گفتگو

محسن آزموده: در 20سالگي به سوداي تاسيس حكومتي اسلامي دست به اسلحه برد، دستگير شد و با يك درجه تخفيف به حبس ابد محكوم شد. تجربه زيسته در 13 سال زندان را چنان موثر مي‌داند كه بعد از انقلاب و در زمانه‌يي كه همه سوداي فعاليت سياسي داشتند، رو به كارهاي فرهنگي آورد و مركزي علمي را بنا كرد كه در سي و چند سال اخير محل حضور برخي از برجسته‌ترين دانشوران ايراني بوده كه به دلايلي از دانشگاه‌ها و ساير موسسات دولتي كنار گذاشته شده بودند يا فعاليت نداشتند. محققان و پژوهشگراني چون مرحوم عباس زرياب خويي، مرحوم شرف‌الدين خراساني، مرحوم علينقي منزوي، داريوش شايگان، سيد‌جواد طباطبايي، جلال خالقي مطلق، محمد مجتهد شبستري، كامران فاني، فتح‌الله مجتبايي و... مي‌گويد با عقلانيت امروز اگر به 50 سال پيش بازگردد ديگر دست به اسلحه نمي‌برد.

گفت‌وگوي منتشر نشده در آخرين روزهاي زندگي بهمن فرزانه علي هاديلو: او كه آثارش ترجمان عشق بود، به ايران آمده بود تا زندگي را درست از جايي سر بگيرد كه آغازش كرده بود، حتي براي اين كار از مهم‌ترين مشغله زندگي‌اش يعني ترجمه ادبيات داستاني دست شسته بود، اما خيلي زود دست از زندگي شست، آن هم در تنهايي و غربت وطن، زنده‌ياد، بهمن فرزانه كه به گفته خودش برچسب «صد سال تنهايي» در ايران بر پيشاني‌اش خورده، 80 رمان از نويسندگان ايتاليايي، اسپانيايي و فرانسوي را به فارسي برگرداند كه كمتر مترجمي سراغ آنها مي‌رود، «عذاب وجدان» آلبا دسس پدس، «عاشق مترسك» فيليس هيستينگز، «صدسال تنهايي»، «عشق زمان وبا» از جمله اين آثار است، او همچنين آثاري از تنسي ويليامز، گراتزيا كوزيما دلدا، آلبا دسس پدس، لوئيچي پيراندللو، آنا كريستي، اينياتسيو سيلونه، رولددال، گابريل دانونزيو، واسكو پراتوليني، ايروينگ استون، جين استون و... را ترجمه كرد. اول آبان ماه سال جاري بود كه براي گفت‌وگو به منزلش واقع در خيابان زرتشت رفتيم، مثل يكي از قهرمانان صد سال تنهايي گويي سال‌ها بود در كنج اين آپارتمان نقلي‌اش غريبانه زندگي مي‌كرد.

مهندس علی دانش‌منفرد یکی از مبارزان قدیمی انقلاب و برخاسته از خانواده‌ای است که جملگی در مسیر انقلاب بوده‌اند. در هنگام بازگشت حضرت امام(ره) به کشور در آستانه پیروزی انقلاب، او که مدیر مدرسه رفاه بود، به عنوان مسئول کمیته استقبال از حضرت امام(ره) انتخاب می‌شود. اندکی پس از پیروزی انقلاب، تشکیلات سپاه پاسداران انقلاب اسلامی را به همراه دوستان دیگر راه‌اندازی می‌کند و سپس به استانداری فارس منصوب می‌شود. مهندس دانش دو دوره استانداری فارس، یک‌دوره استانداری همدان، یک‌دوره استانداری استان مرکزی، مدیرکل پارلمانی نخست‌وزیر و سه دوره معاونت وزرای صنایع و نیرو، و دو دوره نمایندگی مردم آشتیان، تفرش و فراهان در مجلس شورای اسلامی را در کارنامه سوابق اجرایی خود دارد. با همه این تفاصیل دانش‌منفرد کمتر اهل مصاحبه و بیان خاطرات است. به بهانه دهه انقلاب اسلامی به سراغ این مبارز قدیمی کشورمان رفته‌ایم تا روایتی دست اول از حوادث آن دوران را برای ما بازگو کند.

يادگار و نواده گرانقدر حضرت امام(ره) در گفتگوي تفصيلي با شفقنا (پايگاه بين‌المللي همکاريهاي خبري شيعه) در حوزة اجتهاد در انديشه و دوران امام خميني(ره) و چگونگي تطبيق سيره و نظر امام گفتگو كرده‌اند که بيانگر رويکرد تازه‌اي به تفسير متون و حوادث دوران نخست انقلاب است. متن اين مصاحبه در پي مي‌آيد.

اعضای قدیمی‌ترین تشكل اصلاح‌طلب و به اصطلاح بنیانگذاران اصلاحات در حرم امام(ره) بدور یكدیگر جمع شدند تا به فعالین سیاسی نشان دهند كه بنیانگذاران اصلاحات همچنان در عرصه سیاست فعال و تاثیرگذار هستند؛ به جرات می‌توان گفت یك سخنرانی ویا یك بیانیه از سوی بزرگان مجمع روحانیون سرنوشت یك انتخابات و شاید سرنوشت یك جریان سیاسی را تغییر دهد. این نشان می‌دهد كه اصلاحات هنوز زیر سایه بزرگان خود قرار دارد. تمام این بزرگان شب شنبه میهمان یادگار امام (ره) بودند میهمان كسی كه همیشه حمایتش از یاران قدیمی امام(ره) و بزرگان انقلاب كشور زبانزد خاص و عام بوده است؛ هرچند این حمایت‌ها موجب شد تا دشمنی عده‌ای خاص را به جان بخرد؛ عده‌ای كه چشم دیدن بیت بنیانگذار انقلاب را نداشتند و به هر روشی برای ضربه زدن به این استوانه محكم بهره می‌گرفتند. اما در این سوی میدان نیز كسانی بودند كه حضور با تدبیر سید حسن خمینی را موثر تشخیص می‌دادند. چه او بود كه بیت بنیانگذار انقلاب را از بسیاری تهمت‌ها و آفت‌ها دور نگاه داشت، البته با حمایت بزرگانی چون آیت‌ا... سید محمد موسوی بجنوردی. او فقیه و قاضی و حقوقدان بزرگ كشورمان است. سید محمد موسوی بجنوردی برادرسید محمدکاظم موسوی بجنوردی، رئیس«دایره‌المعارف بزرگ اسلامی» است

ترجمه ليلا مرادي: ايزابل آلنده متولد 2 آگوست 1945 در شهر ليماي پرو است؛ جايي كه زماني پدرش به عنوان ديپلمات شيليايي فعاليت مي‌كرد. او به عنوان دختر يك ديپلمات شيليايي به دور دنيا سفر كرد. پدرش پسرعموي سالوادور آلنده، رييس‌جمهوري شيلي بود. آلنده در ابتدا روزنامه‌نگار بود و بعد از مصاحبه با پابلو نرودا كه او را بدترين روزنامه‌نگاري معرفي كرده بود كه در عمرش ديده و به او توصيه كرده بود كه مي‌تواند رمان‌نويس بهتري باشد تا خبرنگار، به سمت نوشتن داستان سوق داده شد.

پایگاه اطلاع رسانی جماران اقدام به برگزاری نشست هایی با عنوان صحیفه خوانی کرده است . نشست‌های صحیفه خوانی به مسوولین و شخصیت‌های فرهنگی ـ سیاسی اختصاص دارد که نام آنها در صحیفه ی امام آمده است و نقطه آغاز هر نشست، بررسی متنی از صحیفه است که نام فرد در آن ذکر شده است

عصر برفی اولین روز دهه فجر انقلاب؛ مرکز دایره‌المعارف بزرگ اسلامی؛ جایی که در آن، از رفت‌وآمد و سرزندگی گذشته خبری نیست. در چهارسال گذشته یکی از بزرگ‌ترین مراکز پژوهشی و اسنادی جهان اسلام که باید مایه فخر و مباهات باشد- به‌تدریج و با بی‌قانونی- از بودجه «دولت کریمه» کنار گذاشته شد تنها به این علت که رییس باسابقه و نامی آن در کنار اصلاح‌طلبان قرار دارد. با این حال این بنای باشکوه و تالار «رایزن»، همیشه برای نسل ما «خاطرات» بدیعی دارد. وقتی پیشنهاد «نشست» برای ویژه‌نامه انقلاب را به سیدکاظم موسوی‌بجنوردی دادم، مانند همیشه با متانت آن را پذیرفت و از قضا «میزبانی» را هم بر عهده گرفت. دو«انقلابی» شناخته‌شده دوران پهلوی یعنی حجت‌الاسلام‌و‌المسلمین محمدجواد حجتی‌کرمانی و مرتضی الویری نیز بلافاصله به دعوت «شرق» پاسخ مثبت دادند تا نشستی که قرار بود در آن به چرایی ناگزیرشدن انقلاب پرداخته شود، رسمیت یابد. نام موسوی‌بجنوردی و حجتی‌کرمانی با «حزب ملل اسلامی» گره خورده که برای علاقه‌مندان به تاریخ انقلاب، نام آشنایی است. مرتضی‌ الویری هم از چهره‌های اصلی گروه «فلاح» از گروه‌های هفتگانه سازمان مجاهدین انقلاب اسلامی در آن مقطع بوده است. هر سه‌نفر پس از پیروزی انقلاب سمت‌های متعدد قانونگذاری و اجرایی را تجربه کرده‌اند. جوانان آن روز، مو سپید کرده‌اند و حتما بارها با سوال «چرا انقلاب کردید» مواجه شده‌اند. شاید به همین دلیل موسوی‌بجنوردی در انتهای نشست «شرق»، بی‌میل به بررسی نتایج انقلاب هم نبود و هر سه نفر، گله‌مند از برخی ناملایمات و رفتارهای اشتباه در برخی مقاطع؛ موضوعی که به درخواست من، بحث پیرامون آن به آینده‌ای انشاالله نزدیک موکول شد.

حافظ موسوي، سواي دانش ادبي و كار شاعري‌اش، يك ويژگي مثبت و قابل ستايش دارد كه مي‌توان روي آن دست گذاشت و درباره‌اش صحبت كرد. اين ويژگي هم، البته از سابقه كار اجتماعي‌اش مي‌آيد، از درك جمعي‌اش. با حافظ موسوي مي‌توان به راحتي «ديالوگ» برقرار كرد و آن ويژگي همين ديالوگ است. كاري ندارد كه تو موافق نظرش هستي يا نه. اگر وقت زمان مناسبي باشد وقت مي‌گذارد و با تو- تو كه هر كه مي‌خواهي باش- خواه شاعري سن بالا و خواه روزنامه‌نگار جواني مثل من بحث مي‌كند، بي‌آنكه عصبي شود، بي‌آنكه بخواهد تو را نفي كند و يكسره نظرت را غلط بخواند. موسوي اهل گفت‌وگو است. همان‌طوري كه در اين گفت‌وگو مي‌خوانيد، كه البته همه‌اش نيست، سوال‌هاي من و جواب‌هاي آقاي موسوي ساعتي بالا گرفت و طبعا نشد كه همه‌اش را اينجا بياوريم. اما به قدر مجال، گردشي كرده‌ايم در تاريخ شعر معاصر، كه حافظ موسوي خوب مي‌شناسدش. «پانوشت‌ها» (مجموعه مقاله)، «زن، تاريكي، كلمات»، «سطرهاي پنهاني» و... از جمله كتاب‌هاي حافظ موسوي شصت و يك ساله‌اند. مشروح گفت‌وگو را در زير مي‌خوانيد:

گفت‌وگو با پروفسور طارق رمضان استاد مطالعات اسلامي دانشگاه آكسفورد و نوه حسن البنا، بنيانگذار اخوان المسلمين مصر