1393/6/2 ۱۲:۳۲
محمدجعفر یاحقی معتقد است که تشکیل حکومتهای ملی مانند طاهریان و سامانیان و حمایت آنها زمینهای برای تولید کتابهایی ارزشمند در خراسان شد. وی به «ایبنا» گفت که تعاطی و دادو ستد اندیشهها و افکار گوناگون سبب شد این شهر مرکز تمدن باشد. به گفته وی، شیرازه کتاب در خراسان بسته شد و هنگامی که بذر اسلام در این سرزمین پاشیده شد، خراسان مستعد بارور شدن در زمینه ادبیات و علوم گوناگون بود.
یاحقی، پژوهشگر و نویسنده ایرانی و عضو فرهنگستان زبان و ادبیات فارسی گفت: تعاطی افکار باعث ایجاد اندیشه و تعامل در خراسان شد، اما دنیایی که به دور خود حصار بکشد و در پی تعامل با دیگران نباشد رشد نمیکند.
وی افزود: خراسان بزرگ حتی مرکز تهاجم اقوام مختلف بود و تولید ادبی و فرهنگی را در پی داشت. بنابراین در معرض فرهنگ بودن مهم است. اسلام نیز به عنوان تفکری جدید و نوین در این سرزمین مطرح شد و خراسان بزرگ نیز این تمدن
نوین را پذیرفت.
صاحب کتاب «یادنامه ابوالفضل بیهقی» توضیح داد: شیرازه کتاب در خراسان بسته شد. تمام دانشها، ارزشها و علوم مختلف در خراسان شکل گرفت و حتی بسیاری از بزرگان خراسان عربینویس بودند که اوج آنها در آثار ابن سینا، رازی و ابوریحان به چشم میخورد. هنگامی که بذر اسلام در این سرزمین پاشیده شد، خراسان مستعد بارور شدن در زمینه ادبیات و علوم گوناگون بود.
این نویسنده پیشکسوت ادامه داد: آنچه در ری نیز اتفاق افتاد، مایه اولیهاش در خراسان بود. استعداد جغرافیایی خراسان توانست به تربیت انسانها و تولید شاخصهای هر حوزه بپردازند که خود مولد بودند. ما دو مرکز تمدن داشتیم یکی بینالنهرین و دیگری ماوراءالنهر. خراسان، خوارزم ، تاجیکستان حال حاضر، بخارا و غرب هند را نیز شامل میشد. در سایه حمایت سلسلههای طاهریان و سامانیان زبان فارسی در خراسان شکل گرفت و شعر فارسی از این خطه برخاست و جان تازهای گرفت. بسیاری از تولیدات اسلامی از علوم قرآنی گرفته تا تفسیر و رجال و همچنین ریاضی و نجوم در این منطقه بارور شد و شعاعش به فلات ایران نیز کشیده شد.
یاحقی اضافه کرد: خراسان بزرگ زادگاه تمدنهای بزرگی چون زرتشت و بودا بود. در تمدنهای هند و چین، خراسان محل اتصال شرق و غرب بود. پارتها و اشکانیان در خراسان بودند؛ گرچه اشکانیان در تاریخ کمرنگ شدند و ساسانیان سعی داشتند تا آثار اشکانیان را بزدایند، اما در هر حال بذر فرهنگی پارتها و اشکانیان در خراسان پاشیده شد و تمدن اسلامی در آنجا پا گرفت.
این پژوهشگر گفت: خاستگاه بیهقی در نثر و فردوسی در نظم و خواجه نصیر و شخصیتهای بزرگ دربار غزنویان و به ویژه رودکی خراسان بزرگ بود. از متأخرین این دوره ملکالشعراء بهار و ادیب نیشابوری، ادیب پیشاوری، ارزشها را به تهران منتقل کردند. فکر سیاسی و روزنامهنگاری مترقی در خراسان نیز رشد یافت و شکل گرفت. ملک الشعرا و شخصیتهای برجستهای مثل فروزانفر، مدرس رضوی، زمینه تحولات مدرن را در دانشگاههای کشور و تهران به وجود آوردند.
محمدجعفر یاحقی، پژوهشگر، نویسنده ایرانی و استاد زبان و ادبیات دانشگاه فردوسی مشهد ، عضو پیوستهٔ شورای فرهنگستان زبان و ادب فارسی و مدیر قطب علمی فردوسیشناسی و ادبیات خراسان در دانشگاه فردوسی مشهد است.
از این ادیب و پژوهشگر ادبیات فارسی تاکنون بیش از 42 عنوان کتاب در زمینه ادبیات فارسی، علوم قرآنی و فرهنگ اساطیر به چاپ رسیده است.
یاحقی تا به حال جوایز ادبی بسیاری از جمله جایزه کتاب سال جمهوری اسلامی ایران را برای تالیفاتش دریافت کرده است.
خبرگزاری ایبنا
کاربر گرامی برای ثبت نظر لطفا ثبت نام کنید.
کاربر جدید هستید؟ ثبت نام در تارنما
کلمه عبور خود را فراموش کرده اید؟ بازیابی رمز عبور
کد تایید به شماره همراه شما ارسال گردید
ارسال مجدد کد
زمان با قیمانده تا فعال شدن ارسال مجدد کد.:
قبلا در تارنما ثبت نام کرده اید؟ وارد شوید
فشردن دکمه ثبت نام به معنی پذیرفتن کلیه قوانین و مقررات تارنما می باشد
کد تایید را وارد نمایید