اخبار

شهر قزوین به سبب قرار گرفتن بر سر راه تبریز و گیلان ( دو کانون جوشان مشروطه خواهی ) به تهران ، نقش تاریخی در به ثمر نشستن مجاهدت مشروطه خواهان و صیانت از دستاوردهای مشروطه داشت و به نیکی و درستی ، به رسالت تاریخی خود در پاسداری از مشروطیت همچون سایر هموطنان تبریزی و گیلانی و دیگر نقاط ایران ، عمل کرد و نقشی از خویش بر تاریخ مشروطه به یادگار گذاشت .

بسیاری در امروز ایران مشروطه را یک انقلاب شکست‌خورده می‌دانند و گونه‌ای سخن می‌گویند که انگار ما هنوز درگیر مسائلی چون جدال سنت و تجددیم؛ این حرف‌ها پوچ و بی‌موردند. انقلاب مشروطه تغییراتی در هندسۀ اجتماعی ایران خلق کرد که بازگشت‌ناپذیرند؛ همچنین این تغییرات صورت معادلات اجتماعی تازه‌ای را در برابر ما گشوده است که مسائل آن به نسبت گذشتۀ پیشامشروطه دیگرگونه است.

انقلاب مشروطه با جنبش عدالتخانه و عدالت‌خواهی آغاز شد و در فرآیند آن، این خواسته به واسطه نظام فاسد، ناكارآمد و تبعیض‌آمیز و فضای ستمگری عمومی كه حكومت ایجاد كرده بود، به عنوان یكی از محوری‌ترین شعارها باقی ماند. اما نكته اینجاست كه باید بین دو مفهوم از عدالت تفكیك قائل شویم. اول عدالت در مفهوم اندرزنامه‌ای و اندیشه‌های باستانی است كه به دوران پیشامدرن تعلق دارد.

در تاریخ ۱۴ مردادماه ۱۲۸۵ خورشیدی مظفرالدین شاه قاجار فرمان مشروطیت را که در اصل، فرمان تشکیل مجلس شورای ملی بود امضا کرد؛ این امضا که بر اثر فشار متحصنین مشروطه‌خواه بود، شاه را وادار به مشارکت با مردم در امر حکومت کرد و بدین ترتیب در سرزمین ایران برای نخستین بار حکومت مشروطه تأسیس گردید.

مشروطیت یک تحول بسیار بزرگ در تاریخ ما است؛ تحولی که بسیاری از جنبه‌ها و ساحت‌های اندیشه و عمل ما را در یکصد سال گذشته تحت تأثیر قرار داده است. از همین رو، نه اکنون بلکه تا سده‌های آینده باید در مورد آن بحث و گفت‌وگو کرد.

9 مردادماه سالروز به دار آویخته شدن شیخ فضل‌الله نوری است. در این میان تورق بعضی کتاب‌ها و یادداشت‌هایی که در آن روزگاران مکتوب شده می‌تواند برخی از جزئیات را منعکس کند. لئو الکسویچ، کنسول روسیه در رشت بوده و از نزدیک شاهد برخی رویدادها بوده است. مرور سطوری که وی از این وقایع ثبت کرده حاکی از چندوچون بعضی مسائل است که برای تحلیل آن سودمند است. اگرچه باید گفت که آنچه دیپلمات روس از وقابع آن روزها ثبت کرده به نوعی برداشت وی از حوادث آن‌روز است و زاویه دیدش نیز در این برداست تاثیرگذار است.

«غالب آقایانی که داد طرفداری رعیت را می‌زنند کوچکترین تماسی در زندگانی با رعایا نداشته‌اند و به‌هیچ‌وجه به احتیاجات حقیقی مردم زحمتکش پی نبرده‌اند. امثال بنده می‌دانند که رعیت چه لازم دارد و برعکس چه چیزهایی برای این طبقه مضر است؛ مثلا از آقا پنهان نیست! بنده با این آزادی‌ها که در حقیقت یک نوع بی‌ادبی است کاملا مخالفم و گناه می‌دانم به رعیت اجازه داده شود که در مقابل مالک بایستد و ستیزگی کند

در بحث حاضر، در وهله اول میخواهیم از رابطه شهر و مردم اصفهان با نهضت مشروطه بدانیم و همچنین مسیر و شرایطی را بیابیم که در روابط و مناسبات اجتماعیِ ساکنان این شهر تجربیات جدیدی رقم زد . به هر حال اینکه چگونه اصفهانی ها مشروطه را درک کردند و یا در ایام مبارزات ، چه قبل از پیروزی نهضت و اعلام مشروطیت و چه پس از آن (در زمان استبداد محمد علی شاه )، موقعیت این شهر از حیث فرهنگی و اجتماعی چه بوده و رهبری مبارزات را چه گروههایی به عهده داشتند و یا آیا بین گروه های در حال مبارزه با حکومت قاجار، تنش و نزاعی با یکدیگر وجود داشته

کسانی که با تاریخ سر و کار حرفه‌ای‌تری دارند، معمولاً برای شناختن رویدادها تا جایی پیش می‌روند که تارهای فرعی تر ریشه‌ها هم دیده شود، به نظر بعضی جنبش، به گمان عده‌ای انقلاب، و به تفسیر برخی دیگر آمیزه‌ای از جنبش و انقلاب است. جدا از همه‌ی تعبیر و تفسیرها در این باره، مشروطیت نه تنها از مهم‌ترین وقایع تاریخ صد و سی و چند ساله‌ی قاجار، بلکه از مهم‌ترین رویدادهای سراسر تاریخ ایران از آغاز تا کنون است.

شیخ محمد خیابانی فرزند حاجی عبدالحمید خامنه‌ای در سال 1297هجری قمری در قصبه خامنه از توابع تبریز پا به عرصه وجود گذاشت. حاجی عبدالحمید پدر شیخ در روسیه تجارت می‌کرد. شیخ محمد خیابانی در کودکی در خامنه به مکتب سپرده شد مقدمات دروس معمول آن زمان را تمام و برای نخستین بار به روسیه مسافرت کرد و مدتی در تجارتخانه پدرش به آموزش و رموز اقتصاد زمان مشغول و پس از چندی به تبریز بازگشت.