مقاله

ریشه ی واژه ی شهر را به واژه ی فارسی باستان xšaça- "پادشاهی" می رسانند که برابر است با اوستایی xšaθa- و سنسکریت kṣatrá- از صورت هند و اروپایی *qþetro. واژه ی xšaça در فارسی باستان مشتق است از ریشه ی xšay- "شاهی کردن, سلطنت کردن" است (Kent, 1953; 181). این ریشه در ترکیباتی مانند xšaçapāvan "شهرب, ساتراپ" هم در فارسی باستان به کار رفته است (Ibid: 181) که بر اساس ریشه ی pa- "پاییدن" در این ترکیبف می توان آن را از تقسیم بندی مناصب حکومت تصور کرد.

دبا: به مناسبت سی امین سالگرد تاسیس و فعالیت مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی، از تعدادی از دانشمندان و محققان خواسته شد درباره این مرکز و آثار محققانه منتشره توسط آن اظهار نظر کنند. استاد دکتر احسان یارشاطر دانشمند نامور معاصر از نخستین کسانی بود که در این باره یادداشتی نوشتند و ارسال کردند.

رالز مسئله ‌این است که دریابیم راولز چگونه و کدامین اجزای تبیین نظریه‌ای در باب عدالت را برای برقراری «برداشتی سیاسی از عدالت» بر هم سوار کرده است و چگونه دست به ارزیابی ادعاهای مربوط به خیر که تا حد زیادی در زمینه‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎ی نظریه‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎ای در باب عدالت مشاجره‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎آمیز بوده‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎اند -اما این بار می‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎باید به‌عنوان بخشی از خیر سیاسی لیبرالی غیرمشاجره‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎آمیز در نظر گرفته شود- سهم اصلی را در استدلال پایداری ایفا می‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎کند.

داعش زمانی که خشونت برای تحمیل کردن میل و اراده، فرهنگ، ایدئولوژی و هویت یک فرد بر دیگران، برای ایجاد هرج‌ومرج و نابسامانی و برای از بین بردن خط سیر عادی امور اعمال شود، می‌توانیم درباره‌ی تروریست‌ها حرف بزنیم. هنگامی که خشونت برای رسیدن به آزادی (از بردگی، از ظلم یک کشور بیگانه، از تحمیل فرهنگ، دین، هویت و ایدئولوژی بیگانه) اعمال شود، می‌توانیم درباره‌ی مبارزان آزادی سخن بگوییم؛ بر اساس این تعریف گروه داعش را می‌توان در گروه تروریست‌ها جای داد.

قطعه‌ای هم هست از «فرهنگ» ـ پسر وصال شیرازی ـ در همین دوران، حاکی از حسرت تجدد، و اینکه الگوی زندگی خوب را از اروپا باید گرفت. آرزوی رسیدن به تمدنی نظیر تمدن اروپا. قصیده‌ای طولانی است، فقط چند خطش را می‌آوریم:

در میان مقاله‌های کتاب «شهرزاد قصه‌گو» اثر دکتر محمد علی اسلامی ندوشن، مقاله‌ای با نام «محاکمه سه شاعر» بیشتر جلب توجه می‌کند. اگر چهار خط اول مقاله را بخوانید، خیلی بعید است بتوانید آن را رها کنید. نویسنده با آوردن نمونه‌هایی از شعر سنایی، عطار و حافظ، به طور خیالی این سه را در برابر حاکم شرع نشانده و با بیرون کشیدن شمه‌ای از مضامینی که در درون شعر فارسی نهفته است، پرسشهایی را درباره اندیشه‌هایشان و آنچه در سر می‌پرورانده‌اند طرح می‌کند.

كتاب حدیث خداوندی و بندگی قرار نیست شرحی دیگر در میان سایر شرح‌های لغت شناختی و بلاغی مالوف باشد. دهقانی قصد دارد تا در كتاب خویش مخاطب عام را گام به گام همراهی كرده و او را از افتادن به دام جاذبه‌های بلاغی صرف بازدارد. این تلاش همراه می‌شود با توصیفی مفصل از جهان‌بینی بیهقی، تاریخ‌نگاری وی، زمانه و روزگاری كه او در آن بالیده و گزارشی دقیق از محتوای كتاب.

نخستین آشنایی - یا بهتر بگویم برخوردم - با دکتر «غلامحسین مُصاحَب» به حدود سال 1322 بازمی‌گردد. در سال‌های پس از جنگ جهانی دوم، سازمان ملل متحد تشکیل شد. به تبع آن، از سوی روزنامه نیویورک تایمز، مجمع دانش آموزان جهان برقرار و مقرر شد تا وزارت فرهنگ هم نماینده‌ای برای ایران تعیین کند. پس از آن 12 نفر - که یکی از آنها من بودم

خلیل ملکی به رغم تمام گرفتاری‌های آن دوره، از جمله سپری کردن یک دوره کم و بیش یک‌ساله حبس بعد از 28 مرداد، بر آن شد حتی برای دفاع از نهضت ملی و رد ایرادهای حزب توده هم که شده باشد، مطلبی بنویسد. با انتشار رساله درباره 28 مرداد حزب توده در بهمن 1332 بحثی که پیش‌تر جنبه‌ای شفاهی داشت توانست صورتی مکتوب و مستند یابد.

«حافظ» یکی از نوادر روزگاران است که هر اهل ادبی را متحیّر و هر اهل نظری را متبحّر در دریای عظمت خویش می سازد. در مطلوبیت اشعار حافظ همین بس که در خانه هر فارسی زبانی یک دیوان حافظ، بطور حتم، وجود دارد و البته به دیگر زبان ها هم ترجمانی از حافظ یافت می شود. هر حافظ پژوهش این افتخار را با تفسیر، ترجمه، تقریظ دیوان حافظ برای خود دست و پا می کند تا در کنار جاودانگی حافظ او هم به خلود برسد.