دیدار نماینده جامعه خوجه ها از مرکز دائره المعارف بزرگ اسلامی

1397/8/7 ۱۲:۳۵

عصر روز یکشنبه ششم آبان ماه، دکتر مرتضی الدینا و غلام عباس جعفر از جامعۀ خوجه های شرق آفریقا و کشورتانزانیا از مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی دیدن کردند و با کاظم موسوی بجنوردی - رئیس مرکز - و مهندس قدس طینت به گفت و گو پرداختند. آقای دکتر مرتضی الدینا از شرق آفریقا دکتر در طب و از اساتید جامعة المصطفی وعباس جعفر از فعالین اقتصادی و شیعی تانزانیا هستند که در آمریکا و سراسر آفریقا فعالیت دارند و علاقمندند که در ایران نیز فعالیت هایی داشته باشند.

دبا:عصر روز یکشنبه ششم آبان ماه، دکتر مرتضی الدینا و غلام عباس جعفر از جامعۀ خوجه های شرق آفریقا و کشورتانزانیا از مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی دیدن کردند و با کاظم موسوی بجنوردی - رئیس مرکز -  و مهندس قدس طینت به گفت و گو پرداختند.

آقای دکتر مرتضی الدینا از شرق آفریقا دکتر در طب و از اساتید جامعة المصطفی وعباس جعفر از فعالین اقتصادی و شیعی تانزانیا هستند که در آمریکا و سراسر آفریقا فعالیت دارند و علاقمندند که در ایران نیز فعالیت هایی داشته باشند.

در این دیدار آقای بجنوردی گفت من کاردائرةالمعارف نویسی را از 35 سال پیش آغاز کردم و با مشورت با علما و اندیمندان به این نتیجه رسیدم حال که در ایران انقلاب اسلامی شده است بجاست که کاری عمیق در جهت معرفی فرهنگ اسلامی و شیعی صورت گیرد و ما خودمان بازگو کنندۀ این فرهنگ باشیم. در گذشته خاور شناسان بر روی فرهنگ اسلامی کار کرده بودند و این منجر به این شده بود که اسلام شناسان و خاورشناسان دائرةالمعارف اسلامی تالیف کنند و کشورهای اسلامی که می خواستند دائرةالمعارف اسلامی داشته باشند همین نوشته خاورشناسان غربی را ترجمه می کردند.

وی افزود: دائرةالمعارف بزرگ اسلامی به سه زبان فارسی، عربی و انگلیسی نوشته می شود وما برای اینکه توانایی انجام این کار را داشته باشیم کتابخانه مهمی را تشکیل داده ایم و برای نوشتن دائرةالمعارف مراجع خودمان را فراهم کرده ایم.

رئیس مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی گفت: البته ما وجوه مختلف فرهنگ ملی ایران رابه عنوان مرکز شیعه بررسی می کنیم و کارهای مهمی را در این باب انجام می دهیم. برای اولین بار در جهان چنین حکومتی در ایران روی کار آمده و همه ی چشم ها با این سو است تا ببنند که ما چکار کرده ایم.

آقای جعفرگفت برای همین است که وقتی رهبران ایران مانند آقای خاتمی به سازمان ملل می آیند و صحبت از گفت و گوی تمدن ها می کنند؛ برای اینکه بهتر این موضوع را درک کنیم باید اول برداشت صحیح و دقیقی از فرهنگ شیعه داشته باشیم.

دکتر الدینا درتکمیل صحبت آقای جعفر افزود حتی باید اطلاعات درستی از فرهنگ ایران قبل از اسلام داشته باشیم.

آقای قدس طینت گفت ایرانیان قبل از اسلام توحید گرا بودند و خیلی از اسلام دور نبودند.

آقای بجنوردی گفت ما ایرانیان از ابتدا موحد بودیم و اسلام را با جان و دل پذیرفتیم زیرا جهان بینی اسلامی در امتداد جهان بینی ایرانی بوده است. درنتیجه در شکوفایی فرهنگ و تمدن اسلامی ما ایرانی ها نقش بسیار برجسته ای داشتیم.

برای توضیح بیشتر لازم به ذکر است خُوجه، عنوان گروهی مذهبی در هند که از آیین هندو به مذهب اسماعیلیه گرویده و شامل اسماعیلیان نزاری، شماری از اهل سنت و شیعیان خوجه اثناعشری است. اسماعیلیه از قرن هشتم هجری در هند گسترش یافت. آقاخان اول در گسترش اسماعیلیه نزاریه در هند نقش مهمی داشت، اما سیاست‌های او باعث شد در ۱۸۳۹م، انشعاباتی در این جماعت رخ دهد و گروهی از آنها به اهل سنت بپیوندند.در اوایل دهه ۱۸۷۰م، شماری از خوجه‌ها به رهبری دوجی جمال در نجف با شیخ زین العابدین مازندرانی دیدار کردند. این ملاقات زمینه گرایش تعدادی از خوجه‌ها را به تشیع اثناعشری فراهم آورد که به شیعیان خوجه اثناعشری معروف شدند.

 شیعیان خوجه اثنی عشری اقلیتی کوچک و منسجم به شمار می روند که با وجود جمعیت اندک 125 هزار نفری از نظم و انضباط قابل ملاحظه ای برخوردارند. این اقلیت کوچک، در حال حاضر در پنج قاره جهان حضور دارند و افزون بر آنكه تحت نظارت عالی فدراسیون جهانی شیعیان خوجه اثنی عشری قرار دارند، در هر کشور نیز دارای جماعات مستقلی اند.

شیعیان خوجه اثنی عشری مهم ترین فرقه شیعی در تانزانیا هستند و خوجه ها به دلیل ساختار تشکیلاتی منظم و مراکز تبلیغی منسجم، مدارس، بیمارستان و هتل مخصوص خود دارند. «فدراسیون جهانی خوجه ها» از طریق دفترهایی در آفریقا و انگلستان به امور سیاسی این شیعه ها رسیدگی می کند. شیعیان خوجه به عنوان اقلیتی نیرومند اشاعه فرهنگ تشیع و مذهب اهل بیت را سرلوحه برنامه های خود قرار داده اند و به دلیل تعهداتی که برای خود قائلند در کنار تحصیل در رشته دانشگاهی برای مطالعات شیعی نیز وقت صرف می کنند و در کنار کار حرفه ای خود مذهب شیعه را هم تبلیغ می کنند.. خانواده جعفر مرکزی را در قم تاسیس کره اند که شامل اقامتگاه و کلاس و کتابخانه برای دانشجویان و طالبان مطالعات شیعی خوجه ها است که به صورت موقوفه اداره می شود.

برای اشنایی بیشتر و واکاوی وضعیت خوجه های اثنی عشری در تانزانیا می توانید به مقاله ای تحت همین نام نوشتۀ مصطفی قاسمی رجوع کنید.

سایر تصاویر