گفتگو

سابقه و پیشینه پژوهشگری علیقلی محمودی‌بختیاری در حوزه‌های مختلف و خاصه ادبیات به سال‌ها قبل از پیروزی انقلاب اسلامی و زمانی که در دانشگاه تهران به تدریس ادبیات مشغول بوده، برمی‌گردد. محمودی‌بختیاری که به عنوان یکی از 10 استاد ممتاز دانشگاه تهران در سال‌های میانی دهه پنجاه یاد می‌شود، از زمره برترین شاگردان چهره‌هایی چون «بزرگ ذبیح بهروز»، «سعید نفیسی»، «محمد معین»، «علامه جلال‌الدین همایی» و «بدیع الزمان فروزانفر» به شمار می‌رود.

در تاریخ معاصر، روابط ایران و روسیه فرازونشیب‌های بسیاری را طی کرده است که ریشه‌های تاریخی آن را می‌توان تا دورۀ قاجار و مواجهات جدی ایران با همسایۀ پهناور شمالی‌اش رصد کرد. آنچه در دورۀ قاجار مابین دو کشور گذشت، تا مدت‌ها بسترساز روابط آتی طرفین بود و اثر ماندگار آن بر خاطرۀ تاریخی ایرانیان را می‌توان همچنان رصد کرد.

تقی‌آزاد ارمكی را از سال‌های میانی دهه ١٣٧٠ به خاطر دارم، در یكی از معدود برنامه‌های مباحثه و تبادل نظر در شبكه تازه تاسیس چهار، روبه‌روی زنده‌یاد محمد مددپور (١٣٨٤-١٣٣٤) می‌نشست و با جدیت به دفاع از تجدد و دستاوردهایش، به خصوص جامعه‌شناسی و علوم اجتماعی جدید می‌پرداخت.

منوچهر دین‌پرست؛ روزنامه نگار، اخیرا کتاب «آقای کتابدار» را با موضوع نگاهی به زندگی کامران فانی، کتابدار برجسته ایران تالیف کرده است. او در این گفتگو درباره انتخابش برای نوشتن این کتاب و نقش کتاب در زندگی کامران فانی گفت.

شهر سنگ‌بنا و اساس و زیربنای تمدن جدید است. شهرهای جدید اگرچه عمدتا بر خاك شهرهای پیشین رسته‌اند، اما شكل مناسبات و روابط در آنها سخت دگرگون و پیچیده شده است. به همین دلیل در نظر آوردن شهر به منزله پناهگاه و جان‌پناهی برای انسان نگاهی تقلیل‌گرا و ساده‌انگارانه است. امروز همه روابط انسانی اعم از ارتباطات سیاسی و اقتصادی و فرهنگی و اجتماعی در شهر صورت می‌گیرد و در دل آن معنا و مفهوم می‌یابد.

عموماً شاهنامه را اثری می‌دانند که در هر دوره و زمانی، به فراخور آن روزگار به کار ایرانیان آمده و از وجود آن بهره‌ها برده‌اند؛ عصر تجددخواهی نیز از این امر مستثنی نیست، چراکه این اثر به‌عنوان سرآمد آثار کلاسیک ایرانی مورد عنایت متجددان دوران قاجار و اوایل پهلوی قرار گرفت و از مواد و مصالح آن در جهت پرداختن به تمدن نوین ایرانی بهره برده شد

١٩ خردادماه ١٣٣١ اولین جلسه رسیدگی به شكایت انگلیس از ایران در دیوان بین‌المللی دادگستری در لاهه برگزار شد. انگلیس در چهارم بهمن ۱۳۳۰، به دلیل آنچه خود مغایر بودن ملی شدن نفت با قوانین بین‌المللی می‌نامید علیه ایران شكایت و از دادگاه لاهه به‌خاطر اجرای خلع ید برای ایران تقاضای محكومیت كرد. پس از انتخاب «هنری رولن»، استاد حقوق بین‌الملل در دانشگاه بروكسل به عنوان وكیل از سوی ایران، محمد مصدق، نخست‌وزیر ایران به همراه هیاتی در اولین جلسه رسیدگی به این شكایت در لاهه حاضر شدند تا با نشان دادن صالح نبودن دادگاه لاهه در رسیدگی به این پرونده از حق ملت ایران در جریان ملی شدن صنعت نفت دفاع كنند.

در گفتگوی صمیمانه ای که چندی پیش با مرحوم حجت الاسلام احمد احمدی، رئیس سازمان سمت و عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی داشتیم با ما از زندگی، سوابق علمی و اجرایی و دغدغه های خود سخن گفت.

موجی برخاسته است، در ایران از سال‌های آغازین دهه ١٣٧٠ در ترجمه و تالیف آثار فلسفی. شكی نیست كه حجم آثار فلسفی كه در این قریب به ٣٠ سال به فارسی منتشر شده، با معدود كتاب‌ها و مقالات پیش از انقلاب، قابل مقایسه نیست. گویی وجدان «نگران» (اگر نگوییم معذب) فكر ایرانی، از پی یك انقلاب، یك گسست بزرگ فرهنگی، سیاسی و اجتماعی با سپری شدن فترتی ١٠ ساله در دهه ١٣٦٠ بر ضرورت تاملی فلسفی در وضعیت معاصریت خود پی برده و متوجه شده كه اگر می‌خواهد به نسبت سنت و تجدد بیندیشد و آگاهانه در معرض بادهای غربی قرار بگیرد، لامحاله باید فلسفه بداند.

با انتشار خبر درگذشت آیت‌الله احمد احمدی، عضور شورای عالی انقلاب فرهنگی و رئیس سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه‌ها (سمت)، آخرین گفت‌وگوی ایبنا با آن مرحوم باز نشر می‌شود.