آیین تشرّف زال، فریدون و کیخسرو؛ آیین رازآموزی جادوگران و داروگران

1396/9/7 ۱۰:۵۳

نقد اسطوره ای، شیوه ای میان رشته ای است که از سویی بر یافته های روان شناختی و از سوی دیگر بر مطالعات اسطوره شناختی، انسان شناختی و تحلیل ادیان و تمدن ها استوار است. کهن الگوی «کودک رها شده» از مضامین پربسامد در اساطیر و فرهنگ های ملل مختلف اسن. در این جستار کوشیده ایم تا داستان تبعید زال، فریدون و کیخسرو را در دوران کودکی از دیدگاه مردم شناسی بررسی کنیم.

ابوالقاسم رحیمی - زهرا شیردل

چکیده: نقد اسطوره ای، شیوه ای میان رشته ای است که از سویی بر یافته های روان شناختی و از سوی دیگر بر مطالعات اسطوره شناختی، انسان شناختی و تحلیل ادیان و تمدن ها استوار است. کهن الگوی «کودک رها شده» از مضامین پربسامد در اساطیر و فرهنگ های ملل مختلف اسن. در این جستار کوشیده ایم تا داستان تبعید زال، فریدون و کیخسرو را در دوران کودکی از دیدگاه مردم شناسی بررسی کنیم. الیاده سه دسته آشنا سازی ها را مشخص می کند؛ دسته نخست مراسم سن بلوغ، دستۀ دوم آیین های ورود به انجمن سری و دستۀ سوم آشناسازی در ارتباط با حرفه های سری مانند داروگری و یا جادوگری است.

شاید بتوان ژرف ساخت بسیاری از اساطیر مربوط به کودک تبعید شده را ایین سن بلوغ دانست. نوآموزان پس از گذراندن مراسم تشرف، به طور رسمی در جامعه پذیرفته می شوند و تبدیل به مردانی بالغ می گردند، این همان چیزی ست که در اسطورۀ کودک رها شده نیز به خوبی قابل رؤیت است؛ کودک پس از جدایی از جامعه و یا خانواده، تحت آموزش قرار می گیرد و در بازگشت، تبدیل به انسانی بالغ می گردد؛ اما ویژگی های ممتاز شخصیتی و توانایی ها و قابلیت های منحصر به فرد زال، فریدون و کیخسرو، ما را بر آن می دارد تا دوران تشرف آنان را علاوه بر آیین تشرف سن بلوغ، از جنبۀ آیین رازآموزی جادوگران و داروگران نیز بررسی کنیم.

مطالعات ایرانی، سال دوازدهم، پاییز و زمستان 1392 شماره 24

دریافت مقاله

منبع: پرتال جامع علوم انسانی