مقاله

با فروریختن کاخ های عظیم غزنوی و ظهور سلجوقیان، افق های جدیدی در عرصه های سیاسی، اجتماعی، فکری و فرهنگی در ایران پدید آمد. گسترش قلمرو جغرافیایی، ایجاد مدارس نظامیه، رونق کانون های ادبی و توسعه و تعدد آنها در آذربایجان، ری، همدان، اصفهان و آسیای صغیر و وجود نظام پیچیدۀ دیوانی با آداب و رسوم خاص و در نهایت کمال نثر فنّی و کتابت مکاتیب، از جملۀ آن پدیده هاست

بعد از استیلای لشکر چنگیز بر بلاد اقوام اویغور و منحل شدن این طایفه در تاتارها، سبک نقاشی مانوی – اویغوری توسط مغولان در چین منتشر و رایج شدو ذوق و سلیقه استادان این سرزمین متمدن که خود نیز به این فن علاقمند و در آن مهارت داشتند، در آن اثر کرد و به تدریج سبک نقاشی ایرانی – مانوی پس از گذشتن از دست هنرمندان اویغور و مغول، در چین به عنوان سبک خاصی شناخته شد

طاهریان اگرچه به طور رسمی از سال 205 تا 259 ق در خراسان حکومت کرده اند، اما فعالیت های سیاسی آنان از اواخر قرن دوم و در جریان نزاع امین و مأمون آغاز شده است. مقاله حاضر در صدد است تا رفتار سیاسی آنان را در قبال خلافت عباسی طی دوره مذکور بررسی کند.

جریان تصوف در ایران عصر سلجوقی از حیث اصول و مبانی فکری، شکل واحدی نداشت و بسته به شرایط تاریخی و زمینه های اجتماعی و فرهنگی هر منطقه از ویژگی های خاصی برخوردار بود.

کرامیه از فرق کلامی تسنن، همزمان با اوج انشعابات و ظهور فرق مذاهب اسلامی، در قرن سوم هجری در خراسان شکل گرفت. به نظر می رسد خصوصیت بارز مذهب کرامیه، تزهد و صوفی نمایی مؤسس و پیروان آن تأثیر خاصی در روند رشد و گرایش به آن داشته است

خلاصه: در باره منابع عاشورا فراوان نوشته شده و در همین وبلاگ هم، مدتی قبل مطلبی گذاشتم. متن زیر خلاصه یک سخنرانی تازه است که سعی کرده ام، ضمن مرور بر منابع، به چند نکته تازه یاب اشاره کنم. امیدوارم سودمند باشد.

مقاله «قرآن منسوب به خط امام رضا(ع) در آستان قدس رضوی و تکمله‌های آن» با زیرعنوان «مقایسه‌ای میان نسخۀ 1586 و نسخۀ 4354الف و چند برگۀ قرآنی در حراج‌های لندن»، به قلم مرتضی کریمی‌نیا، در شماره 60 نشریه آینه میراث منتشر شده است.

امروزه در ایران شاهد این هستیم که تاریخ‌نگاری دورۀ معاصر، به‌خصوص از عصر قاجار به بعد، آغشته به رویکرد جنس «مذکر» و «نخبه»گرایانه بوده است و چنین رویکرد تاریخ‌نگارانه به جهان‌ زیست معاصر ایرانی، چنان خودنمایی می‌کند که گویی آنچه در دوران معاصر در کشورمان رخ ‌داده، یعنی وقایع، حوادثی و ایده‌هایی همچون انقلاب‌ها، شورش‌ها، پیشرفت‌ها، پسرفت‌ها و غیره، به‌وسیلۀ عده‌ای قلیلی روشنفکر، سیاستمدار، ایدئولوگ، تاجر و شرق‌شناس نظیر ملکم‌خان، آقاخان، تقی‌زاده و غیره بوده است و این عدۀ قلیل نه‌تنها به جامۀ نخبه‌گرایان/کنشگران آراسته ‌شده‌اند، بلکه تمام‌قد ذکور بوده‌اند.

شاهزاده مسعود میرزا ملقب به ظّل السلطان، فرزند ارشد ناصرالدین شاه قاجار، بزرگترین حاکم ایران طی سال های 1291 ه. ق – 1305 ه.ق است. بخش اعظم ایالات و ولایات، تحت نظارت وی بود که میزان آن را دو پنجمِ ممالک محروسه ایران را شامل می شد. وی که در جمع آوری مالیات بسیار سخت گیر و خشن بود، توانست قشون مستقل از حکومت مرکزی تهیه کند.

پیش از آنکه مطلبم را بخوانم ضروری می دانم که در مرکز دائره المعارف بزرگ اسلامی تشکر داشته باشم از استاد عنایت الله مجیدی مدیر مدبر کتابخانه مرکز که فرصت استفاده بی دریغ از منابع کتابخانه را برایم فراهم آوردند. همچنین باید به طور خاص تشکر کنم از خانم فرشته مجیدی کتابدار فاضل و دقیق و دلسوز گنجینه پژوهشی. هر چه از زحمات ایشان تشکر کنم کم است. بسیار مدیون لطف ایشانم و کمک فراوانی به پیشبرد پژوهش من کردند... اما متن عرایض بنده: