سیمرغ یکی از مهمترین و جذاب‌ترین نمادهای اشراقی و عرفانی در تمدن اسلامی ـ ایرانی است. ردپای این مرغ اساطیری در متون اوستایی و پهلوی قابل پیگیری و کاوش است. هم به عنوان مرغی سدره‌نشین و طوبی‌گزین و هم با نام حکیمی بلندمرتبه در حکمت زرتشتی.
مركز دائرة‌المعارف بزرگ اسلامی كه از سال 1362 فعالیت خود را در تهران آغاز كرده است با همكاری صدها نفر از پژوهشگران و صاحبنظران ایرانی و بین‌المللی با تدوین و انتشار آثار گرانسنگی همچون دایره‌المعارف بزرگ اسلامی، دانشنامه ایران، دانشنامه فرهنگ مردم ایران، تاریخ جامع ایران، دانشنامه تهران بزرگ و... خدمات بزرگی به سرزمین كهن پارسی و ملت ایران داشته است.
انتشار كتاب جغرافیای جامع ایران توسط مركز دایره‌المعارف بزرگ اسلامی در شرایطی كه سال‌هاست این نهاد موثر علمی و فرهنگی ایران بحران مالی را تجربه می‌كند اقدامی قابل ستایش و فوق‌العاده است. هرچند از سال‌های پیش مقالات این كتاب نگارش یافته بود اما به‌سبب مشكلات مالی چاپ و انتشار آن متوقف شد.
جغرافیا را می‌توان علم شناخت دقیق و همه‌جانبه محیط طبیعی و محیط انسانی دانست. حغرافیا در زمره علوم كهن و اولیه‌ای است كه بشر با آن آشنا شد و از آن در جهت رفع مشكلات و بهبود زندگی خود و اطرافیان بهره گرفت. به عبارت دیگر بشر از دوران غارنشینی تاكنون همواره با محیط پیرامون خود در ارتباط متقابل بوده است و از جغرافیا برای شناخت و بهره‌گیری از مواهب طبیعی برای رفع مشكلات و نیازهای مادی و معنوی‌اش بهره‌برداری كرده است.
دائرة‌المعارف بزرگ اسلامی كه از سال‌ها پیش (1362) به پایمردی آقای كاظم موسوی‌بجنوردی آغاز گشته و با تلاش و همت چشم‌گیر شماری از فرهیختگان ایران زمین به درختی تنومند و سایه‌گستر بدل شده است، اثری گرانبها و در نوع خود یكتاست. اهمیت این كارِ كارستان و سترگ تنها محدود به محتوای مجلدات آن نیست كه پیش‌بینی می‌شود به 40 جلد برسد. فراتر از ارزش والای آن باید از فرهنگ‌سازی زاده آن نیز یاد كرد.
روزی که آغامحمدخان قاجار تصمیم گرفت تهران را به عنوان پایتخت حکومت خود برگزیند، روز یکشنبه، یازدهم جمادی الاولی سال 1200 قمری بود، که گفته می‌شود، مقارن بود با اولین روز نوروز سال 1165 شمسی بود، اما در تطبیق تاریخ، هفت یا هشت روز تفاوت وجود دارد. آن روز مقارن بود با 22 اسفند ماه سال 1164 شمسی بود و نمی‌باید اول نوروز جلالی به حساب آید.
در اروپا و امریكا پس از به پایان رسیدن خشونت‌های برجسته قرن بیستم و سوال از چگونگی و چرایی ظهور دیكتاتورها و مستبدان بزرگی مثل هیتلر و استالین و موسولینی، پژوهشگران هر رشته از منظر خاص خود به این علل و دلایل پرداختند و كتاب‌ها نگاشتند و منابعی فراهم آوردند كه امروزه هر كس بخواهد در این باره آگاهی كسب كند یا تحقیق كند، نه محدودیتی پیش‌رو دارد و نه فقدانی.
هرمس که در متون دینی به اخنوخ و ادریس و در اسطوره به تات و هوشنگ شهرت دارد، از اولین انبیا و نزد برخی، مؤسس بسیاری از علوم و حکمت نیز میباشد. شخصیت، آثار و تفکر هرمسی نه تنها در متون دینی، بلکه در متون تاریخی، اسطوره و فلسفی نیز مطرح و بر بسیاری از ملل و افراد و افکار تأثیر گذار بوده است.
مسأله «تاریخمندی» فقه و احکام شرعی از سال‌ها پیش تا کنون همواره اختلاف برانگیز بوده و نوشته‌های نواندیشان دینی که در آنها بر ضرورت استفاده از شیوه «تاریخی»-البته به معنای خاص آن که پس از قرن هجدهم مورد توجّه قرار گرفت- تأکید کرده بودند تنور این مناقشات را گرم‌تر کرد، به گونه‌ای که در جهان عرب آثار بسیاری در این زمینه به نگارش درآمد و روشنفکران نیز جهت اثبات نگرش خود به فقه و شریعت، تحلیل‌های متفاوتی از احکام فقهی ارائه دادند که عمدتا رنگ و بوی تاریخی، سیاسی و اجتماعی داشت.
وقتی از مولانا نام برده می‌شود كلماتی مانند عرفان، عشق، الوهیت در ذهن متداعی می‌شود. از جهت دیگر به خاطر تعلق مشی و منش مولوی به مسلك صوفیه و هم اشارات صریح خود او به ضدیت با فلسفه و فلاسفه گمان می‌رود راه و روشش از راه عقلانی به دور است و مخاطب باید فقط در انتظار شیوه‌های باطنی و اشراقی در آثار او باشد در حالی كه طی این نوشته قصد ما این است كه نشان دهیم این عقل‌گریزی ظاهر قضیه است و در باطن كلمات مولانا حداقل در مثنوی توجه زیادی به اندیشه‌ورزی و پیشگیری از خطای فكری و ذهنی موجود است.
کاربر جدید هستید؟ ثبت نام در تارنما
کلمه عبور خود را فراموش کرده اید؟ بازیابی رمز عبور
کد تایید به شماره همراه شما ارسال گردید
ارسال مجدد کد
زمان با قیمانده تا فعال شدن ارسال مجدد کد.:
قبلا در تارنما ثبت نام کرده اید؟ وارد شوید
فشردن دکمه ثبت نام به معنی پذیرفتن کلیه قوانین و مقررات تارنما می باشد
کد تایید را وارد نمایید