«تفکر رهاییبخش با و بدون مارکس» عنوان مجموعه درسگفتارهایی است از مراد فرهادپور که پاییز ٩٣ در مؤسسه پرسش ایراد شد. در این درسگفتارها مفهوم رهایی در تاریخ معاصر جهان عمدتا از نیمه قرن نوزدهم تاکنون بررسی میشود. کجا و چگونه رهایی با پروژه فکری مارکس با همه فراز و فرود و تحولاتش ارتباط مییابد. فرهادپور در این سلسله بحثها به پروژههای جدیدی میپردازد که در بطن تفکر رهاییبخش وجود دارد و همچنین مسئله رابطه سیاست رهاییبخش با امر اجتماعی یا جامعه.
این چه قدرتی است که با قلم و قلمتراشی و مقراضی قدم سرافرازی فراتر از سرداران مسلح و سرکش و پر طمطراق میگذارد و به پشتوانه سپاه نامرئی هنر در مسلخ عشق، روبه صفتان زشتخو را مخاطب قرار میدهد
کتاب عبهرالعاشقین که به یک معنا شاهکار روزبهان شیرازی است، به تبیین مذهب عشق اختصاص یافته است. در این مذهب، عشق انسانی، به عنوان عشق عفیف، مقدمه عشق ربّانی است. نوشته حاضر که بخش نخست آن، در شماره قبل تقدیم خوانندگان گرامی شد، مقدمهای برای فهم این مذهب است. نمیدانیم كه آیا این جمال، كه روزبهان ناگهان خویش را در برابرش دید، در مكاشفه بوده است یا در مواجهه [بیرونی و] مادی. یا بهتر است بگوئیم بحث دربارة چیزی است كه نزد وی معمول بوده است: یعنی برای وی هر واقعه عالم محسوس، در ادراك شهودی عالم غیب، تشدید میشده است.
گزارههایی که در سیاقهای دینی اظهار میشوند، بر چندین نوعند. انسانها در انجام عبادات عمومی و خصوصی به اعمال ستایش، درخواست، سپاس، اقرار و تضرع اقدام میکنند. در نوشتههای مقدس گزارشهای تاریخی، روایات تمثیلی، اعلام قانون، پیشگویی، انذار، ارزشیابی، تفکر جهانشناختی و اظهارات خداشناختی مییابیم. در منابع مذهبی قواعد سلوک، حکایات زندگینامهای و توصیفات استبطانی و درونکاوی از تجربه دینی وجود دارد. بحثهای فلسفی درباره زبان دین بر بخش محدودی از این تنوع گسترده یعنی بر گزارههای خداشناختی، برای مثال اقوال راجع به وجود، ذات و افعال موجودات متشخص فوق طبیعی متمرکز شدهاند.
موضوع «زبانهای بومی و محلی» در کشورهای آسیایی امروز یکی از مهم ترین مسائل روز شده و با تقسیم جهان به دو قطب «تولیدکننده» و «مصرفکننده»، با سرنوشت تاریخی و شرایط زندگی اجتماعی کنونی و آینده مردم این سرزمینها رابطه مستقیم پیدا کرده است. زبان میتواند وسیله رشد و ترقی ملتی باشد و میتواند موجب رکود و واپس ماندگی و انحطاط شود. ظاهر موضوع چیزی است و عواقب و نتایج آن چیز دیگر. موضوع زبان کلاً و طبعاً به آموزشهای دانشگاهی و تعلیم و تعلم علوم جدید بستگی دارد و به آسانی نمیتوان از کنار آن گذشت.
معنای اصلی کدخدا برگرفته از کلمه پارسی میانه کدگ - خودای، به معنای رئیس خانه، رئیس اهل خانه، ارباب خانه است. در قرون وسطی، دست کم پس از عصر سلجوقی، این واژه عمدتاً به رئیس گروه های اجتماعی اولیه ای دلالت داشت که از طریق ارتباطات رو در رو در چندین بافت اجتماعی اعم از روستاها، رؤسای اصناف و محلات شهری، شناخته می شدند. در عصر پهلوی، هم چنین بر رئیس طایفه و تیره دلالت می کرد.
دکتر بلوکباشی را از قبل ارادت حضوری از طریق آثارش میشناختم تا اینکه توفیق همکاری با ایشان در مرکز فاخر دائرةالمعارف بزرگ اسلامی (مرکز پژوهشهای ایرانی ـ اسلامی) نصیبم شد. چندسالی است که از رهنمودهایش بهرهمند میشوم و به دیدار گهگاهی او دل خوش کردهام. هر وقت وارد محل کارش میشوم با دقت هر چه تمامتر در حال خواندن یا نوشتن است و این توجه جدی به امر آموختن و آموزاندن، جزئی از ویژگیهای شخصیتی او شده است.
گمان می کنم بیشترآنانی که به نوعی حرفه ای با کتاب وعالم نشر درحوزه علوم انسانی ، واختصاصابا ادبیات وتاریخ ،سروکاردارند بامن هم عقیده اند که بازار تولید "نامه های جشن وارج ویاد "(یا همان ارج نامه ها ویادنامه ...) وآثاری ازاین دست، دردهه های اخیر بسیار پررونق بوده است ؛ البته بازاری عمدتا با کتابهایی پربرگ( اما نه پربار)،ملال آور ، حرام کنِ کاغذ وهدردهِِ عمرودرنهایت مایه دل آزاری خریداران وخوانندگان این آثار.ازبعضی استثناها که بگذریم ، بيشتر یادنامه ها تدوینی همسانِ هم دارند
بررسی آرا و افکار میرزا فتحعلی آخوندزاده درباره مفهوم ادبیات با استفاده از مفهوم خودآگاهی هگلی یادداشت زیر با نظر به نقش و جایگاه نقد ادبی در فرهنگ و تاریخ ادبیات، تلاشی است برای بررسی چگونگی شکلگیری مفهوم خودآگاهی ادبی در زبان فارسی به واسطه مواجه ادبی «ما» با مدرنیته. در این راستا روشنفکری که میتوان او را نمونهای راهگشا برای تحلیل این مواجهه دانست، میرزا فتحعلی آخوندزاده است. اما همچنین آنچه این متن را به پرونده حاضر پیوند میزند، طرح مفهوم «خودآگاهی ادبی» در پرتو نظریه «خودآگاهی» هگلی است.
نوشتار حاضر بخشی از جلد سوم چشم اندازهای معنوی و فلسفی اسلام ایرانی است. یکی از دفترهای این مجموعه به عارفان عشق پیشه (خاصّان عشق) اختصاص دارد. عبهرالعاشقین روزبهان بقلی شیرازی از اساسیترین و اصیلترین متون عرفان اسلامی، در تبیین مذهب عشق است. در این نوشتار و بخشهای بعدی آن مقدمهای برای فهم این اثر به دست داده شده است.
کاربر جدید هستید؟ ثبت نام در تارنما
کلمه عبور خود را فراموش کرده اید؟ بازیابی رمز عبور
کد تایید به شماره همراه شما ارسال گردید
ارسال مجدد کد
زمان با قیمانده تا فعال شدن ارسال مجدد کد.:
قبلا در تارنما ثبت نام کرده اید؟ وارد شوید
فشردن دکمه ثبت نام به معنی پذیرفتن کلیه قوانین و مقررات تارنما می باشد
کد تایید را وارد نمایید