنا نبوده و گاه در صحنه حضوری پررنگ نیز داشته است. خصیصه‌ای كه كمتر پژوهشگری در عصر امروز به آن مبتلاست.
نوع نگاه نوایی به تاریخ اعصار گذشته با بینشی توام با نگرشی تاریخی آمیخته است و آن چنان‌كه از مورخ و پژوهشگر تاریخ انتظار می‌رود تاریخ را مورد مطالعه و تحقیق قرار می‌دهد. وی درباره قضاوت درباره عصر قاجار و سیاستمداران آن می‌گوید: «من قاجاریه را به آن بدی نمی‌بینم كه دیگران می‌بینند. افراد را در زمان خودشان و با معیارهای زمان خودشان باید مورد قضاوت قرار داد. والا با مسائل یك قرن یا دو قرن بعد نمی‌شود افرادی را كه دو قرن ـ سه قرن پیش از ما بوده‌اند، داوری كرد. من قاجاریه را بدون اینكه بخواهم ادعا كنم مردان بزرگ یا نام‌آوری بوده‌اند، افراد خائن و نادرستی نمی‌دانم، اما می‌توانم ادعا كنم كه در این دوره غیر از دو یا سه نفر، واقعا خائن یعنی كسی كه آمده و به كشورش خیانت كرده، بیشتر نداریم، بقیه كسانی هستند كه خواسته‌اند این مملكت را حفظ كنند، اما ممكن است به علت جهل و بی‌اطلاعی و عقب ماندگی از دانش اروپا، مسائل سیاسی اروپا و روابط بین دول اشتباهاتی كرده باشند. اما آنان هرگز قصد خیانت نداشتند. شاید در آن زمان به درستی به نقش استعمار و مطامع قدرت‌های اروپایی پی نبرده بودند و شاید به اندازه لازم آگاهی نداشتند چون شناخت استعمار منوط است به دانستن مفاهیم و اصطلاحات علوم سیاسی، شناخت روابط بین‌الملل، شناخت مسائل اقتصادی، شناخت اینكه كارخانه اروپاییان باید با مواد خام ارزان بگردد، این مسائل را نمی‌دانستند، كجا درس خوانده بودند كه بدانند؟ اطلاعی نداشتند.»
انجمن ایرانی تاریخ همزمان با دهمین سالگرد درگذشت مورخ، ادیب و پژوهشگرمعاصر ایران دکتر عبدالحسین نوایی با همکاری پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی همایش یک روزه‌ای با عنوان «نوای تاریخ در مجموعه آثار نوایی» را 16 مهرماه 1393 برگزار می‌کند. 10 سال پیش از این در چنین تاریخی یکی از بزرگترین استادان و مورخان این مرز و بوم با همه عشقی که به این سرزمین اهورایی داشت روی در نقاب خاک کشید. دکتر عبدالحسین نوایی از نادره کاران عرصه تاریخ و فرهنگ ایران زمین پرورش یافته فرهیختگانی چون محمد قزوینی، بدیع‌الزمان فروزانفر، سید کاظم عصار و عباس اقبال بود که حاصل آن وسعت دانش و عمق تتبعاتی بود که در بیش از60 سال حیات علمی خود بدان اشتغال ورزید.
تیزهوشی، دقت عمل، خوشفکری و سلامت نفس از ویژگی‌های بارز این استاد درگذشته بود که با جرات، صداقت، دوری از حب و بغض همراه با شهامت در بازنمایی واقعیات تاریخی، قلمی انتقادی از وی را پدید آورده بود. حاصل این تلاش و ممارست در منابع و اسناد تاریخی که خود از پیشگامان معرفی اهمیت و ضرورت کاویدن تاریخ از لابه‌لای اسناد بود به انتشار انبوهی از مقالات، تصحیحات و کتبی انجامید که هر پوینده راه فرهنگ و تمدن و تاریخ ایران از قرون میانه تا دوران معاصر بدان نیازمند است و جویای اطلاعات بدیع و محتوای عمیق این آثار.
خبرگزاری ایبنا
کاربر گرامی برای ثبت نظر لطفا ثبت نام کنید.
کاربر جدید هستید؟ ثبت نام در تارنما
کلمه عبور خود را فراموش کرده اید؟ بازیابی رمز عبور
کد تایید به شماره همراه شما ارسال گردید
ارسال مجدد کد
زمان با قیمانده تا فعال شدن ارسال مجدد کد.:
قبلا در تارنما ثبت نام کرده اید؟ وارد شوید
فشردن دکمه ثبت نام به معنی پذیرفتن کلیه قوانین و مقررات تارنما می باشد
کد تایید را وارد نمایید