مطالعات یهودی در تمدن و فرهنگ ایرانی

1393/3/10 ۱۲:۱۶

در این بخش شماره‌ی دومِ دوره‌ی چهل و چهارم مجله‌ی مطالعات یهودی در تمدن و فرهنگ ایرانی، هلنیستی و رومی معرفی می‌گردد. این شماره 7 مقاله و تعدادی بررسی مقاله دارد که در 145 صفحه در سال 2013 منتشر شده است. عناوین این مقالات و برخی توضیحات تکمیلی به شرح زیر است.

در این بخش شماره‌ی دومِ دوره‌ی چهل و چهارم مجله‌ی مطالعات یهودی در تمدن و فرهنگ ایرانی، هلنیستی و رومی معرفی می‌گردد.

این شماره 7 مقاله و تعدادی بررسی مقاله دارد که در 145 صفحه در سال 2013 منتشر شده است. عناوین این مقالات و برخی توضیحات تکمیلی به شرح زیر است.

روانی بیان بین ستمدیدگان بنی اسرائیل و بنی اسرائیل ستمدیده: برخی نکات در مورد تحلیل بی.سی. گِرگوری درباره‌ی کتاب بِن سیرا[1]، 35: 26-14/ پانکراتیوس سی. بینتیِس

The Fluidity between the Oppressed of Israel and Israel the Oppressed 1 Some Additional Notes to B. Gregory’s Analysis of Ben Sira 35:14-26/ Pancratius C. Beentjes/ pp.: 154–157 (4)

کتاب ارمیا[2]، فصل هفتم و تفسیر فلاویوس یوسیفوس[3] در باب جنگ اول یهود/ توکر اس. فِردا

Jeremiah 7 and Flavius Josephus on the First Jewish War/ Tucker S. Ferda/ pp.: 158–173 (16)

همدردی با زنان و کودکان: مجازات از طریق محاصره در کتاب «جنگ یهود»، تألیف فلاویوس یوسیفوس/ کارین اِی. ریدر

Pity the Women and Children: Punishment by Siege in Josephus’s Jewish War/ Caryn A. Reeder/ pp.: 174–194 (21)

نگاهی دیگر به سوآتِس[4]، «هومر یهودی»/ آر. دبلیو. برگِس

Another Look at Sosates, The “Jewish Homer”/ R. W. Burgess/ pp.: 195–217 (23)

مشکل تئاتر در میان یهودیان اولیه/ جِف جای

The Problem of the Theater in Early Judaism/ Jeff Jay/ pp.: 218–253 (36)

بنا به دیدگاه نویسنده‌ی مقاله‌ی حاضر، تئاتر تأثیرات گوناگونی بر فرهنگ شفاهی، ادبیات و زندگی روزمره‌ی یهودیان چه ساکنین فلسطین و چه ساکنین جوامع پراکنده داشت. بسیاری از پژوهشگران نتوانسته‌اند هنوز پی ببرند که یهودیان امپراتوری روم چگونه در این نوع زندگی فرهنگی مشارکت داشتند به‌طوری که در این زمینه صاحب قدرت و نظر شدند. مقاله‌ی حاضر به این موضوع می‌پردازد.

تعقل بشری و اقتدار الهی/ حَنّاه حشکِس

God in Rabbinic Tradition: Human Reasoning and Divine Authority/ Hannah Hashkes pp.: 254–281 (28)

دیوِ[5] اکدی[6] در تلمود[7]؛ بین شولاک[8] و بار-شیریقا[9]/ اَویگایل مانِکین بامبرگر

An Akkadian Demon in the Talmud: Between Šulak and Bar-Širiqa 1/ Avigail Manekin Bamberger/ pp.: 282–287 (6)

نویسنده در این مقاله قصد دارد که شباهت‌های بین بار-شیریقای تلمودی(دیو پنهان و خلوتی[10] که در تلمود آمده است) و شولاک اکدی- یک دیوِ شریر شناخته شده در تمدن اکدی- را بررسی کند. بین این دو موجود شریر شباهت‌هایی وجود دارد. نخست اینکه هر دو در جای خلوت و پنهان ساکن هستند. دوم اینکه هر دو موجب و باعث بیماری صرع و بیماری‌های روانی،‌ تکان و افتادن ناگهانی می‌شوند. سوم اینکه هر دو ظاهراً به شکل شیر هستند. چهارم اینکه نام‌های این دو دیو به هم خیلی شبیه هستند.

بررسی مقاله

در این شماره 8 مقاله معرفی شده است.

اطلاعات بیشتر

بِن سیرا: مطابق کتاب‌های مشکوک یهودی، بن سیرا، فرزند دختر ارمیای پیامبر است

اِرمیا: اِرمیا فرزند حلقیّا، متولد ۶۵۵ پیش از میلاد و درگذشته ۵۸۶ پیش از میلاد است. یکی از پیامبران قوم یهود و مؤلف کتاب‌های ارمیا، اول و دوم پادشاهان و مراثی ارمیا است(با همکاری کاتب و شاگردش باروخ بن).

از دیدگاه یهودیت، ارمیا دومین پیامبر بزرگ تاریخ بشریت، و کتاب ارمیا توضیح دهنده‌‌ی احکام شریعت دین یهود است.

مسیحیان نیز ارمیا را یکی از پیامبران می‌دانند. هنگامی که بخت‌نصر اورشلیم را در ۵۸۶ پیش از میلاد فتح کرد، دستور داد ارمیا را آزاد سازند و با وی به نیکی رفتار کنند. معنای تحت‌اللفظی ارمیا «گرامی داشته شده از سوی خدا» است. در برخی از آیات قرآن کریم به ارمیای پیامبر اشاره شده است.

فلاویوس یوسیفوس: تیتوس فلاویوس یوسیفوس که در فارسی بیشتر تحت عنوان «ژوزف فلاوی»می شناسند در ۳۷ میلادی زاده و در حدود ۱۰۰ میلادی درگذشته شده است. یک تاریخ‌نگار یهودی-رومی و زندگی‌نامه‌نویس بزرگان دینی و شاهان اجدادی یهود که تاریخ یهود را با تاکید ویژه بر سده نخست میلادی ثبت کرده‌ است.

مهمترین کتاب‌های وی کتاب «جنگ یهود» (در حدود ۷۵ میلادی) و کتاب «روزگار باستانی یهود» (حدود ۹۴ میلادی) می‌باشد. جنگ یهود شرح شورش یهودیان علیه اشغال رومی‌ها(۷۰-۶۶ میلادی) بوده و روزگار باستان یهود تاریخ جهان از دیدگاه یهود برای یک شونده و مخاطب به ظاهر رومی است. این کارها نگرش‌های ارزشمندی از یهودیت در قرن نخست میلادی و آغاز مسیحیت فراهم می‌کند.

جنگ یهود: عبارت است از سه شورش یهودیانِ منطقه‌ی یهودیه در فلسطین علیه امپراتوری روم که در سال‌های 66 تا 73، 115 تا 117 و 132 تا 135 بعد از میلاد اتفاق افتاد. نویسنده‌ی کتاب «جنگ یهود» در این کتاب این شورش‌ها را به‌خاطر رنج و مشکلاتی که کودکان و زنان متحمل شدند را محکوم می‌کند.

سوآتِس: وی شاعری یهودی در اواخر هشتم میلادی و ساکن اسکندریه و مترجم متون یونانی متعلق به ربع دوم قرن ششم میلادی بود. به خاطر زبردستی او در شعر و شاعری معروف به «هومر یهودی» است.

دمون: دمون، به روح خبیث، دیو، شبح یا شیطان گفته می‌شود. دمون، موجود فوق‌العاده و اغلب بدخواه و شریر است. این واژه و مفهوم در دین، فلسفه، ادبیات، داستان، اسطوره‌شناسی و فرهنگ عامه استفاده می‌شود. روح خبیث ، اصطلاحی است که اغلب برای بدخواه در دین، ادبیات و فلسفه استفاده می‌شود.

اکدی: اکدی صفت اکد است. اکد، قومی سامی‌نژاد بود که در شمال خاک بین‌النهرین(میانرودان) و در حوالی بغداد کنونی، می‌زیست. این قوم ۲۵۰۰ سال ق.م. در نزاع با سومریان پیروز شدند. در دوره حکومت پادشاهی به نام سارگون از سال ۲۳۳۴ ق.م. تسلط خود را از کرمانشاهان تا شام و دریای مدیترانه گسترش دادند. اکدیان ۳۰۰ سال در قدرت باقی‌ماندند. سرانجام در سال ۱۷۵۰ ق.م. سپاه کاسی به ریاست گانداش برای فتح اکد (بابل) حمله کرد و اکد فتح شد.

تلمود: تلمود به معنی آموختن، «تلمّذ»، که از آن به عنوان تورات شفاهی نیز یاد می‌شود، یکی از کتاب‌های مذهبی یهود می‌باشد که به عنوان تفسیری بر میشنا، مجموعه‌ای حاوی شریعت شفاهی یهود و فتاوای فقیهان این قوم، از آثار مهم و ارزشمند در ادبیات دینی یهود می‌باشد. این کتاب دارای دو بخش میشنا و گمارا می‌باشد.

تلمود از ۶ بخش تشکیل شده‌است و هر بخش را سِدِر می‌نامند و در مجموع ۶۳ رساله را دربر دارد.

شولاک: در فرهنگ پزشکی و اسطوره‌ای بابلی و اکدی، شولاک عبارتست از دیو یا موجود پلید و شریری که در توالت یا به هنگامی که انسان در حال قضای حاجت است به‌طور پنهانی در کمین اوست تا به او ضربه بزند. در چنین وضعیتی انسان معمولاً تنها، بی‌دفاع و آسیب‌پذیر است. به او دیو پنهان یا شریر در کمین یا دیوِ خلوت هم می‌گویند ( the demon of the privy).

شماره‌ی بازیابی

این شماره در کتابخانه‌ی ایران‌شناسی مجلس شورای اسلامی با شماره‌ی بازیابی DS 101. J6 V. 44 n.2 2013 به ثبت رسیده است.

نشانی اینترنتی این شماره:

http://booksandjournals.brillonline.com/content/journals/15700631/44/2

مجید سائلی

کتابخانه‌ی ایران‌شناسی مجلس شورای اسلامی

[1] . Ben Sira

[2] . Jeremiah

[3]. Flavius Josephus

[4] . Sosates, the “Jewish Homer”

[5] . Demon

[6] . Akkadian