مقاله

منظور از اسرار حج، شناخت راز و رمزهای معنوی حج و آگاهی نسب به حقایق عرفانی آن است. حج همانند سایر عبادات و مناسک دینی، علاوه بر آداب ظاهری از اسرار باطنی و حقایق معنوی خاصی برخوردار است. از آنجایی که در هر عبادتی در کنار عمل جوارح، بسیاری از معارف در مدار شهود عقل نظری قرار می گیرد یا از عقل عملی منبعث می شود ، عارفان بالله و اهل سیر و سلوک نیز در مقابل حج صوری از حج معنوی سخن گفته اند. در این مقاله از منظر عرفانی به عناوینی چون: عزم، میقات، تلبیه، طواف و... پرداخته شده است.

محمد داراشکوه از حاکمان دوره گورکانیان هند و از نوادگان اکبرشاه گورکانی ومیراث دار اندیشه وحدت ادیان است که با تکیه بر اندیشه وحدت وجود ابن عربی و همتای آن در مکتب ودانته سعی در تطبیق مبانی ادیانِ هندو و اسلام داشت. اوتلاش می کرد تا وحدت معنوی در ادیان را به اثبات برساند.از این رو، اگر نتوان او را نخستین پیشگام عرصه وحدت ادیان نامید می توان او را یکی از مؤثرترین افراد در این حوزه دانست که حتی جان بر سراین اندیشه نهاد.

حسّان العَجَم، خاقانی شَروانی(ح 520 ـ ح 595 هـ .ق)، را چكامه‌ای است «در معارضه شیخ‌الشیوخ بغداد»‌ بدین آغازه: جامِ می تا خطِ بغداد دِه ای یار! مرا باز هم در خطِ بغداد فكن بار مرا و آنگاه در این سروده آمیخته به طنز و طعنی دلكش و بیدارگر كه گوهر و جانمایه‌اش، همانا ترجیح نهادن فسق و میخوارگی نیازآمیز و خودنكوهانه شاعر بر طاعت ریائی و دین‌ورزی بی‌دردانه شیخ‌الشیوخ است، از جمله گوید:

دایره و سلسله حکمت در جهان اسلام، گاه گشوده و پر رونق بوده و در برخی مواقف و زمان ها تنگ و بی رونق. ای بسا سوء فهم و غرض ورزی که موجب دشواری و سختی نابجا برای بزرگان حکمت و فلسفه می شد و حتی حکیمان نامداری چون سهروردی را به مسلخ مرگ و شهادت می فرستاد. متحجران همیشه دشمن عقل و فلسفه بودند و اگر فرصتی می یافته اند، حتی حکیم متقی و بزرگی همچون صدرالمتالهین را نیز آزار داده و به تهمت های نابه جا، نفی بلد می کردند.

روابط میان عقل، عقل‌جزئی و شهود در نظرگاه‌های متنوع اندیشه اسلامی نقش و جایگاه معرفت و علم و بررسی اطوار و اصناف آن در پهنه اندیشه اسلامی دلمشغولی تازه ای نیست. تمامی کسانی که به تأمل در سیر تطور مکاتب مختلف فکری عالم اسلامی پرداخته اند به وجوه و ویژگیهای مختلف معرفت شناسی هر یک از این مکاتب اشاره کرده اند و کوشیده اند نسبت سلسله مراتب معرفت را با جهانشناسی اسلامی در نظر اندیشمندان مسلمان به دست دهند.

مضمون اصلی یكی از آثار هانری كربن با عنوان معبد ومكاشفه، تاویل روحانی عبادت و معبد یا همان كشف اسرار عبادات است. عارفان ما فراوان از تفاوت حج عوام و حج خواص سخن گفته اند. یكی « قصد كوی دوست دارد» و دیگری « میل روی دوست» ؛ یكی « حج خانه خلیل» است و دیگری «حج خانه جلیل» . كربن تاویل روحانی عبادت و معبد را مبنایی برای معنا بخشیدن به زندگی آدمی و دستیابی وی به ساحات وجودی ‍ژرف تر خویش قرارداده است.

ادوارد سعید روشنفكر- مولف پركاری بود كه در زمینه های بسیاری نوشت و در ساحت های بسیاری تاثیر جهانی داشت. تاثیر وی در حوزه انسان شناسی به دلیل مجموعه آثار و شخصیت سعید و به ویژه کتاب معروف او “شرق شناسی” بسیار چشمگیر بود. این نوشتار به بررسی آثار ادوارد سعید در بافتار زندگی وی می پردازد.

مقاله‌ای که در زیر می آید، مجموع بخش های هشتگانه‌ای است که سال گذشته،‌حدود همین ایام، در روز‌های دوشنبه هر هفته، از 23 نوامبر سال 2009/ دوم آذرماه سال 1388 تا 18 ژانویه سال 2010 / بیست و هشتم دی ماه سال1389، در روزنامه معروف گاردین لندن انتشار یافت. این مقالات را دکتر فرانکلین لوئیس استاد دانشگاه شیکاگو، مولف کتاب "مولانا دیروز تا امروز، شرق تا غرب (انتشارات نامک، تهران) نوشته است تا عارف و شاعر بزرگ ایرانی، جلال الدین محمد بلخی ر ا که در غرب به رومی مشهور شده ا ست، از دیدگاه محققانه خود، به مردم انگلیسی زبان کشورهای غرب بشناساند.

در چند هفته اخیر، حملات گسترده‌ای به دكترمحمدجواد ظریف توسط رسانه‌های مختلف جریان افراطی و مخالف دولت آقای روحانی به راه افتاده است. پرسش اصلی این است كه حمله به محبوب‌ترین وزیر دولت با چه قصد و نقشه‌ای سازماندهی شده و اساسا چرا او در سیبل حملات مخالفان قرار گرفته است؟

محمدامین‌خان فرزند الله‌قلی‌خان ازبک، که در منابع فارسی از وی به عنوان «خانِ خیوه» یا «خان خیوق» یاد شده، از سلسله ایناق از خوانین خیوه است که در سال 1261ق پس از برادرش رحیم‌قلی‌خان به حکومت رسید. تا زمان وی، خوانین خیوه با دربار ایران مناسبات دوستانه‌ای داشتند؛ اما محمدامین‌خان هم‌زمان با شورش محمدحسن خان سالار در خراسان، ادعای استقلال کرد و با هم‌دستی طوایف ترکمن، به تاخت و تاز و ایجاد ناامنی در مرزهای ایران و تجاوز به شهرهای آن حدود پرداخت.