عزل محرمانه دكتر محمد مصدق از نخست‏ وزیری توسط محمدرضا شاه پهلوی (1332 ش)

1393/5/22 ۰۸:۱۱

در حالی كه مصدق سرگرم اقدامات لازم و ضروری برای بقای خود بود، دولت‏های انگلستان و آمریكا با ایادی دربار پهلوی، دست به هم داده، نقشه سرنگونی حكومت را طراحی و آماده اجرا كرده بودند. در روز 22 مرداد 1332، محمدرضا پهلوی، به طور محرمانه دكتر محمد مصدق را از نخست‏وزیری عزل كرد و سرلشكر زاهدی را به نخست‏وزیری برگزید. این تصمیم بر اساس توصیه دولت‏های آمریكا و انگلیس انجام شد، زیرا دولت مصدق با حمایت مردم، نفتِ ایران را ملی كرده بود كه عملی مخالف منافع استعماری به شمار می‏رفت. هرچند در این میان، مصدق با درخواست اختیارات بیشتر از شاه و مجلس، موجبات نگرانی و ترس پهلوی را فراهم كرده بود. از این رو، شاه برای دوری از عواقبِ رویدادهای ناشی از بركناری مصدق، به شمال ایران رفت.

در حالی كه مصدق سرگرم اقدامات لازم و ضروری برای بقای خود بود، دولت‏های انگلستان و آمریكا با ایادی دربار پهلوی، دست به هم داده، نقشه سرنگونی حكومت را طراحی و آماده اجرا كرده بودند. در روز 22 مرداد 1332، محمدرضا پهلوی، به طور محرمانه دكتر محمد مصدق را از نخست‏وزیری عزل كرد و سرلشكر زاهدی را به نخست‏وزیری برگزید. این تصمیم بر اساس توصیه دولت‏های آمریكا و انگلیس انجام شد، زیرا دولت مصدق با حمایت مردم، نفتِ ایران را ملی كرده بود كه عملی مخالف منافع استعماری به شمار می‏رفت. هرچند در این میان، مصدق با درخواست اختیارات بیشتر از شاه و مجلس، موجبات نگرانی و ترس پهلوی را فراهم كرده بود. از این رو، شاه برای دوری از عواقبِ رویدادهای ناشی از بركناری مصدق، به شمال ایران رفت. وقتی خبر عزل مصدق به او داده شد، وی این حكم را نپذیرفت و این حركت را كودتایی علیه خود قلمداد كرد. در بامداد روز 25 مرداد، خبر كودتا به طور مشروح از رسانه‏ های گروهی پخش شد. پس از آن‏كه طرح بركناری مصدق شكست خورد، محمدرضا پهلوی به عراق و ایتالیا گریخت. با اعلام خبر كودتای نافرجام علیه دولت، مردم مجسمه‏ های شاه و پدرش را به زیر كشیدند و عكس‏های محمدرضا را از ادارات برداشتند. اما چند روز پس از فرار مفتضحانه شاه از كشور، كودتای 28 مرداد توسط آمریكا و انگلیس اجرا شد و شاه پس از سقوط دولت مصدق به ایران بازگشت و به حكومت مستبدانه خود ادامه داد.