انتشار تصحیح خلاصة المقامات

1396/6/12 ۱۳:۳۱

این کتاب را شاید بهتر باشد «خلاصة المقامات و زبدة الآثار شیخ جام» بنامیم، اثری منسجم، جامع و عالمانه که دارای دو وجه شرح احوال (مقامات) و آثار شیخ جام است. این کتاب یکی از مهم ترین و مغتنم ترین آثار خاندانی و خانقاهی شیخ به شمار می رود و سالهاست که به سبب طرح جامع و اسلوب ساختاری آن مورد توجه و اقبال قرار گرفته است.

مؤلف دانشمند آن، ابوالمکارم جامی (796 – 847؟) از عالمان و روشناسان عصر خویش بوده و علاوه بر منصب شیخ الاسلامی ناحیۀ جام، تولیت آرامگاه شیخ و موقوفات آن را نیز عهده دار بوده است. وی در نگاه عام، جانشین خانقاه و عهده دار خرقه و سرآمد اولاد شیخ جام در قرن نهم به شمار می آمده ؛ قرنی که یکی از مهم ترین شهرهای خراسان، هرات، در نزدیکی و فرادست جام – مرکز حکومت سلطان صاحب نام و مقتدر دورۀ تیموری، شاهرخ (حک 807 – 850) بوده است.

این کتاب از همان روزگار نام و آوازه یافت و نگین میراث خانقاهی شیخ جام گردید. بدون شک، طرح عالمانه و منسجم کتاب و جامعیت آن – که مشتمل بر بخش هایی از احوال و کرامات و آثار شیخ است – و همچنین گزیده و «خلاصه» بودن اثر، سبب دل نشانی و اقبال روزافزون آن گردیده است.

در مقدمۀ تصحیح حاضر به شرح احوال مؤلف و ارجمندی های اثر وی به تفصیل پرداخته شده است.

غالب عناوین حکایات و کرامات شیخ – در مقالۀ دوم کتاب حاضر – با کتاب مقامات ژنده پیل (به تصحیح دکتر مؤید سنندجی) همسان و هم آوا گردیده است.

بخشی از حکایات احوال و کرامات شیخ جام در بعضی نسخه ها بنا به ارادت و سلیقۀ کاتب (کاتبان) بر اصل متن افزوده شده بود، آن حکایات افزوده شده مشخصاً به بخش ملحقات (صص 227 - 241) منتقل گردید.

در بخش تعلیقات و توضیحات (صص 243 – 456) سعی شده علاوه بر توضیح اعلام، عبارات و اصطلاحات خاص و نادر، به مأخذیابی مطالب و حکایات نیز توجه شود و مأخذی تمامی حکایات و کرامات و اقوال شیخ بنا به منابع موجود به دست آید و فراروی خواننده قرار گیرد.

خلاصة المقامات (شیخ جام ژنده پیل)، مقدمه، تصحیح و تعلیقات: حسن نصیری جامی، تهران، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، هفتاد و هشت، 529 صفحه، قطع: وزیری، بها: 450000 ریال، 1396.

منبع: میراث مکتوب

نظر دهید