مقاله

امتیاز رویکردهای جامعه شناختی در مطالعه دین، تاکید آنها بر تعامل بین دین و جامعه است. پیش فرض اصلی چشم انداز جامعه شناختی، ساخت و ساختار اجتماعی فرهنگ و تجربه انسانی از جمله دین است.1 از نگاه جامعه شناسان، اشیاء، دانش، اعمال و نهادها در دنیای اجتماعی محصول تعامل انسان و ساختار اجتماعی است . دین گونه ای از ساخت اجتماعی است.

پیشینه رویکرد مقایسه ای به منزله یک رویکرد دانشگاهی،به اواخر قرن نوزدهم باز می گردد.بنابر این در گذشته نیز همچون امروز،مطالعه بین فرهنگی همه اشکال و سنت های زندگی دینی در برابر مطالعه یا تبیین فقط یکی از این گونه ها، اهمیت داشته است.این رویکرد به صورت طبقه بندی شده و در بستر تاریخی، به بررسی شباهت ها و تفاوت هایی که در بین ادیان وجود دارد می پردازد.

تاریخ و شناخت ادیان دانشی است توصیفی كه به تشریح و تبیین و توصیف اوصاف و مختصات ادیان در تاریخ بشریت می‌پردازد. این نوع فعالیت و پژوهش در واقع نگاهی است تاریخی، روشمند و تحلیلی در باب ادیان. البته تأمل در ادیان و بررسی در باب آنها می‌تواند با روشهای متعدد و از جهات مختلفی صورت بگیرد. در این میان یكی از راههایی كه می‌توان بدان وسیله به شناخت و معرفت ادیان واصل شد همانا رجوع به متون مقدس ادیان و شروح آنها می‌باشد تا بدینوسیله دیدگاههای ادیان در باب مقولات متعدد دینی و ... مشخص گردد. در این نوشتار نیز درصدد آن هستیم تا با تكیه بر همین روش و در محدوده مورد نظر خود، به تأمل بپردازیم و برخی از آرای مندرج در متون اصلی ریگ ودا و اوپانیشادها را بدست آوریم.

مقایسه ای میان حكمت اشراق و مكتب تاتوئیسم انسان کامل - فرزانه در حکمت اشراق و مکتب تائوئیسم، از مفاهیم بنیادینی است که ریشه در بحث فیض و صدور دارد. یعنی نورالانوار و تائو از نظر سهروردی و لائوتزو، رکن اساسی عالم و مبداء تجلّی موجودات هستند که از خود انواری را صادر کرده، موجودات را از فیض خود بهره مند می کنند.

ابعاد سیاسی فلسفه اشراق و علل قتل بنیانگذار آن شیخ اشراق، شهاب الدین یحیی بن حبش بن میرک ابوالفتح، در سال 549 هجری قمری در قریه سهرورد از توابع زنجان متولد شد و پس از 38 سال قمری(سی وشش سال شمسی) به فرمان صلاح الدین ایوبی و به دست ظاهر شاه پسر صلاح الدین درحلب کشته شد.(ابن ابی اصیبعه،1969: صص 641-646) او درسال 570ق.

حکیم بُزشَلّویی کُمیجانی؛ اشراقی غیر صدرایی عهد قاجار این مقاله با معرّفی یکی از فیلسوفان ناشناخته اشراقی در ایران عهد قاجار و آثار او، می کوشد از حضور حکمت اشراقی و آموزه های حکمی شهاب الدین یحیی سهروردی و همگنان نوراندیش او در این روزگار تصویری نو ارائه دهد.

برای داشتن «جامعه‌شناسی ایرانی» باید بر لایه‌های عمدتاً خاص فرهنگی و زندگی روزمره که عمدتاً با وجه عام جامعه ‌ایرانی متفاوت است، تمرکز کرد. از این رو، معتقدم ما «جامعه‌شناسی ایرانی» داریم و دلیل مدعای من، توجه و تمرکز بر مسائل ایران از حیث «موضوع‌شناسی» و «مسأله‌شناسی» است.

روزهای 22 و 23 اردیبهشت ماه، همایش «کنکاش‌های مفهومی و نظری درباره جامعه ایران» در انجمن جامعه‌شناسی ایران برگزار شد. در میزگرد آغازین این کنفرانس که عنوان «بنیان‌های فلسفی نظریه‌پردازی» را یدک می‌کشید، مطالبی توسط برخی سخنرانان، که اتفاقاً از باسابقه‌ها و بزرگان جامعه‌شناسی بودند، مطرح شد که به نظر می‌رسد نیازمند نقد جدی از سوی همکاران جامعه‌شناس است.

بررسی دوره اول متون زبان فارسی از تاریخ زبان و شکل‌گیری زبان غیرممکن است. چون پس از اسلام، زبان فارسی در حوزه‌های مختلف زبانی متفاوت حرکت کرده است. در حوزه مرکزی به یک صورت بوده و در حوزه خراسان بزرگ به یک صورت دیگر بوده و اگر فرارود و ماوراء‌النهر را در نظر بگیریم، باز شکل‌گیری زبان به شکل دیگری بوده. همچنان که در سیستان و در هرات هم متفاوت است.

آنی را که از عشق بهره نباشد، آیا توان نوشتن از عشق هست؟ با این سؤال می‌توان پاسخ داد: «آیا کسی هست که عاشقی نکرده باشد؟» بی‌بهره از عشق را توان خلق اثر عاشقانه نیست؛ اما برای نگارشی که قوت تبیین حقیقت عشق در آن باشد، کسی را باید یافت که از منزل نخستین عشق، یعنی عشق به خود، پا فراتر نهاده باشد.