1395/3/31 ۰۸:۰۴
بی‌شک برای پژوهشگران و علاقه‌مندان حوزه مسائل کردی، مطالعه جنبش کردی بدون مطالعه زندگینامه و کارنامه سیاسی «ملامصطفی بارزانی»، رهبر فقید جنبش کردی عراق، امکانپذیر نخواهد بود و همچنین بی‌گمان مطالعه جنبش دیرپای کردی در عراق بدون در نظر گرفتن فاکتور ایران و روابط و مسائل و تعاملاتش با کردها نه‌تنها ناقص خواهد بود، بلکه شدنی نخواهد بود. این دو فاکتور دو محور اساسی کتاب جدیدی است به‌نام «بر تارک طوفان» که اخیرا روانه بازار نشر در تهران شده است. کتابی که هر پژوهشگر، محقق و علاقه‌مند حوزه مسائل کردی برای تکمیل تحقیقات و مطالعاتش ناچار به مراجعه به آن است.
اردشیر پشنگ: بی‌شک برای پژوهشگران و علاقه‌مندان حوزه مسائل کردی، مطالعه جنبش کردی بدون مطالعه زندگینامه و کارنامه سیاسی «ملامصطفی بارزانی»، رهبر فقید جنبش کردی عراق، امکانپذیر نخواهد بود و همچنین بی‌گمان مطالعه جنبش دیرپای کردی در عراق بدون در نظر گرفتن فاکتور ایران و روابط و مسائل و تعاملاتش با کردها نه‌تنها ناقص خواهد بود، بلکه شدنی نخواهد بود. این دو فاکتور دو محور اساسی کتاب جدیدی است به‌نام «بر تارک طوفان» که اخیرا روانه بازار نشر در تهران شده است. کتابی که هر پژوهشگر، محقق و علاقه‌مند حوزه مسائل کردی برای تکمیل تحقیقات و مطالعاتش ناچار به مراجعه به آن است. بر تارک طوفان با تلاش بهرام ولدبیگی از روزنامه‌نگاران و نویسندگان کهنه‌کار کرد ایرانی و توسط نشر ثالث به چاپ رسیده است. ولدبیگی که سابقا سردبیر روزنامه کردی- فارسی آشتی در ایران بود و در ١٥سال اخیر به‌عنوان مدیر انستیتو فرهنگی کردستان در تهران به فعالیت‌هایی در این حوزه مشغول است گفته است برای انتشار این کتاب که نوعی گردآوری توأم با ادیت و تالیف به شمار می‌رود، بیش از ٣سال زمان صرف کرده است. پیش از این نیز توسط این نویسنده و با همراهی جمعی دیگر از همکارانش کتاب‌های دیگری در رابطه با مسائل و رهبران کردها در ایران و اربیل منتشر شده است که از آن جمله می‌توان به کتاب «طلوع» که به‌طور مختصر به زندگی ملامصطفی پرداخته بود، اشاره کرد. کتاب بر تارک طوفان از نظر حجم و تعداد و کیفیت صفحات یک کتاب قطور با ٨٨٦ صفحه و در قطع رحلی و جنس کاغذ نفیس گلاسه منتشر شده است. تعداد شمارگان نخستین چاپ آن ٢هزار نسخه است و قیمت هر جلد یکصد‌و‌پنجاه‌هزار تومان است که با توجه به کیفیت کتاب، حجم آن و نوع کاغذ به‌کارگرفته، قیمت کاملا مناسبی به‌نظر می‌رسد. مشخصات محتوایی از نظر محتوایی همان‌طور که اشاره شد ولدبیگی به یک موضوع تاریخی اما بکر و دارای اهمیت قابل‌توجه پرداخته است، اگرچه پیش از این کتابی نظیر «ایل بارزان» توسط محمدعلی سلطانی در دسته کتاب‌های گردآوری مربوط به مسائل کردها در ایران منتشر شده بود اما این کتاب تمرکز ویژه و اصلی‌اش را برای نخستین‌بار به یک دوره ٣٤ساله از رهبری ملامصطفی بارزانی از منظر مطبوعات ایران قرار داده و برای پرداخت هرچه بهتر و مشخص‌تر کتاب به ٦ فصل مختلف تقسیم‌بندی شده، همین تقسیم‌بندی ناشی‌از تحولات زمانی و نیز محتوایی باعث شده کتاب را فراتر از یک گردآوری صرف آرشیو مطبوعاتی طبقه‌بندی کنیم و از این نظر دارای نوعی اهمیت تحقیقی و تالیف نیز به‌شمارمی‌رود. به همین دلیل خواننده می‌تواند با مطالعه این کتاب که به آثار مطبوعاتی منتشرشده در حدفاصل سال‌های ١٣٢٤ تا ١٣٥٩ خورشیدی اختصاص پیدا کرده، هم از یک‌سو از روند تحولات مربوط به جنبش کردی عراق و مبارزات ملت کرد در عراق به‌طور جزیی و دقیقی آگاه شود و هم از سوی دیگر به رویه و نگاه مطبوعات ایران که عمدتا متاثر از دیدگاه‌های نظام شاهنشاهی ایران است، پی ببرد. همان‌طور که اشاره شد تاریخ و تحولات جنبش کردی در عراق را بدون درنظر گرفتن فاکتوری به‌نام ایران (چه بعد و چه قبل از انقلاب) نمی‌توان به تنهایی مطالعه کرد. مقطع ٣٤ساله مذکور در روابط ایران و کردهای عراق شاهد فراز‌و‌فرودهای بسیاری بوده است. در یک که روابط ایران و ملامصطفی به‌شدت سرد و خصم آلود باشد، به همین دلیل رویه مطبوعات ایران هم متاثر از این فضا انتقادآمیز و منفی است اما با پایان‌پذیرفتن بحران مهاباد و سپس وقوع تحولات اساسی در عراق درپی کودتای ١٩٥٨ ژنرال عبدالکریم قاسم علیه نظام پادشاهی این کشور، شاهد هستیم که ایران و عراق از این زمان دارای روابط سرد و پرتنشی می‌شوند. در حد فاصل سال‌های ١٩٥٨ تا ١٩٦٨ چندین کودتای خونین دیگر در عراق روی داد و سرانجام از دل این کودتاها حزب بعث به رهبری حسن البکر و معاونت صدام حسین قدرت را در بغداد قبضه کردند. این کودتاها در زمانی روی می‌داد که جبهه شمالی میان کردها با رهبری ملامصطفی علیه دولت مرکزی از ١٩٦١آغاز شده بود و جنبش کردی وارد مرحله‌ای خطیر و تاریخی شده بود. نکته کلیدی که در لابه‌لای صفحات این کتاب می‌توان به وضوح مشاهده کرد این است که به مرور زمان هرقدر روابط ایران با دولت‌های حاضر در بغداد پرتنش‌تر می‌شود، توجه و نگاه مطبوعات ایران مانند سیاستمدارانش به جنبش کردها و شخص ملامصطفی بیشتر و بیشتر می‌شود و در همین زمان شاهد هستیم در فاصله بسیار کوتاهی ملامصطفی از یک رهبر کرد که دیدی منفی در تهران علیه‌اش بود، به یک قهرمان آریایی مبارزه با دولت‌های استبدادی و بسته عراقی تبدیل می‌شود. در حدفاصل سال‌های ١٩٦٨ تا ١٩٧٥ که روابط تهران و بغداد پرتنش‌تر از قبل می‌شود و حتی درگیری‌های محدود مرزی نیز روی می‌دهد، شاهد پوشش گسترده و نسبتا روزانه تحولات جبهه کردستان ازسوی مطبوعات ایران هستیم و حتی ایرانی‌ها تبدیل به واسطه‌ای برای روزنامه‌نگاران و مطبوعات اروپایی و آمریکایی برای پوشش این تحولات می‌شوند. در همین دوره نیز همان‌طور که در کتاب بر تارک طوفان می‌بینیم، شاهد انجام مصاحبه‌های مختلف و متعدد با شخص ملامصطفی از سوی مجلات و نشریات مختلف ایرانی و غربی هستیم، بنابراین هرازچندگاهی تیتر نخست یا صفحه نخست این نشریات به جنبش کردی یا شخص وی به‌عنوان رهبر آن اختصاص پیدا می‌کرد. کما این‌که عکس روی جلد این کتاب نیز برگرفته از عکس نخست یکی از همین نشریات ایرانی است. نکته حایز اهمیت دیگر در رابطه با کتاب، استقبال قابل توجه پژوهشگران، علاقه‌مندان و مطبوعات ایران و اقلیم کردستان از انتشار آن است. در همین راستا شاهد هستیم که در مراسم رونمایی از آن چهره‌های برجسته‌ای نظیر حجت‌الاسلام دعایی مدیر مسئول روزنامه اطلاعات، صادق خرازی دیپلمات و فعال سیاسی و محمدعلی سلطانی پژوهشگر مسائل تاریخ به ایراد سخنرانی و توجه به نکات مثبت آن دست زدند.
منبع: شهروند
کاربر گرامی برای ثبت نظر لطفا ثبت نام کنید.
کاربر جدید هستید؟ ثبت نام در تارنما
کلمه عبور خود را فراموش کرده اید؟ بازیابی رمز عبور
کد تایید به شماره همراه شما ارسال گردید
ارسال مجدد کد
زمان با قیمانده تا فعال شدن ارسال مجدد کد.:
قبلا در تارنما ثبت نام کرده اید؟ وارد شوید
فشردن دکمه ثبت نام به معنی پذیرفتن کلیه قوانین و مقررات تارنما می باشد
کد تایید را وارد نمایید