گفتگو

پروفسور حسن انصاری استاد میهمان در موسسه مطالعات پیشرفته پرینستون امریكا است. او نسخه‌شناس، پژوهشگر، نویسنده و مدرس تاریخ اندیشه و كلام اسلامی است. تحصیلات دانشگاهی را با قبولی در رشته فلسفه غرب دانشگاه تهران آغاز می‌كند و همزمان به تحصیلاتِ حوزوی خود كه از دوران مدرسه آن را آغاز كرده بود ادامه می‌دهد.

«کسی که به پیکر فلسفه اسلامی توجه کند مشاهده خواهد کرد که ابن سینا در همه تاریخ فلسفه پس از خودش، به نحوی حضور دارد و اندیشه‌های او مورد بسط و شرح و بازخوانی قرار گرفته است. از این رو نمی‌توانیم به نوعی استدلال کنیم که مثلا وی را از دیگران جدا کنیم. با این حال وی ممتاز می‌شود زیرا او به نوعی بنیانگذار بسیاری از مباحث مهم فلسفی است.»

طاهر بابایی گفت: کتاب غزوات سلطان سلیم، گزارش حمله سلیم اول به شام و مصر است که در آن، روح یک نخبه ایرانی اسیر جنگ چالدران جریان دارد و گاه در بیان اخبار شام و مصر، به میهن خود نیز نگاهی می‌اندازد و گزارشی می‌دهد.

عبدالله ناصری مولف کتاب «جنگ‌های صلیبی» می‌گوید: بزرگترین مشکل پیش روی تاریخ‌پژوهان ایرانی و فارسی زبان، عدم دسترسی به منابع اصلی و معاصر جنبش صلیبی است.

سید احمد محیط طباطبایی گفت: سید محمد محیط‌طباطبایی رساله‌نویس هستند نه مولف کتاب و وقتی علت را از وی می‌پرسیدم، می‌گفتند وقتی من جان و قوت دارم و می‌توانم در مورد یک امر جدید تحقیق کنم، به جمع‌آوری کارهای قبلی خودم دیگر نمی‌پردازم.

در روزگاری که محمد مصدق مقابل مجلس مردم را خطاب کرد که مجلس آنجاست که مردم هستند، سیاست‌مداران به‌رغمِ آموزه‌های مشروطه هنوز باور راسخی به «مردم» نداشتند و بر این اساس، رویکرد مصدق به استعاره‌ای از «قدرت مردم» بدل شد.

نباید بگذاریم کودتای 28 مرداد 1332 به فراموشی سپرده شود. این کودتا همچون یک صحنه نمایش تاریخی است، با چهره‌های سیاسی که نقش‌آفرینی آنان به اقتضای اهمیت این رویداد در حافظه تاریخی مردم ایران حک شده است.

ابراهیم دادجو گفت: ریشه این نقد در همان ذات‌گرایی قدیم ارسطویی فلسفه اسلامی است. اما بیان پخته‌ای که من انجام دادم تعبیر خودم است. یعنی اولین بار است ذات‌گرایی جدید به این صورت نقد می‌شود.

زاگرس زند با اشاره به این‌که نکته‌هایی در شاهنامه هست که در بقیه متون تاریخی وجود ندارد، می‌گوید: به نظر می‌رسد که هر چه بیشتر بر روی شاهنامه از دیدگاه تاریخی کار شود و بر دقایق آن انگشت نهاده و درنگ بشود، ارزش‌های تاریخی شاهنامه بیشتر مشخص می‌شود.

مرضیه مرتضوی، مولف کتاب «بنده‌داری در عهد قاجار» گفت: به عقیده من مدرنیزاسیون تاثیر مستقیمی بر تغییر موقعیت اجتماعی بندگان نداشت. اما در تاثیرات غیرمستقیم آن در سه حوزه نهاد خانواده، فضای خانه‌ها و رشد شهرنشینی سبب ایجاد تغییرات بطنی در شیوه و سبک زندگی مردم شد که گروه بندگان را بشدت از خود متاثر ساخت.