اسناد و مدارک ویژه شبیه خوانی در تکیه دولت / جابر عناصری

1396/8/23 ۱۱:۵۸

بسیار هنگام، ضمن گلگشت و تماشا در حریم علم و هنر، انگشت حیرت به دندان عبرت می گیریم که چگونه روزگاری – آنهم در دوران دست تنگیِ اعجاب انگیزی که قاف کرمنّای علم و هنر عیان ساخته و به یاری ذوق و شوق صاحب نظران بی ریا، هرگونه ابهام و ناآگاهی و عدم اطلاع از اجرای نمایش های شرعی و عرفی، دورباش داده و به شیوۀ معقول اعلام گشته است که فلان روز در فلان تماشاخانه، پرده به روی مردم گشوده خواهد شد و یا در تکیه ای، مجلس سوگ گرانباری بر پا خواهد بود.

بسیار هنگام، ضمن گلگشت و تماشا در حریم علم و هنر، انگشت حیرت به دندان عبرت می گیریم که چگونه روزگاری – آنهم در دوران دست تنگیِ اعجاب انگیزی که قاف کرمنّای علم و هنر عیان ساخته و به یاری ذوق و شوق صاحب نظران بی ریا، هرگونه ابهام و ناآگاهی و عدم اطلاع از اجرای نمایش های شرعی و عرفی، دورباش داده و به شیوۀ معقول اعلام گشته است که فلان روز در فلان تماشاخانه، پرده به روی مردم گشوده خواهد شد و یا در تکیه ای، مجلس سوگ گرانباری بر پا خواهد بود.

در روزگاری که چاپ بروشور و نشر و پخش پوستر مربوط به اجرای یک نمایش، بعد از اختتام نمایش به دست می رسد، جای عجب است که در گذشته های دوردست، در عصر سلطان کج کلاه قجر- ناصرالدین دوران – نه به همت او بلکه به شیدایی و دلسوختگی شبیه خوانان شیفته جان، آنان که به نذر مال و وقف جان  در صحنۀ نمایش مصیبت حاضر می شدند و «اجیر شرعی» درگاه آقا اباعبدالله الحسین (ع) می گشتند (و از قراردادهای رسمی بی خبر بودند و گرفتن قراضه ای از زر را ننگ می دانستند و خود را سرسپار آستان اولیاء می شمردند و اگر هنری داشتند، هنر وقفی بود نه هنر فخری و گردن افراختن و...) سعی داشتند که به دستخطی و دستنوشته ای، زمان اجرای نمایش مصیبت (=شبیه خوانی) را به اطلاع دلسوختگان حریم ستایش و نمایش و نیایش حضرت ربانی برسانند.

دریافت مقاله

منبع: گنجینه اسناد، دوره 4، شماره 4، زمستان 1373