فهرست نسخه های خطی مدرسه سلطانی کاشان

1395/2/4 ۱۳:۱۷

در طول زمان کتابهای ارزشمند بسیاری در مدرسه سلطانی کاشان گرد آمده که در یکی از حجرات آنجا نگهداری می شد. مدرسه ای که تولیت ان با مرحوم حاج ملا احمد فاضل نراقی و فرزندان وی بروده و عالمان بسیاری را در دامان خود پرورانده.

 در طول زمان کتابهای ارزشمند بسیاری در مدرسه سلطانی کاشان گرد آمده که در یکی از حجرات آنجا نگهداری می شد. مدرسه ای که تولیت ان با مرحوم حاج ملا احمد فاضل نراقی و فرزندان وی بروده و عالمان بسیاری را در دامان خود پرورانده.

این کتابخانه به لحاظ محتوای غنی آن، در رژیم گذشته در طرح انجمن کتابخانه های عمومی زیرنظر اداره فرهنگ و هنر قرار گرفته و در اوایل طرح کتابهای دیگری نیز جذب کتابخانه مدرسه شد و این کتابخانه که دارای نسخه های خطی ارزشمند بسیاری شده بود بعنوان کتابخانه آثار ملی کاشان ثبت و معرفی شد.

مرحوم دانش پژوه در سال 1343 طی بازدیدی همراه با اللهیار صالح و ایرج افشار، وضعیت کتابخانه را اینگونه گزارش کرده است:کتابخانه آثار ملی کاشان در مدرسه سلطانی، دارای چندین قفسه کتاب چاپی و خطی است که پهلوی هم گذارده شده و در هر قفسه ای فهرستی دستنویس است و در اینها به مشخصات و نشانه های نسخه ها به اجمال نوشته شده و مخطوطات آن از روی این فهرستها به 179 جلد می رسد.

 وی در آنجا تعداد 42 عنوان از کتابها را در سه صفحه معرفی کرده که شاید این کتابها برای کتابخانه مرکزی دانشگاه تهران نیز عکس برداری شده اند.

کتابهای مدرسه پس از انقلاب مورد اختلاف متولیان انجمن و اداره ارشاد و مسئولین واقع شد و سرانجام بخش اندکی که به لحاظ تاریخی و هنری ارزش بیشتری داشتند به اداره ارشاد انتقال یافته و قسمت عمده کتابها در کتابخانه مدرسه باقی ماندند. در مقدمه فهرست نسخه های خطی ارشاد آمده است که 50 نسخه خطی از نسخ کتابخانه مدرسه سلطانی در سال 1357 تحت عنوان کتابخانه عمومی انجمن آثار ملی، توسط انجمن کتابخانه های عمومی کاشان به محل جدید این کتابخانه منتقل شد و مابقی آن که در آن زمان حدود 379 نسخه اعم از خطی و سنگی بود، در همان محل باقی ماند. کتابهای انتقالی همراه با شمار دیگری از نسخ خطی دیگر کتابخانه های شهر هم اکنون در نهاد کتابخانه های عمومی کاشان نگهداری می شود.

از سوی دیگر شماری از نسخ مدرسه به کتابخانه دیگری که متعلق به مسجد و مدرسه گذر باباولی است و به کتابخانه جعفری معروف است برده شدند که برخلاف مورد گذشته، معلوم نیست که علت این انتقال چه بوده است؟

در مجموع وضعیت کتابهای خطی مدرسه و شاید غیر خطی را نیز از نظر موجودیت و تعداد کتابها می توان به پنج دوره تقسیم کرد:

1 -پیش از طرح انجمن آثار ملی

2- بعد از طرح مزبور تا زمان فهرست نخست مدرسه در سال 1350

3- از سال 1350 تا 1357 که کتابها بخشی به اداره ارشاد منتقل شد

4 - پس از پیروزی انقلاب تا نگارش فهرست حاضر

5 - بعد از انجام فهرست تا اوایل تولیت حاضر

فهرست حاضر، مشتمل است بر کتابهایی که در زمان تهیه فهرست در مدرسه وجود داشته ونزدیک به 400 کتاب است و چنانچه کتابی از بعد آن تاریخ از مدرسه خارج شده باشد، ذیل آن کتاب به این موضوع اشاره شده است.

فهرست نسخه های خطی مدرسه سلطانی کاشان (حوزه علمیه امام خمینی) توسط محمود طیار مراغی در سال 94 از سوی انتشارات کتابخانه شهید شریعتی در قم منتشر شده است.

منبع: بساتین