اخبار

اصل یا قلم «ختایی» دومین اصل از اصول هفتگانه کتاب آرایی ایران است. هنرمندان ایرانی این اصل را با الهام از نقشمایه های چینی بر روی ظروف چینی به کار گرفته، آن را متحول کردند و با ذوق و سلیقه تزیینی کتاب آرایی ایران تطبیق دادند. با این که در منابع از حضور نقاشان و ظروف چینی در پیش از سده هفتم هجری اشاراتی در دست است ولی از نقشمایه ختایی چندان یادی نشده و به نظر میرسد با ورود مغولان به سرزمین ایران، نقشمایه «ختایی» روی ظروف چینی برای هنرمندان ایرانی شناخته شده است.

در این مقاله پس از گذری بر پیدایش سبک هندی، ویژگی های آن به اجمال بیان شده است و سپس یکی از اختصاصات این سبک که استفاده فراوان از اصطلاحات نسخه پردازی است، بررسی شده است. در این پژوهش 350 اصطلاح خوشنویسی، کتاب آرایی و نسخه پردازی که به ندرت در شعر سبک هندی به کار رفته، استخراج شده و به تعریف برخی از آنها اشاره شده است. این جستار تنها اصطلاحاتی را که در شعر عصر صفوی و همزمان با عصر گورکانیان هند وارد شعر فارسی شده است بررسی می کند.