مقاله

یحیی یثربی، استاد فلسفه در یادداشتی که در اختیار ایبنا قرار داده نوشته است: «هنر در دنیای معاصر آن است که علوم را در جهان اسلام بومی کرده و چراغ خاموش شده‌‌ای که روزی در قرن پنجم هجری، ابن‌سینا و ابن‌رشد روشن کردند را دوباره احیاء کنیم. چرا که اروپاییان با این چراغ، راه عقلانیت را پیش گرفته و آن را کامل کردند اما در جهان اسلام با تصوف و عرفان چراغ عقلانیت خاموش شد.»

قصیدهای که در اینجا ترجمه می کنیم، بزرگترین و مشهورترین قصیده عمر است و شامل داستانی است که ظاهرا خالی از حقیقت نبوده است. این شعر که ساختمانی تقریبا کلاسیک دارد، قطعه قطعه، در میان آواز خوانان و داستان پردازان افتاد. معبدوغریض و ابن سریج و دیگران به آن شهرتی شگفت آور بخشیدند. افسانه سازان نیز به یاری ایشان شتافتند و برای قطعه ها و ابیات متعددی از آن، حکایت های شیرین پرداختند که بی گمان برخی از آنها حقیقتی را در پس خود پنهان دارد. ما در حاشیه به اکثر این داستان ها اشاره می کنیم.

چکیده: سعدی شاعر پرآوازة ایران در خلق آثار خود درخشیده است. قصاید وی نیز همچون دیگر آثارش از این ویژگی برخوردار است. اگرچه در قصاید خویش به مدح بزرگانی نام آور پرداخته است، اما به منفعت مادی نظر نداشته و مضمون کلام و محتوای مدایحش هدفی جز هدایت و راهنمایی ممدوحان نیست و از این رو خود را استانیدة حق و حقیقت می داند. بر همین اساس ساختار قصاید سعدی از ویژگی ها و تقسیم بندی هایی برخوردار است که نویسنده کوشیده است تا ضمن تبیین تاریخچه قصیده سرایی و انواع آن به تقسیم بندی قصاید سعدی بپردازد.

تفسیر سیاسی قرآن در ایران معاصر اصلاحات بنیادین در جامعه ایران یکی از دلایل اساسی بازگشت به قرآن محسوب می‌شود. نواندیشان دینی با ملاحظه ناکارآمدی اصلاحات سیاسی در انقلاب مشروطه و تجدد و نوسازی در چارچوب پهلویسم، برای پاسخ به معضلات و مشکلات جامعه ایران به قرآن پناه برده‌اند. در نتیجه تفسیرهای کارآمدی از قرآن شکل گرفت و چون معطوف به حل بحران‌های سیاسی و اجتماعی جامعه ایران بود، از آن به «تفسیر سیاسی قرآن» تعبیر شد.

نام برخی از گلها و گیاهان هند و کشمیر در فرهنگهای فارسیِ عصر گورکانیان آمده است. جهانگیر از رستنی‌های مختلف سرزمین هند و کشمیر با تمجید فراوان یاد کرده و نام هندی و مشخصات انواعی از آنها را در ذیل عنوان «وصف انواع گلها که مخصوص هندوستان است» به دست داده: «از حیث ریاحین وگلهای خوشبوی، هند را بر گلهای معموره عالم ترجیح می‌توان داد. چندین گل است که در هیچ جای عالم نام و نشان آن نیست:

دکتر جورج صلیبا، استاد تاریخ علوم اسلامی و عربی دانشگاه کلمبیا، در جریان سفر به ایران در تاریخ ۵ آبان ۱۳۹۴ در نشست «تاریخ علم، ایران و جهان اسلام» در سرای اهل قلم به سخنرانی پرداخت و مدعی شد که ابن‌هیثم اصطلاح کلیدی «اعتبار» را برخلاف آنچه عبدالحمید صبره و دیگران گفته‌اند، نه از متون بیگانه، بلکه از قرآن کریم اخذ کرده و مرادش از آن نیز مشاهده و استنتاج منطقی از آن بوده و نه تجربه‌گرایی و آزمایش. نگارنده در این نوشتار تلاش کرده با بررسی معانی مختلف «اعتبار» ثابت کند که ابن‌هیثم آگاهانه این واژه را در معانی آزمایش و تجربه‌گرایی به کار برده است.

معنی اصلی آواز در فارسی و پهلوی « صوت و صدا »ست و در فارسی از این معنی اصلی چند معنی دیگر نیز برآمده است، همچون « نعره، آواز خوش و نغمه، نام، شهرت و آوازه (نیک یا بد)، خبر و آگاهی، عقیده و رأی، دعویِ بی‌برهان ». در شاهنامه یک معنی انتزاعی دیگر آن « پی، سبب و بهانه » است که در برخی از دستنویس‌های شاهنامه آمده است و در برخی دیگر به واژه‌ای دیگر گشتگی یافته است و در تصحیح‌های کنونی شاهنامه، از جمله تصحیح نگارنده، یا اصلاً نیامده و یا اگر یکی دوباری آمده است

کتابی که در برابر شماست چاپ برگردان کهنترین نسخه موجود کتاب تلخیص المحصّل اثر ارزشمند خواجه نصیر الدین طوسی است که به دلیل اهمیت آن و به دلیل ضرورت تصحیح مجدد این اثر ارزشمند عرضه می گردد[2]. این کتاب با وجود آنکه پیش از این چندین بار و از جمله یک بار با اغلاط و کاستی های فراوان در حاشیه چاپ متن المحصّل در قاهره[3] و یک بار هم به همت مرحوم شیخ عبد الله نورانی و تا حدودی به صورت انتقادی به چاپ رسیده است با این وصف به دلیل آنکه در این چاپها از همه نسخه های کهن و موجود این اثر بهره گرفته نشده است

اینک بلای تازه ای، در هیئت جنگ آوری دهشتناک، یعنی تیمور (تولد 736هـ، دوران سلطنت 807-771هـ)، بر کشور نازل می شود. وی مسلمان بود و در برابر روحانیان و مشایخ صوفیه، البته به علل سیاسی - تظاهر به تمکین می کرد. چنان که بر می آید، مقصود حافظ از عبارت «صوفی دجال فعل ملحد شکل»(1) او وده است، زیرا سفاکی های بهیمی صفت تیمور خاطرات شوم مغولان را از خاطره ها محو کرد.

چکیده: "قرن نهم در تاریخ ادب فارسی بسیار حائز اهمیت است.در این قرن، شاعران و نویسندگان زیادی به ظهور رسیدند و اشعار و نوشته‏ های فراوانی را خلق کردند.از آن‏جا که این قرن مقدمه ‏ای برای شروع سبک هندی و آغاز صنعت‏سازی و مضمون‏پردازی فراوان و انتزاعی در ادب فارسی است، تنوع زبان و مضمون در آثار این دوره بسیار به چشم می‏ خورد.