1404/8/5 ۱۱:۴۸
کتاب «محمد (ص)؛ پیامبری برای زمانه ما» تصویری شگفت‌انگیز از بنیانگذار دینی است که همچنان روند تاریخ جهان را دگرگون می‌کند. داستان پیامبر اسلام بیش از پیش با زندگی امروز ما مرتبط شده است، چرا که بینشی عمیق درباره خاستگاه‌های حقیقی اسلامی به دست می‌دهد که روزبه‌روز به دست عده‌ای معدود به افراط کشیده می‌شود.
مروری بر کتاب «محمد(ص)» از کارن آرمسترانگ
طاهره مهری: محمد بن عبدالله بن عبدالمطّلِب بن هاشم (عام‌الفیل –۱۱ ق) پیامبر اکرم، از پیامبران اولوالعزم و آخرین پیامبر الهی است. معجزه اصلی او قرآن است. حضرت محمد (ص) در جامعه مُشرک جزیره‌العرب به دنیا آمد، اما از بت‌پرستی پرهیز می‌کرد. در چهل‌سالگی به پیامبری رسید و مهم‌ترین پیامش دعوت به توحید بود. هدف از بعثتش را تکمیل فضایل اخلاقی معرفی کرد. مشرکان مکه سال‌ها او و پیروانش را آزردند، ولی آنان از اسلام دست برنداشتند. حضرت محمد ۱۳ سال در مکه، مردم را به اسلام دعوت می‌کرد سپس به مدینه هجرت کرد و این هجرت، مبدأ تاریخ اسلامی شد. با کوشش پیامبر (ص) تقریباً تمام شبه‌جزیره عربستان در زمان حیات او به اسلام گروید. در دوره‌های بعد، گسترش اسلام ادامه یافت و به تدریج اسلام دینی جهانی شد. پژوهش در مورد زندگی و شخصیت پیامبر اکرم (ص) مورد توجه بسیاری از دین‌پژوهان قرار دارد. کارن آرمسترانگ در پژوهش‌های خویش به زندگی و زمانه پیامبر اسلام و نحوه ظهور دین اسلام پرداخته است. کتاب «محمد (ص)؛ پیامبری برای زمانه ما» یکی از آثاری است که به قلم کارن آرمسترانگ با ترجمه علیرضا رضایت از سوی انتشارات حکمت به بازار کتاب آمده است.
کتاب با مقدمه‌ای خواندنی به قلم علیرضا رضایت آغاز شده است؛ او حیات پیامبر اسلام را دارای نقشی اساسی در شرح و بسط آرمان اسلامی تا امروز می‌داند، به گونه‌ای که حیات پیامبر (ص) نوعی تجلی فعل اسرارآمیز حق تعالی در جهان است و به وضوح تسلیم و سرسپاری کامل و مطلقی را نشان می‌دهد که هر انسانی باید در برابر خداوند داشته باشد. در این راستا نوشتن سیره پیامبر یکصد سال پس از رحلت پیامبر، زمانی که مسلمانان قلمروها و سرزمین‌های بیشتری را فتح کردند و عده‌ای بیشتری به اسلام می‌گرویدند، آغاز شد. جمع‌آوری احادیث پیامبر و تدوین سنت به عنوان مبنای شریعت اسلام به مسلمانان آموخت به شیوه پیامبرشان سخن بگویند، غذا بخورند، محبت بورزند، طهارت بگیرند و عبادت کنند.
تقریباً در همین زمان یعنی در سده‌های اول و دوم هجری، مورخانی همچون محمدبن اسحاق (م.ح .۸۲۰)، محمدبن عمر واقدی (م.ح .۸۲۰)، محمدبن سعد (م .۸۴۵) و ابوجریره طبری (م .۹۲۳) تاریخ نگاشته‌اند و کوشیده‌اند تا وقایع تاریخی را عیناً بازسازی کنند. رجوع به این منابع متقدم برای هر زندگینامه‌نویسی که در مورد پیامبر اسلام می‌نویسد، ضروری است.
مترجم بر این نکته تاکید می‌کند که آثار نخستین سیره‌نویسان حضرت محمد (ص) شاید مورخ امروزی را راضی نکند، زیرا آنها افراد زمانه خویش بودند و اغلب داستان‌های افسانه‌ای و اعجازآمیزی نقل می‌کردند که امروزه ما آنها را به گونه‌ای دیگر تفسیر می‌کنیم. واقعیت این است که ما در مورد اوایل حیات پیامبر اسلام پیش از آنکه وی در سن چهل سالگی بعثت خود را آشکار کند، چیز زیادی نمی‌دانیم. افسانه‌هایی از سر صدق و اخلاص درباره تولد پیامبر و دوران کودکی و نوجوانی وی نقل شده، اما اینها بیش از آنکه ارزش تاریخی داشته باشد، ارزش نمادین دارد.
بر اساس مقدمه مترجم در مورد نخستین اقدامات سیاسی پیامبر در مکه نیز اطلاع چندانی در دست نیست. منبع اصلی اطلاعات ما متن مقدسی است که برای عرب‌ها آورد. از سال ۶۱۰ تا ۶۳۲ میلادی و تا زمان رحلت پیامبر به صورت مستقیم از سوی خداوند به او وحی می‌شد و این وحی در متنی جمع‌آوری شد که «قرآن» نام گرفت. قرآن کلام مقدس خداست و حجیت آن مطلق است. شریعت اسلام ابتدا برای امتی کوچک تدوین شد، اما مسلمانان یک قرن بعد از رحلت پیامبر بر امپراتوری عظیم و گسترده‌ای حکم می‌راندند که از هیمالیا تا پیرنه امتداد داشت. شرایط آنها با شرایط پیامبر و مسلمانان اولیه کاملاً متفاوت بود و اسلام می‌بایست تغییر می‌کرد و خود را با شرایط جدید منطبق می‌ساخت.
همچنین مترجم بیان می‌کند؛ ثبت و نگارش سیره پیامبر اسلام از همان آغاز هیچ‌گاه فعالیتی زمانمند نبوده و به این معنا نیست که به یک دوره تاریخی باستانی تعلق داشته باشد؛ بلکه این روند امروزه نیز ادامه دارد. برخی بنیادگراهای مسلمان ایدئولوژی نظامی خود را بر حیات پیامبر استوار کرده‌اند. افراط‌گراهای مسلمان بر این باورند که او آنان را بخشوده و شرارت‌های ایشان را ستوده است. این در حالی است که سایر مسلمانان از این مدعیات بیزار هستند و به کثرت‌گرایی استثنایی در قرآن اشاره دارند که ظلم و شرارت را محکوم می‌کند. با این وجود اسلام‌هراسی در غرب سابقه‌ای طولانی دارد و به دوره جنگ‌های طلیبی بازمی‌گردد.
علیرضا رضایت بر این عقیده است که محمد (ص) مرد خشونت نبود و دوران حیات او باید با اعتدال بیشتری بررسی شود تا بتوانیم دستاوردهای چشمگیر او را دریابیم. حوادث قرن نخست هجری در جزیره‌العرب چیزهای زیادی درباره رویدادهای زمان حاضر و اهمیت بنیادین آنها به ما می‌آموزد، محمد (ص) درصدد تحمیل راست‌کیشی دینی به مردم نبود بلکه می‌خواست ذهن و ضمیر مردم را تغییر دهد. او روح غالب زمان خود را «جاهلیت» می‌نامید. اما این نام را نه برای اشاره به یک دوره تاریخی، بلکه برای اشاره به ذهنیتی به کار می‌برد که موجب پیدایش خشونت و وحشت در قرن نخست هجری در جزیره‌العرب بود.
او این‌گونه می‌اندیشد که محمد (ص) شخصیتی فرازمانی است، چون در دوران خود ریشه داشت. ما تنها در صورتی می‌توانیم این دستاورد را درک کنیم که بفهمیم در برابر چه چیزی ایستاد.
کتاب «محمد (ص)؛ پیامبری برای زمانه ما» به قلم کارن آرمسترانگ در پنج فصل «مکه»، «جاهلیت»، «هجرت»، «جهاد» و «سلام» به شرحی از تاریخ اسلام می‌پردازد.
کارن آرمسترانگ (به انگلیسی: Karen Armstrong) (زاده ۱۹۴۴) نویسنده و پژوهشگر انگلیسی است که تاکنون دوازده کتاب درباره دین‌شناسی تطبیقی تألیف کرده است.
وی به مدت هفت سال راهبه‌ای کاتولیک بوده، سپس در ۱۹۶۹ در دانشگاه آکسفورد ادبیات کلاسیک و مدرن خوانده است. وی چندین برنامه تلویزیونی نیز درباره پولس رسول و تاریخ کلیسا تهیه کرده است. او سپس به نوشتن کتاب‌هایی در زمینه اندیشه دینی روی آورد در حالی که جهان‌نگری او برآمده از بینش دینی مسیحی و خردباوری غربی است. وی همواره کوشیده است به عنوان یک پژوهشگر به دین‌ها بنگرد. به سخن دیگر تلاش آرمسترانگ این بوده تا بنیاد مشترک دین‌های سامی را بیابد و میان آنان پلی بزند.
آثار این پژوهشگر و نویسنده انگلیسی عبارت است از: «تاریخ خدا»، «دوازده گام به سوی زندگانی با مهربانی»، «محمد: زندگی‌نامه پیامبر اسلام»، «تاریخ خداباوری»، «در جستجوی خدا»، «بنیادگرایی در آیین یهود، مسیحیت و اسلام»، «تاریخ اورشلیم: یک شهر»، «سه دین»، «خداشناسی از ابراهیم تاکنون» و «از دل تو تا دل من». نشر حکمت نیز دو کتاب «محمد؛ زندگی‌نامه پیامبر اسلام (ص)» و «بنیادگرایی، در یهودیت، مسیحیت و اسلام» را از این نویسنده منتشر کرده است.
در بخشی از کتاب «محمد (ص)؛ پیامبری برای زمانه ما» می‌خوانیم:
«بگو او خدای یکتاست
آن خدایی که از همه بی‌نیاز و همه عالم به او نیازمند است
نه کسی فرزند او
و نه او فرزند کسی است»
اصل توحید جوهره معنویت اسلامی است. این اصل نه تنها به لحاظ فلسفی بر وحدانیت خداوند تاکید می‌کند، بلکه همانند تمام تعالیم قرآن، مردم را به عمل نیز فرامی‌خواند. چون الله با هیچ چیز دیگر قابل قیاس نیست، مسلمانان نه تنها باید تکریم بت‌ها را کنار بگذارند، بلکه باید مراقب باشند که واقعیت‌های دیگر آنها را از تعهدشان به خداوند بازندارد: ثروت، مُلک، خاندان، مال و اموال و حتی آرمان‌های اصیل مثل عشق و میهن‌پرستی نیز باید در درجه دوم اهمیت باشند. توحید اقتضا می‌کند که مسلمانان زندگی‌شان را به یکدیگر پیوند دهند. یک مسلمان در تلاش برای اینکه خداوند را یگانه اولویت خود قرار دهد، یگانگی خدا را در درون نفس خود مشاهده می‌کند. به نظر می‌رسد در این زمان بود که تازه‌مسلمانان می‌بایست نخستین «شهادت» را بیان می‌کردند: اشهد ان لااله‌الاالله و محمد رسول‌الله.»
***
کارن آرمسترانگ برخلاف کسانی که اسلام را به عنوان دینی خشن و متعصب نفی می‌کنند، تصویری روشن، پذیرفتنی و متعادل از شخصیت اصلی یکی از ادیان بزرگ جهان ارائه می‌کند.
کتاب «محمد (ص)؛ پیامبری برای زمانه ما» تالیف کارن آرمسترانگ و ترجمه علیرضا رضایت با ۲۱۰ صفحه و شمارگان ۵۰۰ نسخه از سوی انتشارات حکمت منتشر شد.
منبع: ایبنا
کاربر گرامی برای ثبت نظر لطفا ثبت نام کنید.
کاربر جدید هستید؟ ثبت نام در تارنما
کلمه عبور خود را فراموش کرده اید؟ بازیابی رمز عبور
کد تایید به شماره همراه شما ارسال گردید
ارسال مجدد کد
زمان با قیمانده تا فعال شدن ارسال مجدد کد.:
قبلا در تارنما ثبت نام کرده اید؟ وارد شوید
فشردن دکمه ثبت نام به معنی پذیرفتن کلیه قوانین و مقررات تارنما می باشد
کد تایید را وارد نمایید