مقاله

امردادماه، ماهی عجیب در تاریخ ایران است. امضای فرمان مشروطیت و کودتای 28 مرداد، که هر دوی این رخدادها، باعث شد تا مسیر تاریخ ایران دگرگون شود و در قریب به نیم قرن فاصله بین این دو حادثه، دو واکنش متضاد را از سوی مردم ایران شاهد بودیم. پایمردی، تا حصول نتیجه و امضای فرمان مشروطیت، از سوی مظفر‌الدین شاه، و سکوت و وادادگی در برابر کودتاچیان و ربع قرن سلطه اجانب و غارت ثروت ملی ما.

انگار همین دیروز بود که دکتر بدرالزمان قریب را از نوشته‌های تحقیقی ایشان شناختم. او را متخصص زبان‌های باستانی می‌دانستم و از چندوچون زندگی ایشان اطلاعی نداشتم. بعدها در محافل علمی وی را زیارت کردم. دنیایی از نجابت، سخاوت، انسان‌دوستی و بزرگ‌منشی در این بانوی فرهیخته همیشه خندان یافتم. دانشجویان پروانه‌وار به دورش حلقه می‌زدند و فراخور حال، رسم ادب به جای می‌آوردند و استادان صاحب‌نام از وی به احترام یاد می‌کردند.

درگذشت خانم دكتر بدرالزمان قریب دور از انتظار نبود ولی دانشمندانی نظیر ایشان نمی‌میرند و همیشه با آثارشان زنده‌اند. دكتر بدرالزمان قریب جزو كسانی بودند كه در طول حیات‌شان بارها مورد تكریم قرار گرفتند. ما ایرانی‌ها آدم‌های خوبی هستیم، خوب به این معنا كه قدر كسانی را كه واقعا خدمت كرده‌اند، می‌دانیم و تا آنجا كه می‌توانیم، می‌كوشیم از ایشان تجلیل كنیم.

آشنایی من با استاد نازنینم به سال ۱۳۷۳ بازمی‌گردد که در دورۀ کارشناسی ارشد رشتۀ فرهنگ و زبانهای باستانی در دانشگاه تهران پذیرفته شدم و درس فارسی باستان را با ایشان آغاز کردم. آغازی که پیوند عاطفی عمیقی میان ما ایجاد کرد تا جایی که آیندۀ تحصیلی من را رقم زد. زبان سُغدی را با خانم دکتر قریب شناختم و بخاطر عشقی که به ایشان داشتم، موضوع پایان‌نامه‌ام را سغدی انتخاب کردم تا ارتباط بیشتری با ایشان داشته باشم و این ارتباط باقی ماند.

صفر عبدالله، دانشمند تاجیک در پی درگذشت بدرالزمان قریب، از این چهره فرهنگی نوشته است.در یادداشت این عضو پیوسته فرهنگستان زبان و ادب فارسی و استاد زبان فارسی در دانشگاه «ابولَیخان» قزاقستان آمده است: امروز توسط رسانه‌ها از خبر تکان‌دهنده درگذشت بانوی دانشمند و ایران‌شناس بی‌مانند، سرکار خانم بدرالزمان قریب، آگهی یافتم و سخت اندوهگین شدم. این بانوی دانا و بی‌نظیر تمام عمر خود را به مطالعه و پژوهش بخشیده و کمتر کسی را در جهان می‌توان پیدا کرد که مثل او عاشق راستین فرهنگ و تمدن ایران تاریخی و زبان‌های ایرانی دوره باستان و دوره میانه باشد.

«روانشادِ فرخنده‌یاد، بانوی گرامی فرخنده‌خوی، استاد بدرالزمان قریب، بی‌ هیچ گمان یکی از برترین چهره‌های فرهنگی و دانشگاهی ایران در سده‌ای که در آنیم، شمرده می‌شود. استادی است از تیره‌ای از استادان کهن که پایه‌های دانش و آگاهی را در این سرزمین به استواری نهاده‌اند. روانشاد قریب از خانواده‌ فرهنگ و دانش و ادب بوده است.

الف) جایگاه هورخش در نظام نوری نکته اول: سهروردی در حکمه‌الاشراق عوالم را منحصر در چهار عالم دانسته: «انوار قاهره، انوار مدبره، برزخیان و صور معلقه ظلمانیه و مستنیره فیها.»۱ جهان برازخ (شامل کواکب و عناصر بسیط و مرکبات مادی) می‌شود و صور معلقه ظلمانیه و مستنیره همان عالم مثال است.

سفالگری جلوه‌ای از هنر ایران شهر کوزه کنان یکی از شهرهای بخش مرکزی شهرستان شبستر از توابع استان آذربایجان شرقی است که از شهرتبریز ۷۵ کیلومتر و باشهرستان شبستر ۱۲ کیلومتر فاصله دارد، این شهر‌ از شمال با کوه‌های میشو ، از جنوب با دهستان یوسف‌آباد و از سمت شرق با شهرخامنه و ازطرف غرب با شهرشرفخانه همسایه است .

ما ایرانیان در تاریخ فلسفه اسلامی سه فیلسوف سرشناس بزرگ داریم: ابن‌سینا، سهروردی، ملاصدرا. البته حق این بود كه فارابی نیز منظور می‌شد. متاسفانه در طول تاریخ این اتفاق نیفتاده است، گرچه همه فارابی را بزرگ می‌دانند و حتی خود سهروردی در نقل مطلب از فارابی از او به‌ منزله كسی یاد می‌كند كه گزافه‌گویی نمی‌كند و هرآنچه می‌گوید دقیق و متقن است.

شیخ اشراق، شهاب‌الدین یحیی بن حبش سهروردی (۵۸۷ ـ ۵۴۹ ه.ق) اهل سهرورد زنجان از نامدارترین متفكران ایرانی است كه می‌توان به ‌درستی او را از بزرگ‌ترین اندیشمندان دنیای اسلام نیز دانست. دكتر مجدالدین كیوانی در مقدمه‌ای كه بر ترجمه‌اش از كتاب «سهروردی و مكتب اشراق» نوشته است درباره عظمت جایگاه شیخ اشراق چنین می‌نگارد:«نبوغ، عمق و وسعت فكر، استقلال اندیشه، خلاقیت و نوآوری، قدرت تركیب افكار و آرای مختلف، نگرش جهانشمول، نیروی بیان و ذوق و تسلط در زبان‌های عربی و فارسی شیخ اشراق را در تاریخ تفكر جایگاه ویژه و ممتازی بخشیده كه از بسیاری جهات قابل قیاس با جایگاه دیگران نیست.»