اخبار

کارلا سرنا (جهانگرد ایتالیایی) طی هشت ماهی که در ایران بود (۱۲۹۴ ـ ۱۲۹۵ق) مطالب شایان توجهی از آن روزگار نوشته که با قلم روان استاد سعیدی ترجمه شده است. این‌هم بازار تهران به روایت او:

«چهارسوق ایثار»، کتابچه‌ای کوچک به کوشش ابوالقاسم شایق و غلامرضا حسن‌پور است که با نقشی از سقف گنبدین و مقرنس‌کاری بازارچه‌های تاریخی یزد، قصه‌هایی از یاریگری اصناف و بازاریان این شهر را در هنگامه‌های انقلاب و جنگ در تاریخ معاصر روایت می‌کند.

بازار، در جایگاه یک نهاد نیرومند اقتصادی در تاریخ سرزمین‌های شرقی به‌ویژه ایران، افزون بر کارکرد اقتصادی، همچون یک نهاد اثرگذار فرهنگی، سیاسی و اجتماعی در مناسبات روزمره تاریخ نقش آفریده است. بازارهای شهرهای ایران در سده‌های گذشته، از دریچه این کارکردهای غیراقتصادی، همواره در قاب دیدگان جهانگردان و غیرایرانیان نشسته‌اند. آنها در سفرنامه‌ها، گزارش‌ها و یادداشت‌های‌شان همواره بازار را یک نهاد و ساختار شگفت‌انگیز مردمی در ایران وصف کرده‌اند که تأثیری بسیار در زندگی روزمره داشته، به‌ویژه با ویژگی‌های فرهنگی و اجتماعی جامعه ایران پیوندهایی نزدیک برپا می‌کرده است.

نظر به اهمیت بازار در ساختار حیات شهری، بازاریان نقش موثری در حیات اقتصادی و اجتماعی شهرها داشته، مطالعه جایگاه آنها در هر عصری، در شناخت بهتر ساختار سیاسی ـ اقتصادی آن عصر سهم بسزایی دارد.

پس از تشکیل حکومت اسلامی به دست پیامبر اکرم (ص) و به دنبال آن تشکیل حکومت خلفا، در مقاطعی خاص، دولت های اسلامی با افزایش یا کاهش درآمد و در برخی مواقع با هزینه های غیر قابل پیش بینی روبه رو می شدند.

زمزمه های ملی شدن صنعت نفت در سال 1328ش/1949م با تشکیل جبهه ملی شنیده شد. جبهه ای که نیروهای گردآمده در آن، هر کدام نماینده یکی از اقشار اجتماعی ایران به شمار می رفتند.

جهانگردان و میهمانان غیر ایرانی فرهنگ ایران، در دیدار بازارهای ایرانی در دوره‌های گوناگون، از خود شگفتی‌های بسیار نشان داده‌اند. این پهنه اقتصادی، فرهنگ و اجتماعی به اندازه‌ای برای غیر ایرانیان به ویژه جهانگردان اروپایی جذاب بوده که به جای برگردانِ واژه «بازار» به زبان‌های اروپایی و جایگزینی یک واژه همسان با آن در فرهنگ خویش، همان را به شکل «Bazaar» در زبان‌هایشان جاانداخته‌اند. ویژگی‌های اجتماعی مردم و بازرگانان در بازار، بیش از جنبه‌های اقتصادی و فعالیت‌های تجاری، مورد توجه جهانگردان بوده است. این را در بیش‌تر سفرنامه‌ها و خاطرات جهانگردان در دوره‌های گوناگون می‌توان به روشنی دید.

گروه علمی- تخصصی جامعه شناسی مردم مدار انجمن جامعه شناسی نشست «جامعه، دولت، بازار، دانشگاه» را فردا یکشنبه در محل این انجمن برگزار می کند. گروه علمی-تخصصی جامعه‌شناسی مردم مدار انجمن جامعه شناسی، نشست «جامعه، دولت، بازار، دانشگاه» را فردا یکشنبه در محل این انجمن برگزار می کند.