خسروپناه: خواجه نصیر به اهل بیت اسلام ارادت خاصی داشت

1394/12/8 ۱۱:۰۵

خسروپناه، رئیس موسسه حکمت و فلسفه گفت: ارادت خواجه نصیرالدین طوسی به اهل بیت تا حدی زیاد بوده که ایشان وصیت می کنند او را در حرم کاظمین دفن کنند.

سه نوآوری خواجه نصیر


خسروپناه، رئیس موسسه حکمت و فلسفه گفت: ارادت خواجه نصیرالدین طوسی به اهل بیت تا حدی زیاد بوده که ایشان وصیت می کنند او را در حرم کاظمین دفن کنند.

 همایش بزرگداشت روز حکیم خواجه نصیرالدین طوسی  (چهارشنبه پنجم اسفند ماه) در موسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران با حضور جمعی از اساتید برگزار می شود.

عبدالحسین خسروپناه، رئیس مؤسسه پژوهشی حکمت و فلسفه آخرین سخنران این همایش بود. وی گفت: جامعیت و قدرت تفکر خواجه به قدری والاست که القاب متعددی به او داده اند و حتی مخالفان او برایش القابی چون قبله المحصلین، ارسطوی دهر، افضل علمای اسلان، عقل یازدهم و امثال این انتخاب کرده اند. خواجه نصیر به همه علوم زمان خودش از ریاضیات گرفته تا فلسفه، اخلاق، کلام، فقه، عرفان، هئیت و طب تسلط داشت و حدود 200 اثر دارد. شهرت این فیلسوف و عارف حکیم به قدری است که همه دنیا او را می شناسند و بسیاری از آثار او به زبان های انگلیسی، روسی و... ترجمه شده است.علاوه براینکه ایشان جامعیت علوم داشتند دارای نوعی مدیریت حکیمانه نیز بودند و بسیاری از علوم را در جامعه کاربردی کردند.

خسروپناه افزود: ارادت خواجه نصیرالدین طوسی به اهل بیت تا حدی زیاد بوده که ایشان وصیت می کنند که او را در حرم کاظمین دفن کنند؛ امروز هم کسانی که به زیارت کاظمین مشرف می شوند می توانند بر مزار این فیلسوف بروند البته مقبره ایشان در بخش زنان قرار دارد و شرف حضور برای آقایان کمی سخت است.  

رئیس مؤسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ادامه داد: خواجه نصیرالدین طوسی در کتاب تجرید العقائد خود برخلاف شرح اشارات، نظر خودش را درباره مباحث کلامی بیان کرده و تحریر جدیدی از مباحث کلامی ارائه داده است. ساختار ایشان درخصوص کلام به قدری جامع و کامل بود که تا به امروز حفظ شده و هنوز که هنوز است  این ساختار برای کلام مورد استفاده است البته بنده حقیر به تازگی ساختار جدیدی برای کلام ارائه دادم و معتقدم این ساختار امروز دیگر کارکرد ندارد. کتاب تجرید العقائد، خواجه هم شرح های متعددی دارد هم حواشی مختلف امیدوارم روزی کتابی درباره مهم ترین شرح ها نوشته شود.

خسروپناه با اشاره به نوآوری های موجود در کتاب تجرید العقائد گفت: خواجه نصیرالدین دربخش مباحث فلسفی کتاب تجرید العقائد سه نوآوری داشته است؛ نوآوری اول او طرح معقولات ثانیه است. معقولات ثانیه یک بحث معرفت شناختی و هستی شناختی و به این معناست که ما می توانیم از اشیاء خارج یک مفهوم انتزاع کنیم اما بعد از آن یک مفهوم و معقول دیگری انتزاع می شود که به آن معقولات ثانیه می گویند به بیان دیگر شئی یا شیئیت از معقولات ثانیه هستند و ما در عالم خارجی پیزی به عنوان شی ء نداریم، شیئ در ذهن ماست. خواجه نصیر متوجه شد که برای شناخت عالم خارج باید ذهن شناسی داشته باشیم و معقولات ثانی را بشناسیم.

وی ادامه داد: نوآوری دوم خواجه نصیرالدین رویکرد متفاوت او به بعثت انبیاء است. به عقیده خواجه نصیرالدین طوسی خداوند قوانین دنیا که همان شریعت است  را برای آخرت وضع کرده نه آخرت را برای دنیا. این در حالیست که ابن سینا معتقد است آخرت ضمانت اجرایی دنیاست. خواجه نصیرالدین طوسی، آخرت را غایت دنیا در نظر گرفته است به عبارت دیگر دنیا برای آخرت و نظم اجتماعی برای آبادانی دنیا و آخرت است. یک پرانتز در این میان باز کنم و آن هم اینکه خواجه با اینکه رئالیست نه پراگماتیست در کتاب تجرید العقائد می گوید انبیاء بعثتشان نیکوست چون برای ما فایدده دارند یعنی به بعثت انبیاء نگاه کارکردگرایانه دارد.

این پژوهشگر فلسفه دین در پایان با اشاره به سومین نوآوری خواجه نصیرالدین طوسی در تجرید العقائد توضیح داد: روش شناسی خاص خواجه نصیرالدین در پاسخ به شبعات معاد از دیگر نوآوری های او در کتاب تجریدالعقائد ا ست. آخرین مقصد این کتاب بحث معاد است که خواجه نصیر در آن برهان فلسفی می‌آورد که عالم دیگر هم ممکن الوجود است.

منبع: مهر