گفتگو

گروه تندروی داعش جنایت‌های زیادی را در خاورمیانه مرتكب شده است كه سیاست رسانه‌یی آنها بر آن بود كه جنایت‌شان را لحظه به لحظه در رسانه‌ها منتشر كنند تا رعب و وحشت بیشتری را در دل مردم بیندازند و به زعم خودشان بیشتر پیشروی كنند. آنها داعیه «دولت اسلامی عراق و شام» را داشتند اما سلاح شان خون اسلام را بر زمین می‌ریخت و در برابر مساله اصلی دنیای اسلام یعنی فلسطین، تلویحا طرف اسراییل را گرفت و كشتار مسلمانان بی‌گناه را به دفاع از مردم غزه ترجیح داد. حالا آش آنقدر شور شده است كه صدای غرب هم درآمده و بعد از روزهای خونین بسیار در سوریه، عراق و كردستان، نیروهای غربی برای مقابله با داعش دست به كار شده‌اند. علیرضا صدرا، استاد علوم سیاسی دانشگاه تهران معتقد است داعش برآمده از مثلث صهیونیسم جهانی، استكبار جهانی و ارتجاع منطقه‌یی است.

پرداختن به مبانی نقد ادبی و کنکاش در تحولات و اتفاقاتی که در بطن شعر شاعران می‌افتد؛ چه شاعران پیشین باشد و چه شاعران امروزی، البته که برای پیشرفت و تعالی شعر ما امری ضروری است؛ اما این هم مهم است که بدانیم این سیر پیشرفت، چه کم و کیفی دارد؛ یعنی کجا بودیم، الان کجاییم و این – به قول قدیمی‌ها- قافله به کدام سمت و سو می‌رود. این دانش، خصوصا در باز‌شناسی تاثیر و تاثر شعر مدرن و پیشرو نسبت به جامعه و از سوی دیگر؛ مسیرِ درستی که باید در آن پیش برود، بسیار مهم است. یکی از بارزه‌های اهمیت در این شناخت، درک شرایط بازار نشر شعر است.

احمدرضا طهوری، ناشر «هشت‌کتاب» سهراب سهپری درباره حسن رفتار این شاعر می‌گوید: مردی بود که بسیار ساکت و آرام می‌آمد و همان‌طور ساکت و آرام می‌رفت. هیچ‌وقت ندیدم که خودنمایی بکند یا به‌صورتی وارد فروشگاه شود که نوعی اعلام حضور باشد. به‌وضوح می‌دیدم و دقیقاً یادم هست که از گوشه‌ای وارد می‌شد و در گوشه‌ای می‌ایستاد، کارش را انجام می‌داد و از گوشه‌ای خارج می‌شد.

دکتر مجدالدین کیوانی با اشاره به وضعیت ترجمه در کشور به افراد ناسزاوار اما جسوری که علی رغم نداشتن حداقل صلاحیت، همیشه برای ترجمه پا به رکاب هستند و ناشرانی که در پی مترجم ارزان قیمتند، به عنوان علل شیوع ترجمه های ضعیف در کشور اشاره می کند.

: از زمانی كه نام «داعش» در رسانه‌ها و محافل سیاسی مطرح شد، بنیادگرایی هم بار دیگر سر زبان‌ها افتاد. برخی اقدامات تروریستی افراطی‌ها را با مفهوم بنیادگرایی گره زدند و ظهور گروه‌هایی مثل داعش را نتیجه رواج بنیادگرایی در جوامع دانستند. داعش با داعیه اسلامی، همچنان به اقدامات خود ادامه می‌دهد و همزمان، در گوشه و كنار كارشناسان و تحلیلگران علل بروز این گروه را بررسی می‌كنند. در این میان چند مفهوم بنیادگرایی، افراطی‌گری و خوانش‌های متفاوت از اسلام در تحلیل‌ها در هم آمیخته می‌شوند و هربار یكی علت و منشا دیگری معرفی می‌شود اما بنیادگرایی چیست و چطور منجر به افراطی‌گری می‌شود؟ صادق آیینه‌وند استاد تاریخ اسلام و رییس پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی در گفت‌وگو با «اعتماد» بنیادگرایی را تعریف می‌كند و از علل ظهور گروه‌های افراطی در جوامع اسلامی می‌گوید.

طبقه متوسط ستون فقرات جامعه است سیف الله سیف اللهی که آثار مختلفی را در حوزه ی جامعه شناسی به رشته تحریر در آورده در گفت و گو با ایرنا به نقش بی بدیل طبقه متوسط در روند رشد و توسعه ی جوامع اشاره و تاکید کرد: تاثیرگذاری مثبت طبقه ی متوسط مشروط به رشد و توسعه متوازن و ساختارمند آن است. سیف اللهی عضو هیات علمی واحد علوم و تحقیقات دانشگاه آزاد اسلامی و دانش آموخته ی دانشگاه های تهران، میشیگان و ادینبورگ، محقق و مدرس مطالعات توسعه، گروه های قومی، مسایل توسعه و مسایل اجتماعی ایران است.

مواجهه امام خمینی (ره) با عباس زریاب خویی در مورد نسبت عالمان و حکومت ابراهیم باستانی پاریزی در بخشی از یادنامه خود ضمن بیان خاطره دیدار جمعی از استادان دانشگاه تهران با حضرت امام خمینی (ره) می‌گوید: در آن دیدار امام خمینی خطاب به زریاب خویی که گفته بود خواجه نصیر هم در بطن حکومت مغولان بوده است، گفت: «شما به خواجه نصیر اشاره کردید و اینکه در متن حکومت بوده است، ولی خواجه نصیر مغولان را آدم کرد و مسلمان کرد، ولی شماها که نتوانستید این کار را بکنید!» انجمن آثار و مفاخر فرهنگی همزمان با برگزاری بزرگداشت محمد ابراهیم باستانی پاریزی اقدام به انتشار ویژه‌نامه‌ای به یاد این استاد فقید تاریخ وادبیات کشور کرد. در قسمتی از این یادنامه بخشی از گفتگوی باستانی پاریزی در مورد دیدار استادان دانشگاه تهران با حضرت امام خمینی(ره) در اوایل انقلاب و پیش از انقلاب فرهنگی منتشر شده است که در ادامه این مصاحبه از نگاه شما می‌گذرد:

رئوف عاشوری/ «حسین منزوی»؛ كمتر كسی را می‌توان سراغ داشت كه غزل معاصر را ورق زده باشد و این نام را به جا نیاورد، حتی اگر روزگار آن‌طور كه باید قدر شاعری‌اش را ندانسته باشد و در محاق‌ نگه داشته باشدش. باری، حكایت از همان وقتی شروع می‌شود كه غزل می‌رود قافیه را به انقلاب نیما ببازد و به مثابه تكه‌یی از تحجر، به زباله‌دانی تاریخ بپیوندد. از قضا چنین نمی‌شود و همه‌چیز دست به دست هم می‌دهد تا اتفاق دیگری بیفتد، اتفاقی كه اتفاقا قبل از همه متوجه خود نیماست. غزل به نیمای پدر تكیه می‌كند و جانش را به در می‌برد، بی آنكه بداند بعدها چه سرنوشتی در انتظارش نشسته است! اما، یكی از آن‌ پسرانی كه سهیم نجات غزل بود و شاید بیشترین سهم را هم بشود به نام او زد حسین منزوی نام داشت. شاعری جوان و شهرستانی با قدرت شگفت چینش واژگان در وزن‌های جویباری و زبانی تراش‌خورده كه توانسته بود در سال 1347 و با 22 سال سن غزل معروف شماره چهارش را با مطلع «لبت صریح‌ترین آیه شكوفایی است/ و چشم‌هایت، شعر سیاه گویایی است» در مجله فردوسی منتشر كند و غوغایی در غزل به راه بیندازد كه بعدها تحت عنوان جریان «غزل نو» شناخته شد. منزوی در اول مهر 1325 در زنجان متولد شد و در شانزدهم اردیبهشت 1383بر اثر بیماری ریه در تهران درگذشت. از مجموعه شعرهای او می‌توان به «حنجره زخمی تغزل»، «از كهربا و كافور» و «از شوكران و شكر» اشاره كرد. به بهانه زادروز او گفت‌وگویی ترتیب دادم با دو تن از نزدیكان منزوی كه با شعر و شخص او زیسته‌اند، «محمدعلی بهمنی» دوست دیرین و غزل‌سرای معاصر و همچنین «غلامرضا طریقی» دیگر غزل‌سرای معاصر كه از دوران كودكی‌ محضر منزوی را درك كرده است. شرح گفت‌وگو را با هم می‌خوانیم.

در دو دهه اخیر زندگی و شعر مولانا جلال الدین محمد بلخی مشهور به مولانا در غرب بسیار مورد توجه قرار گرفته است. به طوری که در هر محفلی از مدرسه و دانشگاه تا کلوپ آواز و موسیقی از مولانا سخن می‌گویند. برخی از آوازه خوانان غرب شعرها مولانا را بر زبان می‌رانند...

بعد از آنكه چندین سال از سقوط گروه‌های بنیادگرا در افغانستان می‌گذرد مدتی است خاورمیانه این‌بار در عراق به محلی برای تاخت و تاز گروه جدید بنیادگرایان داعشی تبدیل شده است. این جریان با اتكا به منابع نفتی در عراق برای نخستین بار اعلام رسمی خلافت كرده‌اند و با تاثیر بر كشورهای مختلف منطقه امروز تبدیل به یك تهدید جدی برای منطقه و حتی جهان شده است. اینكه این جریان چه تفاوت‌هایی با جریان‌های سابق بنیادگرایی دارد و زمینه رشد آنها چه بوده است، هسته اصلی گفت‌وگویی بوده كه با دكتر احمد موثقی، استاد علوم سیاسی دانشگاه تهران انجام شده است. این متخصص جنبش‌های اسلامی داعش را جریانی ریشه‌دار در دل تاریخ می‌داند كه بیش از آنكه ساخته و پرداخته دیگر دولت‌ها باشد ناشی از مسایلی است كه در این قسمت از جهان می‌گذرد.