اخبار

سرو عنصری پرکاربرد و مشترک در ادبیات و هنر نگارگری است. مسئلۀ اصلی تحقیق آن است که چگونه می‌توان میان عنصر سرو در ادبیات و نگارگری رابطه‌ای یافت که آن را توضیح دهد.

در قرن دهم میلادی، شمال و شرق هند مورد حمله سلطان محمود غزنوی و محمد غوری قرار گرفت. از این تاریخ به بعد، حضور و نفوذ مسلمانان و حاکمان مسلمان بر هند آغاز گشت. در دوران استیلای مسلمانان بر هند، چندین سلسله بر هند حکمرانی کردند، از جمله سلسله مملوک‌ سلطان‌ (1192ـ1298)، سلسله خلجی (1290ـ1320)، تقلقیان (1320ـ1414)، سلسله سعیدی (1440ـ1451)، و سلسله لودی (1451ـ1526)، تا نوبت به مغولان مسلمان هند یا(گورکانیان) رسید. سلطنت دهلی در سال 1526 توسط سلطان ظهیرالدین محمد بابر گورگانی با شکست ابراهیم لودی پایان یافت و او پادشاهی گورکانی را بنیان نهاد.

در جهان‌بینی ایرانی فرزان روشنی1 است که بیشتر پدیده‌ها در هنرهای دیداری به آن پایان می‌گیرد. چرا که خداوند، روشنی بی‌پایان است. در آیین مهر و مزدیسنا و در باورهای مانی است که روشنی2 از ارزش و فرخندگی والایی برخوردار می‌شود. پس از آن‌ها در اسلام است که خداوند نور آسمان‌ها و زمین خوانده می‌شود و ارج‌گذاری این پدیده خجسته، دیگر بار آشکار می‌گردد. در روزگار اسلامی، فرزانگان و «عرفا» و «اهل تصوف» که همگی به گونه‌ای وابسته به جهان «شیعی» هستند، نگاهدارنده گنجینه پیشینیان محسوب می‌شوند و نیز این باورها را با اندیشه یکتاپرستانه اسلام در می‌آمیزند.

امروزه تقریباً تردیدی نیست كه نگاره های ایرانی با استفاده از پیش نمونه ها تركیب می شده اند. با این حال، این پرسش اساسی كه تركیب این پیش نمونه ها بر اساس چه ضوابطی صورت میگرفته، قابل طرح است. مقالۀ پیش رو با استفاده از روش توصیفی ـ تحلیلی موردی تلاش میكند تا با تكیه بر مشاهده دقیق مجلس بیست ویكم شاهنامه بایسنقری یعنی «بازی شطرنج بوزرجمهر و سفیر هند»، چگونگی روند تركیب عناصر و اجزاء را در نگاره های ایرانی بكاود.

نمایشگاه بزرگ میلان در حالی برگزار می‌شود كه «نگارگری ایرانی» از سوی جمهوری آذربایجان مصادره شده، «خط نستعلیق» در غرفه امارات متحده‌عربی و «فرش تبریز» در غرفه‌های کشورهای ترکمنستان و جمهوری آذربایجان و... عرضه می‌شود