گفتگو

کتاب «سفرنامه مبارکه شاهنشاهی» روزنامه نخستین سفر مظفرالدین شاه به فرنگ، به اهتمام آیدین فرنگی و عباسقلی صادقی از سوی نشر کلاغ منتشر شده است. سفر او از دوازدهمین روز ذی‌الحجه 1317 هجری آغاز شد و پس از گذشت نزدیک به هشت ماه، روز دوم شعبان 1318 به پایان رسید. او در آغاز این سفر بر اساس گاهشمار هجری 48 سال داشت.

موضوع این گفتگو، تاریخ ترجمۀ فارسی از قرآن کریم از زمان شکل‌گیری در قرون سوم و چهارم هجری و تحولات بعدی آن در نسخه‌های برجا مانده از قرآن‌های کهن است. موضوعات زیر در این گفتگو مورد بحث و تحلیل قرار گرفته است. ماهیت ترجمۀ قرآن در نسخه‌های کهن چه بوده است؟ اهمیت و جایگاه ترجمۀ فارسی در ترجمۀ تفسیر طبری چیست؟ مخاطبان ترجمۀ قرآن در این دوره چه کسانی بوده‌اند؟ پیشینۀ شفاهی و غیر رسمی از ترجمۀ فارسی قرآن در قرون نخست چه اثری بر شروع ترجمۀ رسمی قرآن داشته است؟

استاد اسلامی ندوشن در چند جا مطالب بسیار خوب و راهگشایی درباره مولانا و آثارش گفته و نوشته‌اند از جمله این که: «انفجار عشق در غزلیات مولانا بیشتر از هرجا دیده مى‏شود. یک چنین جنگل‏کلمات که در رقص شوریده‏وار، نظیر مست بازارى عفیفانه در هم مى‏لولند، در هیچ زبانى نظیر نیافته.» زندگی عشق و دیگر هیچ کتابی است بسیار خواندنی که انتشارات اطلاعات در دسترس خوانندگان قرار داده است و آنچه از این پس می‌آید، بخشهایی از آن است. به امید تندرستی استاد و بازگشت هرچه زودتر ایشان به میهن.

صدرالدین محمد بن ابراهیم قوام شیرازی معروف به مُلاصَدرا و صدرالمتألهین (درگذشته ۱۰۴۵ قمری)، متأله و فیلسوف شیعه ایرانی سده یازدهم هجری قمری و بنیان‌گذار حکمت متعالیه است. کارهای او را می‌توان نمایش‌دهنده نوعی تلفیق از هزار سال تفکر و اندیشه اسلامی پیش از زمان او به حساب آورد. آثار ملاصدرا را بیش از پنجاه اثر دانسته‌اند که آن‌ها را بر حسب نوع تفکر موجود در پس هر یک، می‌توان در دو دسته اصلی علوم نقلی و علوم عقلی جای داد. یکم خرداد هر سال با بزرگداشت نام این فیلسوف مزین شده است.

«ایکوفوم» بخش موزه‌شناسی شورای بین المللی موزه ها «ایکوم» است و قسمت فکری و تئوریک این کمیته جهانی محسوب می شود. این بخش بیشترین عضو فعال را در بین سایر بخش‌های ایکوم داشته و در بین آنها از نظر کمّی و کیفی از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است. براساس تفاهم نامه‌ای که میان کمیته ملی موزه‌های ایران و کمیته بین‌المللی ایکوفوم امضا شده است، همایش بین المللی ایکوفوم دی ماه امسال در تهران برگزار می‌شود.

بین‌المللی سازی دانشگاه‌ها در عصر کنونی یکی از مسائلی است که مدام به آن دامن زده شده و طبیعتا موافقان و مخالفانی هم دارد. محمد حسینی‌مقدم، عضو هیات علمی پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری به تازگی کتابی با عنوان «دانشگاه ایرانی در سپهر بین‌المللی: بین‌المللی‌سازی آموزش عالی و آینده دانشگاه در ایران» تالیف کرده است که توسط پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی به زیور طبع آراسته شده است. به همین بهانه گفت‌‌وگویی درباره ایده پرداختن به این کتاب داشته‌ایم که مشروح آن در ادامه آمده است.

کارل ارنست اسلام‌شناس برجسته‌ای است که با تسلط بر زبان‌های عربی، فارسی و اردو ، حوزۀ مطالعات و پژوهش‌های خود را بر سه موضوع متمرکز کرده است: تحقیقات عمومی و انتقادی،‌ تصوف پیشامدرن و معاصر، و فرهنگ هند و اسلامی. او در دانشگاه‌های استفورد و هاروارد به مطالعۀ ادیان تطبیقی پرداخته و در هند، پاکستان و ترکیه تحقیقات خود را تکمیل کرده است.

سیدحسین نصر، نماینده مهم جریان موسوم به سنت‌گرایی است که تبار آن به رنه گنون و فریتهوف شوان می‌رسد. او در فلسفه علم و تاریخ علم از استادان دانشگاه هاروارد و مکتب جورج سارتن بهره برده است. در فلسفه اسلامی شاگرد علامه طباطبایی، محمدکاظم عصار و سید ابوالحسن رفیعی‌قزوینی بوده است. همکار هانری کربن در حوزه فلسفه تطبیقی و تاریخ فلسفه اسلامی بوده و خود صاحب آثار زیادی در حوزه فلسفه اسلامی و تاریخ آن است.

حسن اعرابی از فعالان حوزۀ خوشنویسی و مدرس خط شکسته‌نستعلیق است. او که فوق دیپلم رشتۀ متالوژی دارد، از سال 82 تا 86 ریاست انجمن خوشنویسان قم را دارا بود. با او دربارۀ حال و احوال این روزهای خط شکسته‎نستعلیق گفت‌وگویی کردیم.

یعقوب آژند، پژوهشگر ایرانی تاریخ، هنر و ادبیات است. او از طرف وزارت علوم، تحقیقات و فناوری به عنوان پژوهشگر برجسته در هنر و فرهنگ ایران معرفی شده است. آژند در سال ۱۳۸۶ نشان درجه یك پژوهش دانشگاه تهران را گرفت. وی در سال ۱۳۸۸ یكی از 10دانشمند جهان اسلام اعلام شد كه در قلمرو هنر بیشترین كار، مقاله، كتاب و ارجاع به آثارش را داشته است.