اخبار

در دوران حکومت قاجاریه خشکسالی و قحطی صورت ادواری داشت و هرازگاهی رخ می نمود که پی آمدهایی را هم به دنبال داشت از جملا بیماری هایی همچون حصبه و وبا را می توان نام برد که سبب تلف شدن بخش وسیعی از مردم می گشت به طوری که در مقاطعی آمار این تلفات را تا 3/1 و حتی نیمی از کشور ذکر کرده اند.

در دوره قاجاریه جامعه ایران دگرگونی های زیادی در عرصه های سیاسی، اجتماعی و اداری از سر گذراند. این تحقیق می کوشد این تغییرات را در حوزه یکی از مناصب شهری یعنی منصب کدخدا از طریق بررسی پیشینه تاریخی و نیز وظایف و کارکردهای آن بررسی کند، زیرا کدخدا به عنوان یکی از صاحبان مناصب اجتماعی ایران و از زیر مجموعه های تشکیلات محلی و اداری تا پایان عصر قاجار حضور مؤثر و پررنگی در زندگی اجتماعی مردم داشته است.

آداب و رسوم ایرانیان، از جمله ازدواج، بازتابی چشمگیر در آثار مسافران خارجی که به دلایل مختلف در دوره قاجار به ایران آمده اند، داشته است. ایرانیان، در این دوران آداب و ضوابط خاصی در ارتباط با ازدواج و مسائل مربوط به آن نظیر خواستگاری، نکاح، مهریه، طلاق و غیره داشته اند که در این نوشته بدان ها پرداخته خواهد شد.

از اوایل دورهء قاجار سیاحان بسیاری متوجه قلمرو بختیاری شدند. آنان توانستند اطلاعات بی نظیری درباره زندگی کوچ نشینی ایل، چگونگی ازدواج، بیماری های بومی، لباس مردان و زنان و جنبه های دیگر زندگی اجتماعی ارائه کنند.

در دهه نخست قرن بیستم، به جهت گفتگوی مسلمانان با مسیحیان مرکزی به نام «صفاخانه اصفهان» از سوی حوزه علمیه اصفهان دایر گردید. در این مرکز، نماینده مسیحیان و مسلمانان به گفتگو می پرداختند و عین سخنان آنها، مکتوب و در ماهنامه الاسلام منتشر می گردید.

به همان اندازه که سفرهای ایرانیان به اروپا در دوره قاجار، همچنین فرستادن دانشجویان به فرنگ برای فراگیری دانش‌های نوین، به پیدایش دگرگونی‌ها و انجام پاره‌ای اصلاحات انجامید و نسلی نو پروراند که در میانه‌های روزگار قاجار، جنبش مشروطیت را بنیان گذاردند، رواج صنعت چاپ نیز تاثیری بسیار در آگاه‌سازی اندیشه‌ها داشت.

هدف از معرفی این سند مهرنامه، مطالعه وضعیت زنان در دوره قاجار است. در این دوره همۀ مردم، چه سرشناس و ثروتمند چه رعیت و فقیر، همگی دارای عقدنامه بودند. در واقع نوشتن آنچه میان خانواده های دو طرف موردِتوافق بود، در هر شهر و روستایی مرسوم بود

وبا در طول تاریخ 7 بار در جهان همه گیری جهان گستر داشته است. تا قبل از قرن 19 محدود به شبه قاره هند بود و در سال 1817 تجارت خارجی عامل انتشار این بیماری به سرزمین های دیگر شد و تلفات عظیمی به بار آورد.

روند نوگرایی علمی، اجتماعی، و فرهنگی در دورۀ قاجار با تاسیس مدارس ویژه‌ای مانند دارالفنون و مجمع‌الصنایع همراه است. در مورد دارالفنون کم و بیش مطالب درخوری در دست است، اما در مورد مدرسۀ مجمع‌الصنایع، اطلاعات زیادی وجود ندارد

مسجد به عنوانِ یکی از مهمترین نهادهای دینی - فرهنگیِ ایران در دورۀ قاجار، علاوه برکارکردهای دینی، دارای کارکردهای متنوعِ آموزشی، تربیتی، رسانهای، قضایی، نظامی، اقتصادی، اجتماعی و سیاسی بود. آنچه در مقالۀ حاضر مورد بحث است، تعیین جایگاه و کارکردِ آموزشی مسجد در نظام آموزشی سنتی و نظام آموزشی جدید در دورۀ قاجار است.