مقاله

مرحوم علامه طباطبایی نیز بنا به سبقه فلسفی خود به ویژه در حوزه حكمت متعالیه، این نسبت(نسبت میان عقل و شیعه) را بسیار جدی و مهم انگاشته است. ایشان در نوشته‌ای با عنوان «معنویت تشیع» نتایج طرق تعقل در اسلام را قابل هضم و درك بودن تعلیمات اسلامی از مجرای تعقل و استدلال منطقی آزاد همچنین زنده نگه داشتن تعلیمات اسلامی برای همیشه و نسبت به همه كس می‌دانند.

بدون تعارف، برای من، كسی استاد مطهری نمی‌شود، و این نیست مگر به حیث قدرت تفكر، حس نقادی و حق‌گویی و آزادیخواهی‌اش و به ویژه اینكه در این میان، توانست این حس خود را با ایمانش جمع كند، یا بهتر است بگویم، حساب علم و استدلال را با حساب ایمان و عشق دینی‌اش، جدا كند.

در آغاز بحث باید فقدان و درگذشت دكتر فیرحی را به خانواده و به خودم و دیگر دوستان و شاگردانش از یك سو و به جامعه علمی ایران از سوی دیگر تسلیت عرض كنم. دكتر فیرحی یكی از فضلای بسیار ارزشمند دوره معاصر بودند كه هم خوب درس خوانده بود و هم اخلاق‌مدار بود. هر كدام از این موارد در جای خود قابل تحسین است و دكتر فیرحی از هر دو آنها بهره‌مند بود و تعهد علمی‌اش را نیز حفظ كرده بود.

باید اذعان كرد كه تحقیق و پژوهش در باب موضوعات تاریخی و اجتماعی و اندیشه‌های سیاسی در حوزه‌های مربوط به اسلام‌شناسی و ایران‌شناسی بر زمینه علوم نوین چون جامعه‌شناسی، در عین لزوم، بسیار دشوار است و هرچه پژوهشگر، بر منابع و مآخذ ادوار تاریخی و تحولات فكری و فرهنگی اسلام و ایران تسلط داشته باشد، حاصل كار او به هدف نزدیك‌تر است و می‌تواند برای درك تحولات كنونی و حتی آینده راهگشا و روشنگر باشد

ایرانشهری، روایتی جدید از میراث قدیم است که به رغم رگه هایی در پیشامشروطه بویژه ناشی از تحولات مشروطه خواهی و دولت ملی برآمده از آن در ایران معاصر است. آنگاه که دولت ملی (1285) در ایران تأسیس شد، رهبران مشروطه را بر آن داشت که به تعبیر میرزا حسن خان مشیرالدوله، «جایی» پیدا کنند که میخ چادر این ملیت را بر آن بکوبند بلکه از باد و توفان مصون بماند. برخی از این متفکران، این «جای مناسب» را در «ایران باستان» دیدند و در «احیای» آن کوشیدند.

دوره ناصرالدین شاه از منظر اندیشه و کنش سیاسی دربردارندة وضعیت گذار از سلطنت مطلقه به سبک جدید است. این دگرگونی در قالب ظهور سوژه های جدید و طرح گزارة دولت مدرن و جدایی دولت از دربار هویدا شد. مسئله نوشتار حاضر در قالب پرسش های زیر صورت بندی و طراحی می شود که گفتمان دولت مدرن در دوره ناصری چه بود؟

جرم پدیدۀ اجتماعی است که از دیرباز به تناسب هر عصری و هر نسلی، وجود داشته و بنابراین عمری به قدمت عمر جامعۀ بشر دارد. در یک تعریف کلی جرم یا به عبارتی بزهرا عملی ناپسند و برخلاف مقررات تعیین شده در یک جامعه دانسته اند که در اشکال مختلف در تمامی مقاطع تاریخی وجود داشته و مختصِ جامعه یا فرهنگ خاصی نبوده است.

در میان مورخان و متخصصان بی‌شماری که به مطالعه هنر اسلامی پرداخته‌اند، بسیار اندک‌اند افرادی که ویژگی‌های خاص این هنر را تجزیه و تحلیل کرده باشند، با این هدف که تبیین کنند چگونه این هنر در طی قرون و در کشورهای مختلف‌، هرگاه که در آن کشورها پدید آمده باشد، نشان بدیع و اصیل واحدی بر معماری، گونه‌های تزئینی و بسیاری از شاخه‌های صنایع دستی، برجای نهاده است

بشر پیوسته در مسیر پیشرفت و توسعه مدنیّت گام برداشته است و بی تردید جوامع متمدّن امروزی مرهون تلاش های نخستین انسان هایی است که گاه به صورت فردی و عالمانه و گاه به شکل جمعی و احیاناً تصادفی و به طریق آزمون و خطا مسیر تمدن و زندگی نوین بشری را فراهم آورده و سنگ بنای جوامع کهن را نهاده اند.

شاهنامه فردوسی زندگی نامه، شرح سرگذشت و فراز و نشیبِ حیات و برآمدن و بالیدن قوم ایرانی است و وجوه و ابعاد مهم و ارزنده فراوانی دارد. یکی از این ابعاد مهم، چند و چون تدبیر و چاره اندیشی شاهان، پهلوانان و دانایان ایرانی و حتی غیر ایرانی در برخورد با مشکلات، تنگناها، بحران ها و امور مهم و سرنوشت ساز است.