مقاله

شهر فیض‌آباد هند اکنون در ایالت اوتارپرادش آباد و موجود است. این شهر بیش از ۱۳۰ سال (۱۱۳۶ـ۱۲۷۲قر‌۱۷۲۴ـ۱۸۵۶م) پایتخت مملکت اُودَه و مرکز حکومت دودمان برهان‌الملک بود «و فرمانروایان این کشور ابنیه فراوان و باغات و بازارها در آن کشور احداث کردند. شجاع‌الدوله (حکومت: ۱۷۵۶تا ۱۷۷۵م) بیشتر در لکهنو مقر داشت؛ ولی پس از شکست (۱۷۶۴م) از بریتانیایی‌ها، فیض‌آباد را مقر خود ساخت.»۱۱۱

بحرانی که پس از مرگ هارون در روابط میان فرزندان او پدید آمد و به سقوط امین و برآمدن مأمون بر سریر خلافت انجامید، نه تنها خلیفه ی به ظاهر پیروز را در مشروعیت بخشی به حاکمیت برآمده از «فتنه» با موانع جدی روبه رو کرد، بلکه باعث تشویش اندیشه ی تاریخ نگاری اسلامی در بازتاب قتل امین نیز شد. پرسشی که در کانون توجه این مقاله قرار دارد

اهل بیت: حدود دو قرن و نیم در مدینه حضور داشتند. این زمان را می توان به چهار دوره نبوی، چهار خلیفة نخست، امویان و عصر اول عباسی تقسیم کرد. مدینه وطن ائمه اهل بیت: بود و مردمانش شاهد فضل و کمال ایشان بودند و سفارش های پیامبر6 درباره ایشان را به یاد داشتند. از این رو انتظار می رود گرایش مردم مدینه به اهل بیت: در مقایسه با دیگر شهرها بیشتر باشد.

گذری و نظری بر مبانی چهار گانه مشروعیت سلسله قاجار در بیشتر دوره‌های تاریخ گذشته ایران، اقتدار سلسله‌ها و حکومتها بر قهر و غلبه مبتنی بود و بزرگ‌ترین دلیل بر حقانیت یک فرد یا گروه برای حکومت کردن، در دست گرفتن قدرت بود و این عامل حقانیت تا زمانی که فرد یا گروه قوی‌تری قدرت را از آنان نستانده بود اعتبار و کارکرد خود را حفظ می‌کرد، البته نمی توان منکر این امر شد که در برهه‌هایی از تاریخ، پادشاهان و سلاطین ایران مانند غزنویان، آل‌بویه و... برای مشروعیت بخشیدن به قدرت و حکومت خود، به نام خلیفه عباسی خطبه می‌خواندند و خود را عامل و کارگزار خلیفه معرفی می‌کردند، در حالی که عملاً قدرت آنان را در بیشتر مناطق فارس (ایران) نادیده می‌گرفتند، اما باید توجه داشت که این‌گونه اعمال و مراسم پس از به قدرت رسیدن این پادشاهان و استیلای عملی آنان بر تمام یا بخشی از کشور صورت می‌گرفت و در واقع بیش از آنکه معطوف به کسب اقتدار در مقابل جامعه و توده مردم باشد، به تحکیم موقعیت آنها در برابر رقیبان بالقوه و بالفعل می‌انجامید.

جامعه اسلامی پس از رحلت پیامبر اعظم صلی الله علیه و آله و سلم شاهد تغییرات اجتماعی گسترده ای به ویژه در زمینه ارزشها بود که در عصر معاویه (41 60 ق.) به نقطه اوج خود رسید. این رویداد را از منظرهای مختلفی می توان مورد بررسی قرار داد. نوشتار حاضر کوشیده است از منظر جامعه شناختی و مستند به داده های تاریخی که با روش اسنادی کتابخانه ای گردآوری شده است به بررسی این موضوع بپردازد.

امروز شاخشانه یا شاخ و شانه کشیدن به معنی تهدید کردن است، و اصل آن را جهانگیری در فرهنگ خود (ذیل کنگر) چنین آورده است: «قسمی از گدایان باشد که شاخ گوسفندی بر دستی و شانۀ گوسفند بر دست دیگر بگیرند و بر در خانه و پیش دکان مردمان ایستاده و آن شاخ را بر شانه به عنوانی بمالند که آواز غرغری از آن ظاهر شود تا مردمان آن صدا را شنیده و به آنها چیزی بدهند. و اگر اهمالی در دادن واقع شود کاردی کشیده اعضای خود را مجروح سازند.

از روزی که از جاجرود آمده ايم. چون اطاقهاي اندرون آتش نشده بود و سرد است، تنها در اطاق عاج می خوابيم و اين چند روز به اتصال برف می بارد، بطوری که چند بار بامها را پارو کردند. امروز صبح که از خواب برخاستيم ديديم هوا صاف است و ابری نيست، ولی به شدت سرد شده، به قسمی که هر چه توی حياط بود يخ می بست، صحراها و همه جا از برف سفيد است.. سوار شده رانديم برای دوشان تپه، ناهار را برده بودند بالای تپه در عمارت، صنيع‌الدوله حاضر بود، روزنامه می‌خواند، محقق و غيره بودند، ناهار که خورديم سر و کله را پيچيده، پياده از بالا به پائين آمديم، صحراها سفيد و بقدر چهار کوه برف دارد.

این مقاله از سه بخش تشکیل شده است. در بخش اول گزارشی از بخشی از کتاب شی‌ء چیست؟ نوشته هایدگر داده شد که مدخلی‌ برای‌ ورود به بـحثهای مـقاله «عصرِ‌ تصویرِ‌ جهان»‌ بود. در بخش دوم، مقاله «عصرِ تصویرِ جهان» شرح داده می‌شود. این بخش را باید در کنار اصل مقاله خواند. در این شرح‌ از‌ گفته‌های هایدگر در باره علوم انسانی ذکری بـه مـیان نـیامده است. در بخش سوم مقایسه‌ای مـیان آراء هـایدگر بـا‌ آراء‌ تاماس‌ کوون به عمل آمده است تا نسبت آراء هایدگر با‌ فلسفه جدید علم روشن شود.

بازخوانی آرای شیخ محمد عبده در سالروز درگذشت او محمد عبده، متفكر و مصلح مصری، شاگرد سیدجمال‌الدین اسدآبادی بوده و با داشتن تفكرات مصلحانه و اصلاح‌گرایانه، استبداد داخلی و استعمار خارجی را عامل عقب ماندگی مسلمانان می‌دانست. یكی از نكات اصلی تفكر عبده این بود كه عقل و شرع را با یكدیگر هماهنگ می‌دانست. وی برخلاف برخی متفكران دینی متاخر مصر از جمله محمد عابد الجابری، نصر حامد ابو زید و محمد اركون كه كاملا سكولار هستند و نهاد دین را از نهاد سیاست جدا می‌دانند، بین دین و سیاست رابطه عمیقی برقرار كرد و درصدد اصلاح خلافت عثمانی بود. عبده سكولار نبود و چون بحث تصحیح حكومت دینی را مطرح می‌كرد تفكرات او با تفكرات آنها تفاوت ماهوی داشت.

یکی از توانایی‌های شگفت‌آور انسان این است که می‌تواند ظاهر خود را کاملاً برخلاف آنچه هست نشان دهد و ظاهرش آینه باطنش نباشد. به عبارت دیگر انسان می‌تواند به خاطر دستیابی به منافع خود، بین ظاهر و باطنش، بین بود و نمودش، بین قلب و قالبش و بین کردار و گفتارش فاصله بیندازد؛ یعنی انسان قادر است در حالی که قلبش از کینه و نفرت کسی مالامال است، به او اظهار دوستی و محبت کند و در همان حال که به چیزی ایمان ندارد، خود را مؤمن به آن نشان دهد.