مقاله

تقویم یزدگردی یکی از یادگارهای کهن میزاث ایرانی است که هم در پهنه اقتصادی و علمی جهان اسلام و هم در حوزه دینی جهان زردشتی، کارکرد خود را حفظ کرد. هربار به ضرورت نیاز کاربران، دستخوش تحول و دگرگونی شد[a1] . هر اصلاح و تحولی پی آمدهای خود را داشت و بر جامعه کاربران تاثیرهای ویژه ای برجای گذاشت.

قصه های عامیانه همواره از جهت های مختلفی مورد بررسی قرار گرفته اند. یکی از دیدگاه هایی که می توان قصه های عامیانه را بررسی کرد، توجه به شباهت ها و تفاوت های فرهنگی بین قصه های عامیانه دو کشور است.

ایران به لحاظ دارا بودن حوزه های مختلف جغرافیایی، دربرگیرنده جوامعی با نظام های فرهنگی-تاریخی متفاوت است. بر پایه چارچوب های نظری و مدارک زبان شناسی- باستان شناسی به دست آمده از محوطه هایی با حوزه های فرهنگی مختلف ایران، می توان گونه های معماری ایران باستان را بازسازی کرد.

وانگهی از نظر مولانا، در تقابلی که بین «نور» و «نار» می‌بیند، دوزخ از نور مؤمن بیمناک است زیرا نوری است از سوی تجلیات خداوندی. سخن بر سر آتش عشق فرد مؤمن است که می‌تواند هم بهشت و هم جهنم را بلرزاند : بهشت از آنرو که در مقابل این نور ، جاه و جلالش را از دست می‌دهد و دوزخ به این دلیل که آتش را که مهمترین و عمده ترین خصلت و ویژگی (بخوانیم نماد) دوزخ است، خاموش می‌سازد.

شعر کلاسیک فارسی از دیرباز دارای دو وزن با دو خوانش متفاوت فاضلانه (یا افاعیلی یا عروضی)، و عامیانه (یا اتانینی یا تکیه‌ای) بوده است که هر کدام کاربرد خاص و کاربران خاص خود را داشته است.

خاطرات اعم از شخصی و به ویژه اجتماعی كه حقیقتی را در خود نهان دارند، نباید فراموش شوند حتی اگر سالیانی سپری شده و شرایط جامعه در ظاهر عوض شود. مرور خاطرات جامعه یعنی یادآوری و احترام به اهداف و آرمان‌هایی كه در مقطعی از تاریخ عده‌ای بر دوش كشیدند ولی ناتمام مانده و چشم انتظار اهتمام نسل‌های آتی ماندند.

این مقاله با تبیین نظام فکری ایران و اندیشه سیاسی شاه آرمانی در دوره کوروش، ضمن بررسی ساختار سیاسی و اجتماعی نظام مختار، بر آن است نشان دهد چرا و چگونه خردمندی، شجاعت، میانه روی و عدالت، چهار محور بازخوانی شده در جمهور افلاطون و شاه آرمانی در ایران باستان نشان داده، همواره مبنای اندیشگی دینی و سیاسی دولت ایرانی محسوب می شدند.

از جمله موضوعات بسیار مهم و جذاب در پهنه ایران شناسی و مطالعات ایرانی، گاهشماری است که از آغاز سده هجدهم میلادی تا کنون ادبیات چشمگیری پیرامون آن پدیدآمده است. بحث در باره ابعاد موضوع گسترش یافت و مقولاتی چون: منشأ تقویم و تأثیرپذیری آن از تقویم مصری، همچنین تحولات و اصلاحاتی که گاهشمار ایرانی از روزگار هخامنشی تا به امروز از سرگذرانده است، بارها بررسی و از زوایای گوناگون پژوهش شده اند.

درست همان‌جایی كه افلاطون، جای پرسش از وجود از موجودات پرسید و عالم محسوسات را به عالم معقولات و مثل پیوند زد، جایی بود كه به‌زعم هایدگر فلسفه به انحراف كشیده شد.

درحوزۀ مردم شناسی یا انسان شناسی شهر در ایران کار بزرگ و مستقل چندان چشمگیری نشده است و مردم شناسان در این زمینه هنوز گامهای نخست را برمی دارند. پرداختن به مردم شناسی شهر و پژوهش در نظام پیچ اندرپیچ و درهم تنیدۀ فرهنگ شهرنشینی، رویکردی است تازه در پیشینۀ حوزۀ دانش مردم شناسی یا انسان شناسی فرهنگی.