ناصرخسرو باید احیاء و بازمعرفی شود

1395/2/20 ۱۰:۵۲

دکتر محسن جعفری مذهب پژوهشگر و عضو هیئت علمی مرکز پژوهش‌های ایرانشناسی و اسلام‌شناسی سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران در نشست هزار سال سفرنامه ناصر خسرو گفت که ناصرخسرو و سفر ارزشمند او باید دوباره به نسل امروز معرفی شود.

 
 
دکتر محسن جعفری مذهب پژوهشگر و عضو هیئت علمی مرکز پژوهش‌های ایرانشناسی و اسلام‌شناسی سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران در نشست هزار سال سفرنامه ناصر خسرو گفت که ناصرخسرو و سفر ارزشمند او باید دوباره به نسل امروز معرفی شود.

 نشست هزار سال سفرنامه ناصر خسرو یک شنبه (19 اردیبهشت) با حضور دکتر محسن جعفری مذهب عضو علمی مرکز پژوهش‌های ایرانشناسی و اسلام شناسی سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران و محمدرضا توکلی صابری استاد بازنشسته دانشگاه ماساچوست و کانزانس امریکا در سرای اهل قلم بیست و نهمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران برگزار شد.
 
محسن جعفری مذهب با اشاره به جریان تحولی در زندگی ناصرخسرو گفت: ناصر خسرو در ابتدا کارمند دیوان سلجوقیان بود تا اینکه به خود آمد و تصمیم گرفت به سمت خدا برود. او در مرو از شغل دولتی‌اش استعفا داد و مسیر سفر را از داخل ایران آغاز کرد.
 
وی در ادامه افزود: سفرنامه ناصرخسرو مربوط به 6 سال گشت و گذار او در آسیای غربی بوده است. بعد از بازگشت از این مسافرت بود که یک حکیم شاعر متکلم خطیب به جامعه ایرانی تحویل داده شد.
 
عضو هیئت علمی مرکز پژوهش‌های ایرانشناسی به هزارمین سال آغاز سفر ناصر خسرو اشاره کرد و در این باره گفت: امسال سال 1437 هجری قمری و اول شعبان است. 23 روز دیگر هزارمین سالگرد آغاز سفر اولین جهانگرد تاریخ جهان است.
 
جعفری مذهب لزوم توجه و به‌کارگیری اقداماتی برای احیا و باز معرفی سفرنامه ناصرخسرو را وظیفه نهادهای فرهنگی دانست و دراین‌باره بیان کرد: 5 سال پیش بود که یک‌باره متوجه تاریخ آغاز سفر ناصرخسرو شدم. با خودم فکر کردم ما تا هزارمین سالگرد تولد او فقط 5 سال وقت داریم. بنابراین تصمیم گرفتم با همکاری نهادهای دولتی برنامه‌هایی را به این مناسبت انجام دهیم. امروز که اینجا هستم باید بگویم 23 روز دیگر زمان باقی مانده و هنوز امیدم به خدا است.
 
این پژوهشگر در ادامه با بیان مشکلات اقتصادی موجود در سال‌های اخیر وضع خزانه دولت در چند سال اخیر را بحرانی خواند و تاکید کرد: سالی که من پیشنهاد این کار را به دوستان دادم کشور در قحطی بود و دیگر بودجه‌ای در خزانه باقی نمانده بود که بخواهد صرف کارهای فرهنگی شود. دولت در آن سال‌ها روزهای سختی را داشت و همین‌که می‌توانست نان مردم را تأمین کند هنر کرد.
 
حسن جعفری مذهب در پایان سخنانش در این نشست گفت: من در گذشته خیلی به مارکوپولو استناد می‌کردم و هنوز هم به او علاقه‌مندم. اما آیا واقعاً جوانان ما باید با حضور کسی مثل ناصرخسرو در تاریخ کشورشان به دنبال یک نفر آدم خارجی بگردند. اعراب برای این موضوع 30 سال پیش برنامه ریزی کردند و ابن‌بطوطه را که مربوط به 700 سال پیش است برای خودشان احیاء کردند. ترک‌ها هم برای اینکه خودشان را از دست نسخه‌های اروپایی و عرب راحت کنند شخصی به نام اولیا چلبی را که مربوط به 350 سال پیش است، برای خودشان دست و پا کردند. آن‌ها در سریال‌ها فیلم‌ها و تلویزیون  ترکیه تا جایی که ممکن بوده برای این شخص فیلم ساختند و کار تبلیغاتی انجام دادن.
 
توکلی صابری در این بخش از نشست با تاکید بر توانمندی‌های منحصر به فرد ناصر خسرو تاکید کرد و افزود: برجستگی‌های ناصر خسرو به خاطر سفری که رفت، کتابی که نوشت و متن موجود در این کتاب است. آدم‌های زیادی به سفر حج رفته‌اند اما کتاب ننوشتند. کسانی هم که کتاب نوشتند چیزی را که ناصر خسرو در سفرنامه‌اش به آن پرداخت را مورد بحث قرار ندادند و به هیچ عنوان نگاه او را در کتابت سفرنامه نداشتند.
 
استاد بازنشسته دانشگاه ماساچوست امریکا سبقه سفرنامه ناصر خسرو را بسیار طولانی‌تر از نمونه‌های معروف در جهان داست و اشاره کرد: 220 سال پس از ناصر خسرو کسانی مثل مارکوپولو مسافرت‌هایشان را آغاز کردند. با این حال مردمان سرزمین ایران فرهنگی جایگاه او در سفرنامه نویسی را نمی‌دانند.
 
توکلی در پایان گفت: در افغانستان و در شهر بدخشان به روستای حضرت سعید رفتم و بر سر مزار ناصر خسرو حاضر شدم. تابلویی در آن روستا نظر مرا به خودش جلب کرد. روی تابلو نوشته بود سازمان مارکوپولو در این مکان مشغول انجام پروژه‌ای است. از کسی که به عنوان همراه با من بود پرسیدم در سرزمین بدخشان محل دفن ناصر خسرو سازمان مارکوپولو چه می‌کند؟ این درست نیست که در شخصیت های تاثیرگذار خودمان را از یاد ببریم و در همان زمینه نمونه خارجی را ارج بدانیم.

منبع: ایبنا