مقاله

اشتراوس آنچه را که دیدگاه خاص مسیحی نسبت به وحی می‎داند قویاً به نقد می‎کشد، آن‎ هم نه به‌منظور طرد یک ‎بار برای همیشۀ وحی از بحث عقلانی، بلکه به‌منظور بیان اینکه بیماری‎های فکری مدرنیته تا حد زیادی پیامد میراث الهیات مسیحی‎اند. بر پایۀ دریافت اسلامی -به‌مثابه دریافتی خلاف دریافت مسیحی- از فلسفۀ سیاسی کلاسیک بود که اشتراوس به نحو چشمگیری به بازاندیشی در معنای فلسفه، وحی و سیاست پرداخت.

انقلاب اکتبر یکی از مهم‌ترین وقایع قرن بیستم است، شاید عظمت و وسعت آن را تنها با انقلاب کبیر فرانسه بتوان مقایسه کرد، این انقلاب تغییراتی اساسی در سراسر جهان پدید آورد. به ضرس قاطع می‌توان گفت دنیای سیاست به دو بخش قبل از انقلاب اکتبر و پس از آن تقسیم می‌شود. انقلابی ایدئولوژیک با اتکا به رهبری نخبگان و استفاده از ابزار توده دگرگونی بزرگی را رقم زد.

کاشان در ارتفاع سه هزار و ۲۶۰ فوتی از سطح دریا به خاطر عقرب‌های بزرگ و سمی‌اش، گرمای طاقت‌فرسایش، مرکزیت ابریشم ایران و وسایل مسی‌اش شهرت دارد. کارگاه‌های تولید ابریشم در کاشان به سه‌هزار باب می‌رسد. تعدادی از این کارگاه‌ها فرش ابریشمی می‌بافند و فرش ابریشم کاشان شهرت جهانی دارد. جمعیت این شهر به ۷۵هزار نفر می‌رسد. البته این آمارها قطعی نیست، چرا که در ایران هیچ چیزی قطعی نیست!

«علم جدید» حدود سیصد یا چهارصد سال پیش به وجود آمد و صورت تکامل یافته‌ علم یونانی، چینی، مصری، هندی و ایرانی نیست بلکه طرح تازه‌ای است که در قرن هفدهم به وجود آمد. از آن زمان افرادی در ایران، مصر و چین با این علم مخالفت می‌کردند و همین مخالفت‌ها نیز موجب عقب‌افتادن‌شان از علم شد. واقعیت این است که ما این علم را از اروپا گرفتیم و راه توسعه، راه اروپایی است.

مسلمانان که در سده های نخستین هجری و پیش از سلطه مغولان بر سرزمین های اسلامی، بخش وسیعی از مناطق آباد و مسکون جهان را در دست داشتند، شهرهای بسیاری ساختند و در سایه تعالیم اسلامی، در این مناطق صاحب فرهنگ و تمدن ممتازی شدند که صفت برجسته آن اسلامیت بود و در زمان خود نظیر نداشت. یکی از جلوه های این فرهنگ ارزشمند و ستون اصلی تمدن اسلامی، توجه به علم و دانش و به تبع آن بزرگداشت دانشمندان بود.دانشمندان مسلمانِ بسیاری در این گستره وسیع، پیوسته در سفر و مهاجرت بودند و از شهری به شهر دیگر می رفتند.

مقاله پیش رو به بررسی مسألۀ تکفیر که یک معضل فکری در جهان اسلام می باشد، پرداخته است. در این راستا، بررسی ریشه های تاریخی پدیده تکفیر و سیر تحول آن با توجه به بستر رخداد و عوامل و ریشه های موجده آن، رویکرد اصلی بحث را تشکیل می دهند. مقاله نشان می دهد که مسأله تکفیر از ابتدای تاریخ اسلام همواره وجود داشته است.

در میان حکومت های پرشماری که پس از فروپاشی دولت ایلخانی، در گوشه و کنار ایران سر برآوردند دولت سربداران، از لحاظ خاستگاه اجتماعی و نیروهای حامی و گرایش های مذهبی دارای ویژگی های منحصربه فردی است. این امر رویکرد ویژه و متفاوت آنان، به مقولۀ مشروعیت سازی را نیز ایجاب می کرده است.

قرن هشتم هجری قمری، سرآغازی بر آشتی تصوف با تشیّع امامیه به شمار می رفت. اما این روابط در آستانۀ تأسیس سلسله صفوی، به حدی گسترش یافت که مفاهیمی چون ولایت، در آمیزه ای از مضامین شیعی صوفی، زمینه را برای کارکرد سیاسی آن مستعد ساخت.

از اوایل دورهء قاجار سیاحان بسیاری متوجه قلمرو بختیاری شدند. آنان توانستند اطلاعات بی نظیری درباره زندگی کوچ نشینی ایل، چگونگی ازدواج، بیماری های بومی، لباس مردان و زنان و جنبه های دیگر زندگی اجتماعی ارائه کنند.

سرپیچی کامران میرزا حاکم هرات از انجام تعهد اتی چون پرداخت خراج سالیانه، تهاجم به خراسان و تلاش برای تصرف سیستان، از جمله عواملی بود که محمد شاه را واداشت تا با لشکرکشی به هرات، هم کامران میرزا را تنبیه کند و هم این شهر را که وی در زمان حیات پدر تا چند قدمی فتح آن پیش رفته بود، مفتوح نماید.