مقاله

جریان ورود و نشر علم تجربی از غرب به ایران پس از دوره نوزایی، یکی از نقاط کمترشناخته‌شده تاریخ علم در ایران است. جانورنامه یکی از آثار علمی نسبتا شهرت‌یافته عصر قاجار درباره جانورشناسی با رویکردی مشابه طبیعی‌دانان اروپایی سده ١٩ است. این کتاب در سال ١٢٨٧ هجری‌قمری (١٨٧٠ میلادی) به قلم میرزا تقی‌خان انصاری‌کاشانی نگارش شده‌ است. تاریخ نگارش کتاب ١١ سال پس از چاپ نخست منشأ انواع داروین در ١٨٥٩ میلادی است.

سابقه تدریس پزشکی نوین در ایران تا پیش از تأسیس دارالفنون در ١٢٦٨ق (١٨٥١م)، به فعالیت‌های پراکنده پزشکان فرنگی منحصر بود که در این میان دکتر لویی آندره ارنست کلوکه (که از ١٨٤٦م پزشک مخصوص محمد‌شاه و سپس ناصرالدین‌شاه شده بود)، با آموزش جراحی به دست‌کم پنج شاگرد خصوصی در آستانه تأسیس دارالفنون، نخستین حوزه تدریس پزشکی نوین را در ایران تأسیس کرده بود.

موضوع تاریخ علم در ایران و به‌ویژه تاریخ علم در دوران قاجار، موضوع بسیاری گسترده‌ای است که به پژوهش‌های بسیار مفصل نیاز دارد. انگیزه ما برای برگزاری چنین کنفرانسی بسیار متنوع بود. پایان‌نامه چند نفر از دانشجویان این پژوهشگاه، به نحوی به علم در دوران قاجار مربوط می‌شد. علاوه بر این، با آثار افراد دیگری هم که مستقلا یا در مؤسسه‌های دیگر به این موضوع پرداخته بودند، آشنا بودیم.

نقش دکتر امیرخان امیراعلم در پیشرفت بهداشت در ایران دکتر امیرخان امیراعلم (١٣٤٠-١٢٥٥ش) از دانش‌آموختگان مدرسه پزشکی لیون فرانسه، بیش از ٥٥ سال برای پیشرفت بهداشت و آموزش پزشکی نوین در ایران کوشید. او استاد کالبدشناسی (تشریح) در دارالفنون و سپس دانشگاه تهران، عضو مجلس حفظ‌الصحّه و از بنیان‌گذاران سازمان‌های بهداشتی نوین در ایران بود.

پس از ترجمه فلسفه یونانی و ورود آن به جهان اسلام، اظهار شگفتی‌ها از این‌گونه نگرش به هستی و عالم و آدم، یعنی فلسفه و مشاهده تقابل آن با شیوه نگرش قرآنی به هستی و عالم و آدم و طبیعتا مخالفت‌ها با آن نیز آغاز شد. از اهل حدیث و نمایندگان سرشناسشان همچون احمد حنبل و مالک بن‌انس و پیروان بعدی‌شان در سده‌های پسین، به‌ویژه ابوالحسن اشعری و رهروان راه اشعریت و به‌طورکلی، از اهل شریعت مخالف فلسفه، می‌توان به‌سرعت عبور کرد و در قرن پنجم به ابوحامد غزالی رسید.

ایرانیان از دیرباز علاقه زیادی به اندرزدادن و اندرزشنیدن داشته‌اند. مهم نیست که فرد نصیحت‌کننده کیست و چه خصوصیاتی دارد. مهم این است که «مرد باید که گیرد اندر گوشر ور نوشته‌ست پند بر دیوار». به همین سبب مردم ما از هر فرصتی که به دست می‌آمده، برای اندرزگویی بهره می‌جسته‌اند.

موضوع این مقاله، نقد ترجمه و تفسیر متون مهم ایرانی، مثل گات های زرتشت و شاهنامه فردوسی بر اثر کج فهمی مترجمان، ویراستاران، مصححان و مفسّران است. برای اثبات این امر، صدها شاهد می توان ارائه داد که ثابت می کند هر ویراستار،مصحح یا مترجم، برابر رسوبات ذهنی یا دانش و آگاهی های تخصصی خود ، و به همان نسبت در نتیجه بی اطلاعی اش از رشته های دیگر، ممکن است چقدر یک متن را غلط بفهمد و ترجمه کند.

امام خمینی(ره) در روند انقلاب اسلامی با ایمان قوی و اتکال به خداوند از هیچ مشکلی نهراسید و انقلاب اسلامی را در تحقق اهداف آن رهبری کرد و به ثمر رساند. در بررسی اندیشه امام(ره) در مورد نوآوری و خلاقیت می توان دو مقوله را تبیین کرد: الف)نوآوری های امام خمینی(ره) در جریان انقلاب اسلامی؛ ب) اندیشه و مبادی نوآوری در کلام امام خمینی(ره). در مقوله اول: 1. رهبری انقلاب اسلامی و به ثمر رساندن آن از توانایی ها و نوآوری های منحصر به فرد امام است.

وجه غالب وجود امام خمینی، سلوک و بندگی ایشان و به تبع آن، شأن هدایتگری امام از منظر عشق به مخلوق و بندگی خالق است. امام خمینی در کسب معرفت و گام زدن در عرصة سیاست و تلاش برای تشکیل حکومت و برپایی دولت با اتکال به قدرت الهی و اخلاص و قیام لله و با تأسی جستن به قرآن و مکتب حضرت رسول اکرم(ص) و اهل بیت ایشان(ع) بر این وجه حرکت کردند و وقتی هدف معرفت الله باشد بی شک اندیشة عرفانی امام در حوزه سیاست و رهبری ایشان بیشترین نقش را می تواند ایفا کند.

نوع مواجهه صوراسرافیل با مذهب؛ «آزادی‌« از جمله آرمانهایی بود که انقلابیون مشروطه‌خواه به دنبال آن بودند. اما نگاهی به نشریات این دوره نشان می‌دهد که تفسیر آنان از آزادی گاهی به معنای حمله بی حد و مرز به دین و روحانیت بوده است. امری که حتی دامن نشریه نام آشنای صور اسرافیل را نیز گرفت.