خواجه نصیرالدین طوسی (درگذشت: ۶۷۲ ه.ق) دیدگاه مسکویه دربارۀ فلسفه و نظام اخلاقیِ محبت را بسط داد. وی فلسفۀ اخلاق خویش را در «اخلاق ناصری» مطرح کرد، اثری که اقتباس و ترجمۀ فارسی تهذیب الاخلاق مسکویه به همراه دو فصل اضافی به قلم خود خواجه‌نصیر دربارۀ اقتصاد و سیاست بود. خواجه‌نصیر با مسکویه دربارۀ اهمیت دوستی و محبت به‌عنوان عالیترین فضایل موافق بود.
ابوحامد غزالی (درگذشت: ۵۰۵ ه.ق) شیعه نبود، بلکه اشعری و از پیروان مکتب فقهی شافعی بود. وی کوشید تا اخلاق فلسفی را با فقه و تصوف درهم آمیزد. وی با برگرفتن چند مفهوم اخلاقی، افلاطونی و ارسطویی، برخی از انگارههای معیارینی را که فارابی و مسکویه بار دیگر مطرح کرده بودند، از نو تعریف کرد.
این ابوعلی مسکویه (درگذشت: ۴۲۱ ه.ق) بود که میراث فارابی در زمینۀ اخلاق را به ارث برد و در «تهذیب الاخلاق» خویش فلسفۀ اخلاق را به اوج رساند. مسکویه مانند فارابی و اخوان الصفا، گرایشهایی شیعی داشت. دستاورد عظیم او در تهذیب الاخلاق ترکیبی بود از «ادب» ایرانیِ پیش از اسلام و دیدگاههای اخلاقی هندیان که هر دو را در ساختاری واحد درهم میتند. وی دامنۀ این کلیت ترکیبی را نمیگستراند تا شامل حال اخلاق سیاسی یا فلسفه شود؛ لیکن دیدگاههای وی دربارۀ جوهرۀ محبت و الفت انسان دلالتهای مهمی در مورد جنگ و صلح دارند.
تاریخِ دیدگاههای مسلمانان دربارۀ جنگ اغلب با اتکای صرف بر ادبیات فقهی اسلامی و به بهای فروگذاردن ابعاد اخلاقی موجود در دیگر متون و گفتمانها نگاشته شده است. در اینجا میکوشیم تا برخی از نمایندگان برجستۀ دیدگاههای فلسفی، کلامی و صوفیانۀ ایرانیان در باب جنگ و صلح را به بررسی گذاریم؛ این متفکران کلاسیک عبارتند از ابونصر فارابی، خواجه‌نصیرالدین طوسی، ابوعلی مسکویه، ابوحامد غزالی.
ادبیات حماسی، گونه‌‌ای از ادبیات است که مضامین آن معمولا برخاسته از آرمان‌های یک قوم و ملت است که ضمن نقل آرزوهای آنها، بخشی از تاریخ و فرهنگ آن قوم و ملتی که حماسه از آن برخاسته است را نیز در خود جای داده و عموما در متون حماسی شکل و نمود بیرونی می‌یابد.
در جایی از شاهنامه تأکید شده است که هر کس بخواهد در جنگ پیشقدم شود، نخست باید در اندیشه مفری برای بازگشت هم باشد: که هر کو به جنگ اندرآید نخست ره بازگشتن ببایدش جست
۲۵ اردیبهشت «روز ملی فردوسی» نامیده شده است. نوشتار حاضر با نام اصلی «مشروعیت جنگ و مطلوبیت صلح از دیدگاه حکیم طوس» به بررسی دیدگاه یکی بزرگترین حماسه‌سرایان جهان می‌پردازد.
کاربر جدید هستید؟ ثبت نام در تارنما
کلمه عبور خود را فراموش کرده اید؟ بازیابی رمز عبور
کد تایید به شماره همراه شما ارسال گردید
ارسال مجدد کد
زمان با قیمانده تا فعال شدن ارسال مجدد کد.:
قبلا در تارنما ثبت نام کرده اید؟ وارد شوید
فشردن دکمه ثبت نام به معنی پذیرفتن کلیه قوانین و مقررات تارنما می باشد
کد تایید را وارد نمایید