اخبار

جنبش دانشجویی در ایران تقریباً همزمان با تشکیل دانشگاه تهران؛ یعنی، در اوایل دهه 20 کلید خورد. این جنبش که به زعم برخی تحلیلگران، زیرمجموعه جنبش‌های اجتماعی قرار می‌گیرد، یکی از اصلی‌ترین نهادهای اثرگذار در تحولات سیاسی پس از دهه بیست به‌شمار می‌آید. در این میان، 16 آذر نقطه عطف و البته خونین در تاریخ این جنبش است که طی آن، رژیم پهلوی به جنبش مسالمت‌آمیز دانشجویی، تعرضی جدی می‌کند. شاید بهتر باشد تا در کنار بازخوانی آن روز، نگاهی آسیب‌شناسانه نیز به‌جنبش دانشجویی امروز داشته باشیم، اینکه چقدر جنبش‌های دانشجویی مسیر آنچه را در 16 آذر 1332 رخ داد طی می‌کنند؟

سهم «احساس» و «عقلانیت» در پازل هویت ایرانی چقدر است؟ نخبگان و روشنفکران در تعیین این سهم چه نقشی دارند؟ «بحران هویتی» در چه برهه‌های تاریخی‌ به‌وجود می‌آید؟

بحث جلسه قبلی به نظریه ­های جامعه شناختی در دین منتهی شد و به نظریه اینگلهارت و نوریس که امنیت وجودی یا امنیت حیاتی را مطرح می­ کند، رسیدیم. فرآیند توسعه (Development) به عنوان یک فرآیندِ شایعِ گسترده در سطح جهان غالبا در جهتی است که امنیت حیاتی (Existential security) انسان را حداقل تا یک دوره ­ای بالا می ­برد، یعنی منجر به افزایش درآمدها، افزایش آگاهی­، سواد، آموزش عمومی، تاسیسات مدنی، تاسیسات شهری و ... می­ شود.

مالجو با قدرت‌گیری دولت اعتدال، دولت به سمت تشکیل نوعی ائتلاف مسلط میان صاحبان قدرت درون طبقه‌ی سیاسی حاکم حرکت کرده است و می‌کوشد انواع رانت، چه مولد و چه نامولد، را به اعضای ائتلاف سیاسی‌ای که از سال ۱۳۹۲ به این سمت شکل گرفته توزیع کند، آن‌هم به این هدف که از طریق توزیع این رانت‌ها گروه‌های واجد توان خشونت‌زایی در طبقه‌ی سیاسی حاکم را در وضعیتی قرار بدهد که ببینند اگر دست به خشونت در زمینه های گوناگون اعم از سیاست داخلی و انتخابات و دیپلماسی خارجی و غیره بزنند، این رانت‌ها را از دست می‌دهند.

دانشگاه در ایران بیمار است، این را تنها می‌توان با مراجعه به روبه‌روی دانشگاه تهران، یعنی راسته معروف كتابفروشی‌ها فهمید. در فاصله‌ای ١٠ متری با دانشگاه، با شمار زیادی مواجه می‌شویم كه پایان‌نامه و تحقیق می‌فروشند، بدون اینكه هیچگونه برخورد جدی با آنها صورت بگیرد. تازه به شرط برخورد قاطع، تنها صورت مساله پاك شده است و ریشه‌های مشكل پابرجاست، اینكه نظام آموزش عالی ایران با بحران مواجه است و ظهور آنچه عباس كاظمی، پرولتاریای پژوهشی می‌خواند، تنها یك نشانه آن است. نشانه دیگر آن موارد شرم آور سرقت علمی و جعل مدرك علمی از سوی چهره‌های سرشناس و استادان دانشگاهی است

21 اردیبهشت‌ماه، دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران، میزبان گردهمایی اهالی علوم اجتماعی کشور بود تا از علوم اجتماعی مستقل و انتقادی، بسط گفتارهای علوم اجتماعی و کم کردن فاصله فزاینده مرکز و پیرامون دفاع کند اما این نشست با اعتراض برخی از دانشجویان مواجه شد که این اعتراضات محور و موضوع سخنرانی‌ها را متأثر از خود کرد.

فراستخواه، جامعه شناس و مدرس دانشگاه گفت: مهم ترین مشخصه دوران مدرن برای ما، مواجهه با دیگری مهم است به بیان دیگر مواجهه با یک دیگری مهم سبب شد که خود برای ما بحث برانگیز شود.

مقصود فراستخواه با بیان اینکه، تفسیر در واقع نوعی گفتگو با متن است، گفت: میان رشتگی، امکانی برای معرفت بشری است و ما را به صلح معرفتی و خشونت زدایی از زبان علم و معرفت انسان امیدوار می کند.

انجمن جامعه‌شناسي ايران ديروز نشست دين و شادي را برگزار كرد. در اين نشست مقصود فراستخواه به مشكلات بحث شادي در ايران اشاره كرد و نسبت آن را با مباحث مربوط به جامعه‌شناسي دين مطرح كرد. سارا شريعتي، حسن محدثي و سروش محلاتي نيز در ميزگردي در عصر به همين موضوع پرداختند. آنچه مي‌خوانيد خلاصه‌اي از سخنراني مقصود فراستخواه است. مشروح اين سخنراني را به همراه گزارش ميزگرد در روزهاي آتي مطالعه خواهيد كرد:

دکتر مقصود فراستخواه در کتاب «ما ایرانیان» که اخیراً به همت نشر نی به چاپ سوم رسیده ‌است می‌کوشد با رویکردی اجتماعی و تاریخی به بررسی خلقیات ایرانی بپردازد. در واقع، این کتاب برآمده از مجموعه سخنرانی‌های مؤلف طی سال‌های 1386 تا 1388 در بنیاد فرهنگی مهندس مهدی بازرگان است که اکنون در قالب کتاب تنظیم و در اختیار مخاطبان قرار گرفته است.