پیامدهای ربودن امام ‌موسی‌صدر / خلیل حمدان ـ عضو هیأت رئیس جنبش امل - بخش دوم

1393/6/10 ۰۹:۰۸

پیامدهای ربودن امام ‌موسی‌صدر / خلیل حمدان ـ عضو هیأت رئیس جنبش امل - بخش دوم

در واقع تجاوزات مسلحانه در شهر‌ها و روستاهای جنوب با موج گسترده تبلیغاتی روزنامه‌ها و مجلات وابسته به احزاب چپ‌گرا بر ضد امام صدر و طرفدارانش همراه بود. امام و طرفدارانش وقتی در جنوب و بیروت و هر کجای دیگر حضور می‌یافتند، مورد تعقیب قرار می‌گرفتند و در مقاله‌ها و گزارشها و کاریکاتور‌ها امام صدر را متهم می‌کردند که مهره اسرائیل و انزواطلبان (کتائب و احرار) از احزاب راست‌گرای مسیحی است! برخی از شیعیان نیز که با این احزاب تعامل داشتند یا اختلافی با امام داشتند نیز با این حمله سازمان‌دهی‌شده همراه شدند و اوضاع به ‌گونه‌ای شد که هر گونه همکاری با جنبش امل یا دفاع از امام یا برشمردن خوبیهای ایشان، سبب متهم شدن می‌شد!

 

 

ترجمه احمد ناظم: در واقع تجاوزات مسلحانه در شهر‌ها و روستاهای جنوب با موج گسترده تبلیغاتی روزنامه‌ها و مجلات وابسته به احزاب چپ‌گرا بر ضد امام صدر و طرفدارانش همراه بود. امام و طرفدارانش وقتی در جنوب و بیروت و هر کجای دیگر حضور می‌یافتند، مورد تعقیب قرار می‌گرفتند و در مقاله‌ها و گزارشها و کاریکاتور‌ها امام صدر را متهم می‌کردند که مهره اسرائیل و انزواطلبان (کتائب و احرار) از احزاب راست‌گرای مسیحی است! برخی از شیعیان نیز که با این احزاب تعامل داشتند یا اختلافی با امام داشتند نیز با این حمله سازمان‌دهی‌شده همراه شدند و اوضاع به ‌گونه‌ای شد که هر گونه همکاری با جنبش امل یا دفاع از امام یا برشمردن خوبیهای ایشان، سبب متهم شدن می‌شد!

امام صدر چندین بار درباره خطرهای این وضع هشدار داده و گفته بود که زمینه درگیری در میان مردم فراهم است و او (امام صدر) چندین بار در برابر تحریکات برخی مقامات برای شوراندن گروههای شیعی بر ضد مقاومت ایستاده است و او به عنوان رهبر شیعیان راضی نمی‌شود که در برابر فلسطینی‌ها بایستد، ولی در عین حال نباید اقداماتی ناروا بر ضد شیعیان جنوب صورت گیرد.امام در مصاحبه‌ای می‌گوید: «من تلاش می‌کنم برای شیعیان توضیح دهم که این اقدامات، کار فلسطینیان نیست و تنها از سوی گروههای تندرو و نفوذی و توسط عوامل تنش‌آفرین صورت می‌گیرد.»

 

و) ترور فرنجیه و خانواده‌اش

در ۱۳ ژوئن ۱۹۷۸ صد‌ها نفر از عناصر حزب کتائب لبنان به سرکردگی سمیر جعجع به منزل طونی فرنجیه ـ نمایندۀ مجلس و فرزند رئیس‌جمهور پیشین ـ سلیمان فرنجیه، در شمال لبنان حمله کردند و او و همسر و دخترش را به همراه ۳۵ نفر دیگر به قتل رساندند.

در کتاب ریچارد لابیویر ـ روزنامه‌نگار فرانسوی ـ از نقش موساد در ترور طونی فرنجیه پرده برداشته شده است. نویسنده می‌گوید: «اسرائیل با بسترسازی برای این عملیات چهار هدف راهبردی را برای خود مشخص کرده بود: ۱ـ از میان برداشتن یکی از مهمترین دشمنان مسیحی خود؛ ۲ـ جلوگیری از گسترش نظامی آنان در شمال لبنان که طونی فرنجیه به‌ طور غیرمستقیم بر آن تسلط داشت؛ ۳ـ فتنه‌افکنی در اردوگاه مسیحی با هدف دستیابی آسانتر به هم‌پیمانانی برای خود؛ ۴ـ تضعیف مسیحیان هم‌پیمان سوریه. اسرائیل این مأموریت را بر عهده حزب کتائب که شاخه نظامی آن را بشیر جُمیل رهبری می‌کرد، گذاشت و عملیات را سمیر جعجع فرماندهی کرد که به کشته شدن طونی فرنجیه انجامید.

امام موسی صدر به همراه شیخ محمد یعقوب و حسین الحسینی (نماینده مجلس) به اهدن رفت و به سلیمان فرنجیه گفت: «برای حمله به اهدن تاریخ ۱۳ حزیران (ژوئن) انتخاب شد. انتخاب این زمان به توصیه اسرائیل و برای کشاندن نگاهها از جنوب به شمال و سرگرم کردن افکار عمومی بود؛ چرا که افکار عمومی ناظر کارهای اسرائیل بود و برای خروج کامل از سرزمینهای لبنان بر او فشار می‌آورد. این کشتار افزون بر آنکه نگاهها را از اسرائیل برگرداند، تلاشی بود برای بی‌اعتبار کردن ما در دنیا تا دیگر به اقدامات اسرائیل توجهی نکنند و در نتیجه، فرایند عقب‌نشینی اسرائیل از لبنان با شکست روبرو شود.»

 

ح) استعفای رئیس‌جمهور و پس گرفتن آن

دوره ریاست‌جمهوری الیاس سرکیس از دشوار‌ترین دوره‌های ریاست‌جمهوری در لبنان به شمار می‌آید. در این دوره جنگ دو ساله (۱۹۷۶ـ ۱۹۷۵) با ورود نیروهای بازدارنده عربی به لبنان به فرماندهی سوریه پایان یافت؛ ولی همزمان با آن درگیریهای خطرناک منطقه‌ای آغاز شد؛ از جمله درگیری سوریه و مصر، اختلاف سوریه و فلسطین، جنگ سوریه و اسرائیل، جنگ فلسطین و اسرائیل، حمله سال ۱۹۷۸ و پس از آن حمله سال ۱۹۸۲.

سرکیس بر آن بود که مسیر دولتش بسته شده و او نمی‌تواند در سایه بازیگران بزرگ حکومت کند. او بین نیروهای درگیر گرفتار شده بود و هر طرف او را متهم می‌کرد که بر خطاهای طرف دیگر سرپوش می‌گذارد. در چنین شرایطی او در تاریخ ۶ ژوئیه ۱۹۷۸ استعفا كرد و راه‌حل زیر را پیشنهاد کرد: حرکت به سوی نظام گسترده غیرمتمرکز، به این ترتیب که ساختار دولت واحد حفظ شود؛ ولی دولت در درون خود واحدهای فرقه‌ای را به گونه‌ای سازمان‌دهی کند که هر یک خودگردان باشند و استقلال داخلی داشته باشند. او تلاش کرد همه طرفها را متقاعد کند تا خودگردانی هر فرقه در مناطق خود به نظام گسترده غیرمتمرکز تبدیل شود و این مسأله، موضوع میثاق ملی جدیدی زیر نظر قانونی مدرن و پیشرفته باشد. مدتی بعد او استعفای خود را پس گرفت و اصول چهارده‌گانه مورد توافق میان لبنانیان را مطرح کرد.

 

ط) دخالت اسرائیل در جنگ داخلی

روزنامه فاینشنال تایمز در شماره ۱۵ ژوئیه ۱۹۷۸ اعلام کرد که صد‌ها مشاور نظامی اسرائیلی به همراه مقدار زیادی اسلحه و تجهیزات اسرائیلی از جمله تانکهای چیرمن برای حمایت از راست‌گرایان مسیحی وارد بندر جونیه شده‌اند. به گفته این روزنامه در دو هفته گذشته و پس از شعله‌ور شدن جنگ میان نیروهای سوریه و هم‌پیمانانشان با راست‌گرایان مسیحی، پلی دریایی میان جونیه و حیفا کشیده شده است. رئیس‌جمهور پیشین، کامیل شمعون، در مصاحبه با همین روزنامه بر همکاری با اسرائیل تأکید کرد و گفت که جبهۀ لبنان از سوریه نخواسته است که در لبنان دخالت کند و آنان بودند که به ما حمله کردند.

 

ی) طرح اعزام ارتش به جنوب

در ۲۸ ژوئیه ۱۹۷۸ نشستی کاری در کاخ ریاست‌جمهوری با حضور الیاس سرکیس و نخست‌وزیر سلیم‌الحص و وزیر دفاع و خارجه فؤاد پترس برگزار شد. در این نشست مسأله اعزام ارتش به جنوب مطرح شد. در اینجا باید به موضع جنبش أمل و امام صدر در حمایت از دولت قانونی و ورود ارتش لبنان به جنوب برای برقراری امنیت در آن و پایان دادن به حالت هرج و مرج تسلیحاتی اشاره کرد. امام صدر در اظهاراتی گفت: «برای هزارمین بار می‌گویم که هیچ راه‌حلی برای لبنان جز برپایی حکومت قانونی وجود ندارد و حکومت قانونی نیز جز با از بین رفتن دولت‌گونه‌ها تشکیل نمی‌شود.

 

ک) اسکان فلسطینیان

نخست‌وزیر پیشین اسرائیل مناحیم بگین در اوت ۱۹۷۷ مسأله اسکان فلسطینیان را مطرح کرد. این طرح در آن هنگام رئیس‌جمهور سرکیس را بر آن داشت که در برابر هیأتهای دیپلماتیک نسبت به پیامدهای ناگوار ناشی از نادیده گرفتن اصول بنیادینی که باید در روابط میان دولتها رعایت شود، هشدار دهد و بر مخالفت لبنان با طرح باقی ماندن فلسطینیان در خاک لبنان تأکید کند؛ چرا که این امر فرا‌تر از توان لبنان است و افزون بر آن، به زیان خود مسأله فلسطین نیز هست. وی افزود: «ما همه توان خود را برای پاسداری از حقوقمان به کار خواهیم گرفت.»

امام موسی صدر نیز از دادن جنوب به غیرلبنانیان برحذر داشت و با این طرح مخالفت کرد و در موضع‌گیری‌ها و اظهارات خود دربارۀ آن هشدار داد. مخالفت امام صدر برخاسته از اهتمام او به مسأله فلسطین و زنده ماندن آن در وجدان ملتهای عربی و به‌ویژه خود ملت فلسطین و همچنین، از بین نرفتن مقاومت فلسطین بود تا از این راه فلسطین قبله و قطب اعراب باقی بماند.

روزنامه اطلاعات

نظر دهید
نظرات کاربران

کاربر گرامی برای ثبت نظر لطفا ثبت نام کنید.

گزارش

ورود به سایت

مرا به خاطر بسپار.

کاربر جدید هستید؟ ثبت نام در تارنما

کلمه عبور خود را فراموش کرده اید؟ بازیابی رمز عبور

کد تایید به شماره همراه شما ارسال گردید

ارسال مجدد کد

زمان با قیمانده تا فعال شدن ارسال مجدد کد.:

ثبت نام

عضویت در خبرنامه.

قبلا در تارنما ثبت نام کرده اید؟ وارد شوید

کد تایید را وارد نمایید

ارسال مجدد کد

زمان با قیمانده تا فعال شدن ارسال مجدد کد.: