اخبار

در سال‌های آغازین پادشاهی قباد ساسانی (488ـ529م) پدر خسرو «انوشه روان» ـ‌لقبی كه موبدان وقت به‌خاطر تعهد و تعصب به كیش مزدیسنا به او دادندـ تعلیمی نو، ملهم از آموزه‌های زرتشت، مانی و دیگر مكاتب اعتقادی آن عصر ترویج شد كه بر سه اصل تأكید می‌كرد: مال، زمین و خواسته، زن. روایات تاریخی و اسناد مربوط به این تعلیم غالباً سرشار از تناقض تعصب و گزافه‌گویی و آلوده به حقد و كینه است با هدف تخریب و تحریف تعالیم عدالت‌خواهانة این متفكر ایران عهد ساسانی مطرح شده‌اند:

واژه زندیق که در ایران پیش از اسلام در مورد پیروان مانی و کیش مزدک به کار برده می شود، بعد از ورود اسلام دایره معنایی ان بسیار وسیع شد و علاوه بر گروه های یاد شده، به هرگونه بدعت گزار و ملحد و کافر نیز زندیق می گفتند.