اخبار

درباره اینكه روح‌های بزرگ چه ویژگی‌هایی دارند، دیدگاه‌های متعددی وجود دارد، با این حال، به نظر مصطفی ملكیان، همه آنها به دو اردوگاه بزرگ تقسیم می‌شوند؛ یكی، اردوگاه عارفان و برخی فیلسوفان (شمار اندكی از فیلسوفان و البته برخی بنیانگذاران ادیان و مذاهب)، دیگری، دیدگاهی كه متعلق به اردوگاه سكولار است. او دیدگاه عرفانی را به‌ طور مختصر توضیح می‌دهد و می‌گوید درباره اینكه چند ساحت در وجود ما انسان‌ها هست اختلاف‌نظر فراوان وجود دارد.

دائره‌المعارف فلسفی استنفورد که توسط انتشارات دانشگاه استنفورد در امریکا منتشر می‌شود، هفت ویژگی دارد که من مجموع این هفت ویژگی را در هیچ دائره‌المعارف فلسفی دیگری به زبان‌های انگلیسی و آلمانی ندیده‌ام و از این حیث در این دو زبان، بهترین دائره‌المعارف فلسفی است.

مصطفی ملکیان، نویسنده، مترجم و روشنفکر برجسته کشورمان است که در کار روشنفکری خود بیش از هر چیزی بر اصلاح فرهنگ و اخلاق تأکید دارد. با این حال، برخی هم با نگرش و آرای او موافق نیستند و انتقادهایی را ابراز می‌دارند.

مصطفی ملکیان (نویسنده، مترجم، فیلسوف و روشنفکر نامدار کشورمان) در کار روشنفکری خود توجه ویژه‌ای به فرهنگ و اخلاق دارد، و این یکی از تفاوت‌های بارزی است که او با دیگر روشنفکران ایرانی دارد. او در نوشته‌های خود، و در سخنرانی‌هایی که انجام می‌دهد، همواره به ضعف‌ها و نقص‌های فکری، اخلاقی و تربیتی شهروندان می‌پردازد و آنان را به زندگی خوب، خوش و ارزشمند فرامی‌خوانَد و در این زمینه نیز پرکار و کوشا است، و گفتارها و نوشته‌های پرباری که ارائه داده، بسیار مغتنم و ستودنی است.

برخی خلاصه اندیشه ثورو را دعوت به ساده‌زیستی خوانده‌اند. ثورو اندیشه‌هایش را در كتاب جستارگونه والدن و مقالاتی چون نافرمانی مدنی و زندگی بدون اصول شرح داده است.

در گفتار حاضر، مصطفی ملكیان، پژوهشگر و استاد فلسفه، اخلاق و روان‌شناسی با بیانی شیوا و دقیق، درباره عقل و عقلانیت از طریق روشن كردن رقبای آنها می‌پردازد. ملكیان معتقد است كه عقل و عقلانیت از لوازم خرسندی و رضایت از زندگی است و برای تامین این خرسندی و رضایت باید با رقبای عقل مبارزه كرد.

عرفان و تفكر و زیست عرفانی، در میان ادیان و آیین‌های گوناگون، همواره به حقیقتی واحد و آرامش درونی و پالایش روانی فرا می‌خواند و از این حیث در روزگار عسرت روشی برای مقابله با مصایب و دشواری‌هاست. در میانه قرن چهاردهم میلادی، در هنگامه استیلای كلیسا، جنگ و تبعیض اجتماعی و فراگیری بیماری مهلك طاعون، عارفی مسیحی در مجموعه‌ای از نامه‌ها به دوستش از ابرهای ندانستن و فراموشی سخن گفت و مریدان را به مراقبه فراخواند.

از قدیم‌الایام گفته‌اند دو صد گفته چون نیم كردار نیست. اكثر ما هنجارها و بایسته‌های اخلاقی را نه از راه گوش كردن به نصیحت‌های خسته‌كننده و ملال‌آور كه با نگاه كردن به كردار و رفتار آدم‌های دور و برمان، اعم از پدر و مادر و خواهر و برادر بزرگ‌تر و مربی مهدكودك و آموزگار مدرسه و... یاد می‌گیریم.

مصطفی ملكیان، پژوهشگر نام‌آشنای فلسفه و اخلاق در ایران در یك دهه اخیر، عمدتا بر اصالت فرهنگ و اولویت فرد و توجه به درونیات انسان یعنی باورها، احساسات و خواسته‌های او تاكید داشته و كمتر به اصلاحات اجتماعی و مهم‌تر از نهاد سیاست پرداخته است.

مصطفی ملکیان در نوشتاری به شباهت‌های محمدعلی اسلامی ندوشن به سعدی پرداخته است.