آن روز که مظفرالدین شاه فرمان مشروطیت را امضا کرد شاید در رویاهای شاهانه‌اش نیز نمی‌دید که به‌زودی چشم از جهان فرو بندد و دقیقا یک سال و دو ماه بعد نیز بر فرمانی که او داده و قانون اساسی‌ای که در اولین مجلس شورای ملی برخاسته از مشروطه مصوب شده بود، متممی نگاشته شود. اما این اتفاق افتاد و به کوشش طیفی که در راس آن شیخ فضل‌الله نوری قرار داشت، اصول متمم قانون اساسی مشروطه در 14 مهر 1286 به امضای شاه دیگری رسید.
کامران عدل: به هیچ عنوان نباید این عکس‌ها را با آنچه بعدها عکاسی خبری مدرن نام گرفتند مقایسه کرد. این عکس‌ها نمایانگر اندیشه آن دوران با دنیایی بسته، احاطه شده با افکاری عقب‌مانده و محافظه‌کار است. برای من، افتخار بزرگی است که عکس جدم را در وسط آن درگیری‌ها می‌بینم. احساس غرور می‌کنم.
کامبیز درم‌بخش کاریکاتوریست است نه مورخ اما وقتی بحث به مطبوعات کشیده می‌شود، تاریخ را ورق می‌زند. او یکی از کارتونیست‌های قدیمی است که آثارش علاوه بر نگهداری در مجموعه‌ها و موزه‌های ایرانی و خارجی، در مطبوعات نیز منتشر شده و به همین دلیل وقتی کاریکاتور در دوره مشروطه را مرور می‌کند معتقد است کاریکاتور رسالت خود را برای بیان تضادهای موجود در جامعه بیان کرده. بهانه گفت‌وگوی «تاریخ ایرانی» با درم‌بخش انتشار کتاب «انقلاب مشروطه با رسم شکل» اثر محمدرفیع ضیایی بود که همزمان با صد و دهمین سالگرد مشروطه روانه بازار شد. در این کتاب وقایع مشروطه تا کودتای ۱۲۹۹ با بیش از ۳۵۰ کاریکاتور روایت شده است.
اساس و اصول به وجود آمدن کمیته مجازات، انتقام‌گیری مسلحانه از برخی رجال دولتی و شناخته شده عصر پس از مشروطه بوده است. کمیته مجازات را باید ثمره اندیشه دو یار ِ غار قدیمی دانست. یکی «اسدالله خان ابوالفتح‌زاده تبریزی» و دیگری «میرزا ابراهیم خان منشی‌زاده (منشی اُف ایروانی)» این دو مهره تأثیر‌گذار در طبقه متوسط مجاهدین مشروطه در سال‌های پس از آشنایی با خود چنین عهد می‌کنند که انتقام توده ملت را از برخی خائنان و متجاوزان به حقوق وطن و ملت از طریق تیغ و تیر گرفته و در نهایت با التزام به این اصل کمیته ترور طلب خود را در سال‌های پس از مشروطه پیشرفت دادند.
امیرحسن چهلتن از آن دسته نویسندگانی است که رد تاریخ در رمان‌هایش بسیار پررنگ است. او در آثاری چون «اسرار مرگ میرزا ابوالحسن‌خان حکیم» و «تالار آینه» به سراغ مردم عادی و مخصوصاً زنان می‌رود و سعی دارد این سوژه‌ها را در پس‌زمینه تاریخی چون دوران قاجاریه و به ویژه مشروطه به مخاطب نمود دهد؛ اما چرا اساساً برای نگارش رمان تاریخی، مشروطه پس‌زمینه مناسبی است؟
آیت‌الله میرزا محمدحسین غروی نائینی «قدس‌سره» از فقهای نامدار شیعه عصر مشروطیت و از خاندانی مشهور است که در سال 1276ق در نائین اصفهان متولد شد.[1] شیخ آقا بزرگ تهرانی از او با عنوان مجتهدی جاوید، عالمی برجسته و محققّی بزرگ یاد می‌كند.[2] مدرس تبریزی در ریحانه‌الادب وی را از «فحول علماء و فقهای عصر»[3] دانسته و صاحب اعیان‌الشیعه او را عالمی بزرگ، فقیه و اصولی می‌داند كه دارای مقلّدین بسیار بوده است.
14 مرداد را روز مشروطه می‌نامیم، روزی که به روایت تاریخ، محمدعلی شاه قاجار مجلس را به توپ بست، اما یک نکته‌ای را کمتر کسی متوجه شد؛ علاوه بر به توپ بستن مجلس، یک خانه در نزدیکی خانه ملت نیز به توپ بسته شد، اتفاقی که تحت‌الشعاع به توپ بستن مجلس از دیدها پنهان ماند.
شیخ فضل‌الله نوری از جمله اولین مخالفین حکومت استبدادی قاجار بود. نکته‌ای که میان مخالفتهای وی با مشروطه، کمتر به آن توجه می‌شود. در واقع شیخ به دلایلی همراهی خود را با مشروطه‌طلبان ادامه نداد. دلیل تغییر مسیر او در جاده مشروطیت چه بود؟ نهضت مشروطه از رویدادهای مهم و سرنوشت ساز تاریخ معاصر ایران است. در مراحل آغازین نهضت، شعارهای یکسان و همه از ضرورت تحول و دگرگونی، آزادی و نفی استبداد، قانون خواهی و لزوم ترقی و تعالی کشور سخن می‌گفتند.
منصوره اتحادیه، مطالعات گسترده‌ای در زمینه تاریخ یک سده اخیر به ویژه دوران مشروطه داشته است و متون متعددی را در این‌‌باره به رشته تحریر درآورده است. برخی از کتب این مورخ ایرانی و استاد دانشگاه تهران عبارتند از:«پیدایش و تحول احزاب سیاسی مشروطیت»، «دوره‌های یکم و دوم مجلس»، «شیوه تاریخ‌نگاری»، «تاریخ غفاری»، «خاطرات و اسناد حسینقلی‌خان نظام‌السلطنه مافی.»
کاربر جدید هستید؟ ثبت نام در تارنما
کلمه عبور خود را فراموش کرده اید؟ بازیابی رمز عبور
کد تایید به شماره همراه شما ارسال گردید
ارسال مجدد کد
زمان با قیمانده تا فعال شدن ارسال مجدد کد.:
قبلا در تارنما ثبت نام کرده اید؟ وارد شوید
فشردن دکمه ثبت نام به معنی پذیرفتن کلیه قوانین و مقررات تارنما می باشد
کد تایید را وارد نمایید