تاریخ در چنین روزی

حاجی میرزا جواد بن حاجی ملا محمدعلی نوری، فقیه امامی، مجتهد، اصولی، و از مراجع تقلید به شمار می‏رفت. این عالم وارسته، نزد سیدمحمدشهشهانی كسب علم كرده و در اصفهان، ریاست مذهبی وقت به ایشان منتهی می‏شد. كتابٌ فی الاصول، كتابٌ فی الفِقه الاستدلالی، رسالاتی در طهارت و صلوة و نكاح و تجارت از جمله آثار میرزا جواد نوری می‏باشند. این فقیه جلیل در اصفهان رحلت كرد و در آن شهر به خاك سپرده شد.

ابوطاهر محمد بن یعقوب بن محمد شیرازی فیروزآبادی عالم بزرگ اهل‏ سنت دارای حافظه‏ای قوی و معلومات زیاد بود. وی برای تحصیل علوم، مسافرت‏های متعددی انجام داد و در فقه، تفسیر، حدیث و لغت متبحر شد. ابوطاهر بیش از بیست سال قاضی القُضاة سرزمین یمن و سپس شیخ الاسلام آن دیار بود. الاحادیثُ الضَّعیفَه، قاموس اللُّغَه، المُثلَّث و جَلیسُ الاَنیس از آن جمله‏ اند. ابوطاهر شیرازی در حدود 90 سال عمر كرد و پس از مرگ در یمن مدفون شد.

آیت ‏الله سیدعبدالمجید ایروانی در سال 1313 شمسی در تبریز دیده به جهان گشود. تحصیلات ابتدایی و متوسطه را در تبریز و سطوح عالی را در قم سپری كرد و از محضر فقیهانی چون آیات عظام: سیدحسین بروجردی، سید محمد محقق داماد و محمدعلی اراكی كسب فیض كرد. ایشان همچنین دروس فقه و اصول را نزد حضرت امام فرا گرفت و پس از تبعید آن حضرت، به فعالیت‏های سیاسی و مبارزه با نظام ستمشاهی روی آورد. آیت‏ الله ایروانی از سال 1350 ش به دستور امام راحل در یكی از بزرگ‏ترین مساجد تهران به اقامه نماز پرداخت و مهدیه تهران را احیاء كرد و در این مسیر چند بار دستگیر و زندانی گردید. ایشان پس از پیروزی انقلاب اسلامی در تاسیس بسیاری از نهادهای انقلابی شركت داشت و با تشكیل جامعه روحانیت مبارز تهران، فعالیت‏های خود را گسترش داد.

روز 26 مرداد سال 1369، میهن اسلامی شاهد حضور آزادگان سرافرازی بود كه پس از سال‏ها اسارت در زندان‏ها و اسارتگاه‏ های مخوفِ رژیم بعث عراق، قدم به خاك پاك میهن اسلامی خود گذاشتند. در این میان ستاد رسیدگی به امور آزادگان كه در 22 مرداد 69 تشكیل شده بود به تبادل انبوه اسرا پرداخت. این ستاد با مساعدت و همراهی دیگر دستگاه‏ها، تبادل حدود چهل هزار آزاده را با همین تعداد اسیر عراقی انجام داد. آزادگان، با ایمان راسخ خود در برابر همه فشارهای جسمی و روحی دشمنان ایستادند و روابط اجتماعی جامعه كوچك اردوگاهی خود را بر پایه اخلاق حسنه بنا نهادند و از شكنجه‏ های مزدوران بعث هراسی به خود راه ندادند. آزادگان، صبورتر از سنگ صبور و راضی‏ترین كسان به قضای الهی بودند.

توماس ادوارد لورنس (به انگلیسی: Thomas Edward Lawrence) ‏(۱۶ اوت ۱۸۸۸ - ۱۹ مه ۱۹۳۵) طی جنگ جهانی اول به عنوان رایزن نظامی انگلستان برای رهبران عرب حجاز کار می‌کرد. حجاز در آن زمان تحت تسلط ترک‌های عثمانی بود. ترکیه در جنگ جهانی اول متحد آلمان بود و به همین دلیل دشمن انگلستان محسوب می‌شد. در این دوران پادشاهی و امارت حجاز در دست شریف حسین بود و سرهنگ «لورنس» نماینده دولت انگلیس در دربار وی بود. در عربستان، لورنس فرهنگ اعراب را مطالعه می‌کرد و نه تنها زبان عربی را به خوبی فرا گرفته بود، بلکه لهجه‌های قبایل مختلف را هم آموخت.

شانزدهم آگوست ۱۹۴۵م - هفدهم به وقت جاکارتا - دكتر احمد سوكارنو (۱۹۷۰-۱۹۰۱) تقریباً بلافاصله پس از اعلام پایان جنگ جهانی دوم در خاور دور - به‏ دنبال تأسیس یك دولت موقت - استقلال وطنش را اعلام كرد و آن مجمع‏ الجزایر را جمهوری اندونزی خواند و با سلاح‏هایی كه ژاپنی‏ ها در اختیار وی قرار داده بودند، دست به ایجاد یك ارتش انقلابی زد تا مانع بازگشت هلندی‏های استعمارگر گردد. نیروهای ژاپنی پس از دریافت دستور پایان جنگ جهانی دوم، در اندونزی برخی از سلاح‏های خود را به سوکارنو داده بودند. اندونزی از جمله مناطق اشغالی ژاپن در جریان جنگ جهانی دوم بود که ژاپنی‏ ها اشغال آن را با شعار "اخراج غرب از آسیا" آغاز کرده بودند. نیروهای ژاپنی پس از اخراج هلندی‏ها، جای آنان را در اندونزی گرفته بودند.

خصلت ‏های جوان‏مردانه‏ ی یعقوب لیث صفار، باعث جذب مردم به سوی وی شد و پس از مدتی، مردم سیستان در جنوب شرقی ایران، او را به امیری برگزیدند. یعقوب لیث پس از چندی، قدرت یافت و با كمك هوادارانِ خود، چندین شهر ایران را تصرف كرد و دولتی منسجم و یكپارچه در ناحیه‏ ی سیستان ایجاد نمود. یعقوب در سال 261 ق با سپاهی عظیم عازم فتح بغداد، پایتخت حاكمان عباسی شد ولی از قوای عباسی شكست خورد و عقب نشینی نمود. وی كه سلسله‏ ی صفاریان را در جنوب شرقی ایران تاسیس كرده بود بعد از این شكست، در حال تجهیز قوای دیگری بود كه بیمار شد و پس از چندی درگذشت.

وقتی كه گیخاتوی مغول به فرمانروایى ایران رسید به سبب آن كه از مرض شفا یافته بود، فرمان آزاد كردن زندانیان را صادر كرد و از خزانه‏ ی مملكت، آنچه كه در دستش رسید، در بین تهی‏دستان و درباریان تقسیم نمود. این بخشش‏ها، كشور را به كمبود درآمد و فقر اقتصادی دچار ساخت و خزانه را تهی نمود. در این هنگام وزیر گیخاتو كه می‏دانست در چین پول كاغذی رواج دارد، برای جبران كمبود مالی و برگشتِ طلا و نقره به خزانه، دستور تاسیس چاپخانه‏ای را در تبریز صادر كرد و به رواج نوعی اسكناس كه "چاو" نام داشت اقدام كرد. هرچند این پول مورد قبول مردم واقع نشد و آن را معتبر نشمردند، ولی این گام، زمینه‏ ای برای به كارگیری پول كاغذی در معاملات روزمره‏ ی مردم را فراهم آورد.

ابوزكریا یحیى بن عبدالوهاب مشهور به ابن مَنده، محدث، فقیه و مورخ ایرانی تبار، آخرین فرد از خاندان ابن منده بود. او پس از كسب علوم متداول، از دانشمندانِ هر دیار و به دست آوردن مهارت در این علوم، به تدریس و تألیف پرداخت. دانشمندان بسیاری در بغداد از محضر درس او استفاده بردند كه عبدالقادر گیلانی یكی از آنهاست. از این مورخ ومحدث مسلمان، آثار زیادی بر جای مانده است كه از میان آن‏ها می‏توان به كتاب زندگی‏نامه‏ ی طبرانی اشاره كرد. ابن منده سرانجام در ذی‏حجّه‏ ی سال 512 ق در 78 سالگی در اصفهان وفات یافت و در همان شهر به خاك سپرده شد.

در حالی كه مصدق سرگرم اقدامات لازم و ضروری برای بقای خود بود، دولت‏های انگلستان و آمریكا با ایادی دربار پهلوی، دست به هم داده، نقشه سرنگونی حكومت را طراحی و آماده اجرا كرده بودند. در روز 22 مرداد 1332، محمدرضا پهلوی، به طور محرمانه دكتر محمد مصدق را از نخست‏وزیری عزل كرد و سرلشكر زاهدی را به نخست‏وزیری برگزید. این تصمیم بر اساس توصیه دولت‏های آمریكا و انگلیس انجام شد، زیرا دولت مصدق با حمایت مردم، نفتِ ایران را ملی كرده بود كه عملی مخالف منافع استعماری به شمار می‏رفت. هرچند در این میان، مصدق با درخواست اختیارات بیشتر از شاه و مجلس، موجبات نگرانی و ترس پهلوی را فراهم كرده بود. از این رو، شاه برای دوری از عواقبِ رویدادهای ناشی از بركناری مصدق، به شمال ایران رفت.