اخبار

عادت این سلسله جستارها این بود که به تحلیل نورومیتولوژیک شخصیتهاى شاهنامه مى پرداخت.اما در اینجا مى خواهم به موضوعى اشاره کنم که بیشتر یک جور عادت است. عادتی که سرمنشا اتفاقات بسیار مهمى در شاهنامه شده است.پدیده گوشتخوارى بدلایلى که خواهم گفت بی شک یک موضوع نورومیتولوژیک در شاهنامه مى باشد.چنانکه خواهیم دید از منظر تاریخ اساطیری گوشتخوارى در زمانى ویژه بسراغ آدمیزاد آمده است.

فر در شاهنامه، یکی از مهم ترین و پربسامدترین مفاهیم این متن حماسی است. مفهوم مینوی فر با نشانه هایی چون هالۀ نور، توانایی خرق عادت، تسلط بر طبیعت، ارتباط با بخت و شناسه های مادی ای چون جانوران و ابزار های مقدس بر شخصیت فرهمند نمایان می شود. این اسطوره، با شکل گیری اجتماع، مفهوم طبقه و دو نوع مشروعیت فرهمندانه و خونی در ارتباط است و انواعی دارد که مهم ترین آن فرّ کیانی است

در بررسیهای انجام شده، واحد بن مایه ایِ سرکشی و تباهی طرحی داستانی را تشکیل می دهد که با پوشش بر یازده داستان شاهنامه، میزان 18/3% از داستان های شاهنامه فردوسی را به خود اختصاص داده است و از این جهت، دهمین پی رفت بزرگ شاهنامه به شمار می آید. این ساخت داستانی شامل آرامش آغازین، سرکشی پادشاه ، به زوال افتادن او و آرامش پایانی است

داستان ضحاک داستان انسان ،مغز و قدرت است. اگر در ادبیات زرتشتى ضحاک اژدهایى ست زاده ی اهریمن که خوى او ویرانگریست در شاهنامه اما او انسانى ست که وسوسه ها وی را به چنین موجودى بدل مى کند. همانطور که نشان خواهم داد علی رغم این تصمیم مبتنی بر بد ذات نشان دادن ضحاک، تناقضها و شکافهایی در روایت شاهنامه از ضحاک وجود دارد که می تواند ما را به روایتی دیگرگونه از ضحاک و ماهیت او راهنمایی نماید.

تازه تریــن کتــاب دکتــر شمیســا بــا تعبیــری برگرفتــه از راحة الصــدور شاهِ نامه نامیـده شـده اسـت. ایـن اثـر مجموعـه یادداشـتهای ایشـان دربـارۀ فردوسـی و شـاهنامه اسـت کـه در طـول ِ چنـد سـال بـر حواشـی شـاهنامۀ تصحیـح ژول مـول و سـپس چـاپ مسـکو نوشـته و اخیـراً در قالـب کتابـی در بیسـت فصـل منتشـر شـده اسـت. در ایـن کتـاب گاهـی اشـارات، حدسـها و پرسشـهای جدیـد و تأمل برانگیـزی دیـده می شـود و بـه رغـم تنـوع موضوعات وِ حجـم نسـبتا ِ زیـاد آن (نهصـد صفحـه) بسـیاری از مطالـب به اختصـار و گـذرا مطـرح شـده که محتملا ناشی از شکل یادداشتی اصل آنهاسـت. در ایـن مقالـه پیشـنهادهایی دربـارۀ بعضـی نظریـات و دریافتهـای شـاه نامه هـا آورده شـده اسـت.

به گفته خود 30 سال عمرسوزی كرده تا چنین دسترنجی پدید آمد. گویا یك بار نسخه‌ای در سال 384 به پایان رسانیده و بار دیگر در 400 هجری تحریری تمام كرده است. فردوسی دهقان‌زاده بوده. دهقان نه به معنای رعیت بل به معنای قدیمی آن یعنی نجیب‌زاده، خرده ملاكی كه اهل معرفت بود و دلیری. هرچند این دهقانان خود از رعایا مالیات می‌ستاندند و با اعراب بده بستان داشتند اما در عین حال، با تسلط قوم عرب مخالفت می‌ورزیدند و از زمان ساسانیان پاسدار فرهنگ ایران بودند.

روزی از روزها در مجلسی از موبدان و بخردان، انوشیروان از آنان می‌خواهد که هریک دفتر دانش خود را بگشاید؛ پس هر کس از علم خود می‌گوید. بزرگمهر نیز به پا می‌خیزد و آنچه می‌گوید، از مصادیق بارز حکمت در شاهنامه است. (حکمت به معنایی که از آن سخن گفتیم و نه الزاماً قواعد و بنیان‌های فلسفی).‎ نخستین کلام بزرگمهر تأکید بر این معناست که انسان پرگوی در میان مردمان خوار می‌گردد. پس از آن نکات نغز و حکیمانه‌ای گفته می‌شود که پندهای لقمان در قرآن را به یاد می‌آورد و نیز برخی مبانی حکمی در تمدن اسلامی را.

برگزاری نشست«شاهنامه و اخلاق» در اداره کل فرهنگ و ارشاد استان تهران «شاهنـــــــــامه»، نه تنها سند هویت ملی ایرانیان است، بلکه سرشار از آموزه‌‌های عمیق انسانی و اخلاقی‌است در، نشستی که در اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی استان تهران برگزار شد، چهره‌هایی چون احمدتمیم داری، بهرام گرامی، مهری بهفر، بهرام پروین گنابادی و احمد مسجد جامعی حضور داشتند.

چکیده ای از سخنرانی دکتر آیدنلو(که پیش از این در بنیاد ایرانشناسی سخنران رانده بودند) بدین قرار است. ایشان شماری از آن بیت ها را برشمرد و گفت: -­ بیت بسیار پرآوازه‌ای هست که همواره آن را از فردوسی دانسته­ اند؛ اما بی­گمان و بی هیچ تردیدی سروده ­ی او نیست. آن بیت چنین است: «چنین گفت پیغمبر راستگوی/ ز گهواره تا گور دانش بجوی»

زادروز حکیم ابوالقاسم فردوسی را پایان دهه سوم از سدة چهارم (۳۲۹ یا ۳۳۰ق) و درگذشتش را در دومین دهه قرن پنجم (میان سالهای ۴۱۱ تا ۴۱۶) ذکر نموده‌اند. به عبارتی در مهمترین دهه‌های قرن چهارم و دهه اول قرن پنجم که از درخشان‌ترین دوره‌های فلسفه اسلامی و به عبارتی دوره بنیانگذاری این فلسفه به دست بزرگانی چون ابویوسف یعقوب بن اسحاق کندی (درگذشتة ۲۵۲ق) و مهمتر، فیلسوف بزرگ ایرانی ابونصر فارابی (د ۳۳۸ق) است.