مفهوم تعبیر لقب (/ القاب) / علی صفری آق قلعه

1395/12/16 ۱۰:۰۸

استاد محمدرضا شفیعی کدکنی در مقاله ای با نام «علم شاعری و القاب» نشان داده اند که اصطلاح «لقب (/ القاب) در پنچ متن فارسی (قابوس نامه، ترجمان البلاغه، حدایق السحر، معیار الاشعار و المعجم فی معاییر اشعار العجم) به عنوان اصطلاحی برای نام گذاری علل و زحافات شعری به کار رفته است.

استاد محمدرضا شفیعی کدکنی در مقاله ای با نام «علم شاعری و القاب» نشان داده اند که اصطلاح «لقب (/ القاب) در پنچ متن فارسی (قابوس نامه، ترجمان البلاغه، حدایق السحر، معیار الاشعار و المعجم فی معاییر اشعار العجم) به عنوان اصطلاحی برای نام گذاری علل و زحافات شعری به کار رفته است. به عبارت دیگر، شواهدی که ایشان به دست داده اند نشانگر آن است که دانش نام گذاری علل و زحافات شعری – یا به عبارتی جوازات شاعری – در میان عروضیان به «علم القاب» ناور بوده است. (شفیعی کدکنی، 1370: 195 - 204)

نویسندۀ این سطور در چند مقاله که پیش از این نگاشته است، به کاربرد این واژه در معانی دیگری برخورد کرده و یادکرد این موارد را به نوشته ای جداگانه موکول کرده است. آنچه در ادامه می آید شامل شواهدی در تکمیل نوشتۀ استاد شفیعی کدکنی است، همراه با شواهدی که نشان می دهد اصطلاح لقب (/القاب) افزون بر علم شعر، در دانش های دیگر نیز کاربرد داشته و عموماً برای نامیدن مفاهیم یک دانش یا فن به کار می رفته است.

شمارۀ 70 – 71 دوماهنامۀ گزارش میراث (دورۀ دوم، سال نهم، شمارۀ سوم و چهارم، مرداد – آبان 1394)

دریافت مقاله

منبع: میراث مکتوب